484. 1616 Nov. 17. Aan G.J. Vossius1.

Impediunt adhuc studia mea sive morbi reliquiae, sive attenuati corporis imbecillitas, sua quoque vitia animo transfundens. Interim Deo gratias ago quod tantum mihi temporis a negotiis liberum mihimet excutiendo atque explorando concesserit. Ego cum multa in me deprehendam, quae per Dei gratiam emendatum iri confido, in eo proposito, cuius ergo tantas offensas calumniasque sustineo, nihil invenio, cuius me aut pudere aut poenitere debeat. Neque tamen honesti consilii conscientia certum aliquid de eventu spondet. Veteris forte legis ea fuit promissio. At nunc saepissime laudabiles conatus adversis obrui et Scriptura nos docet et experientia. Qui primi Evangelicam reformationem aggressi sunt Principes in carcere magnam vitae partem egerunt; eorumque alter Electorali dignitate ab homine sibi coniunctissimo spoliatum se vidit. Itaque homines saepe optimi laboris acerbos ferunt fructus: neque tamen dubitandum est quin illis ipsis conatibus bona causa, si non in praesens, at in sequens aevum proficiat. Magnarum rerum tarda sunt semina. Neque exiguum est id in quo laboramus, ut in tanto dissidentium opinionum conflictu ostendamus nos credere Ecclesiam Catholicam, idque ipsum factis testemur, cum iampridem tota Religio Christiana in partium studiis constare sit credita. Mihi ϰέϰριται pergere in hoc cursu, eventum autem divinae providentiae relinquere. Novit ille spectator omnium oculus nihil a me in hac causa privatum quaeri. De Christi satisfactione vidi nuper Smiglecii libellum2, qui proximo mercatu prodiit. Agnosco multas συνεμπιπτώσεις etiam in iis quae a prioribus Socini adversariis observata non sunt. Metuo ne ei quaedam sublegisse videamur. Et tamen satis multa restant nostri laboris propria. Prodiit et de Politia Anglicana libellus puritanissimus3, Amstelodami cusus, sed mutata est epigrapha, credo ne urbs illa in Britannia infamaretur. Video idem illorum et eorum qui nos exercent esse ingenium, contemnere vetustatem et sanctimoniam ponere in Ecclesiae dilaceratione. Quid nobis possent hostes crudelius imprecari? Devorandus mihi erit is quantumvis magnus liber, antequam

536

Tuus ἀνυποϰρίτως
H. Grotius.