eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    1044. 1625 Dec. 30. Van J. Wtenbogaert1.

    Mijn heer.

    Ick hoope dat U.E. den mynen van 262 wel heeft ontfangen ende verwacht antwoort met gelegenheyt. Op 't versch ontfangen van eenen van den vriendt3, voechde ick daerby in der haest een post date, omdat ick dacht off U.E. daeraen mochte gelegen zijn in 't particulier. Ick vertrouwe dat U.E. 't selve niet qualick en sal hebben genomen, wetende dat die goede heeren oprecht gaen ende met trouwer herten de goede saecke ende U.E. persoon meenen. Twijffel oock off het goedt ware, dat dat wederom derwaerts aen yemant van uwer E. vrinden overgeschreven wierdt, vresende off het in't een off 't ander regard ondienst mochte doen. Ick sal nu verhaelen 't gheen S.E. in denselven vorder schrijft. Dit: ‘dat onse factoor4 goedtgevonden heeft om op de vierde post5 onse rekening te doen liquideren is waer; dat hy can, is oock dubbelt waer. dat hy nu delay soeckt is oock waer. Syn redenen ende raders heb ick ondercropen, oock ut hem selve gehoort ten deele. Dat hy hem bedrogen vinden sal, houde ick voor seecker,

    509

    ende wy wercken om dien cours te stutten, niet sonder hoope. Het sijn van ons eygen luyden, die hem dit raden, ende daerom te crachtiger. Maer men sal hem niet sparen ende de maet wel nae leggen. Daer is stoff genoch, ende diversche façoenen, hoe hy wil men sal helpen, mits dat hy niet en versuyme in den tijdt. Ick sal niet naerlaten te vorderen, maer bevinde my beswaert in regard ick my te swack vind. Ick wenschte U.E. selff hier off van d. Vlucht6, dan dat heeft meerder façoen aen. Ick sal niet versuymen U.E. te adverteren van alles dat nodich is’. Voorts seydt hy dat Carleton vertrocken is ende eenen Killegrey7 in de plaetsche compt, dat Buckingam alle daege vertreckt met fiat op de eerste 3 propos. ‘Het laetste - seydt hy - een praetgen, soe u cousijn seyde’. Item: ‘die 't secreet meenen te weten seggen dat Buck. alleen voor sijn particulier dese Ambass. gepractiseert heeft, om hier met de Coninginne8 te spreecken, ende haere goede gratie te winnen die hy te voren niet en hadde’. Men seyt oock dat Arssen ende Carleton dit leste punct [.... Rel.] gepractiseert hebben. Noch: ‘hier breecken wonderbaerlicke enorme dieveryen ut van de Admiraliteyten tot Rott.9. Men seydt oock dat andere coll. niet vry en sijn, dat van de Ge. R. van Hollant van gelycken. Wy vreesen off den Prince hierut wel occasie mocht visschen. De Arm. worden stout, ende ons volck bemercken wy claerlick dat haer vougen souden tot alles, soewel predic. als magist., immers 't meerendeel, dus swack staet de stant van onse synode, die soe veel geld, moeyten, jae bloet gecost heeft. Onse finantiën sijn niet dan te ledich, door dieven ende quade mesnagie, ende wy engageren ons met de Coningen, die sullen 't houwen soe lang het hun te passe compt, ende laten ons dan met de bruyt sitten. Behalven dat ik de ware rel. toegedaen zy ende het bedwingen van de Arm., soe wenschen wy hier dat veel van die weder regeerden. Mijn heer de Prins heeft toe te sien, hy sal 't meest becopen van allen, soe hy niet maeckt dat alles recht gaet’. Haec ille.

    Een ander schrijft my dat soe de magistraet van Rott. vernam dat d'Arm. in grote schuer wilde samencomen om te preecken, deselve door den officier ende sijn dienaren deden besetten. D'andere, niet willende force gebruycken, gingen in grote getale heen, ende een predicant gevonden hebbende - doch buyten ordre van de ordinarise - deden dien predicken opentlick op de Vlasmerckt, singende op 't eynde den 11 psalm, dattet all de stadt over clonck. Dat all sonder moeyte. De magistr. soude aen den Prince clagen over dese stoutheyt, begerende soldaten om te reprimeren, de Prince, sijnde van den ander gepreveniëert, antwoort: hy soude wel maecken sonder soldaten, dat sy haer modester dragen soude. Gelijck geschiet is op goede hoope etc. Ut Hamborch schrijft men my, dat Mansfelt meende sijn winterleger te maecken onder de veste der geseyder stadt, ende dat de Raet, all 't volck vergadert hebbende in rade, 'tselve meynde te beletten. Dat Tilli ende de Deen haer van wedersyden seer stercken. Dit is 't, mijn heer, dat U.E. ditmael in der haest heb mede te deylen, waerop ick blyve,

    30 Decemb. 1625.

    U.E. getrouwe dienaer.

    Adres: A Monsr. Monsr Grotius, Paris.

    In dorso schreef Grotius: 9 Dec. 1625. I. Utenb.

    Notes



    1 - Hs. Bibl. Rem. Gem. Rotterdam. Gedrukt Brieven van Wtenbogaert, ed. Rogge II: 2 p. 355.
    2 - No. 1043.
    3 - Zie p. 480 n. 4.
    4 - Frederik Hendrik.
    5 - Zie p. 480 n. 6 en p. 498 n. 1.
    6 - Grevinchoven.
    7 - Carleton ging Dec. 1625 terug; de zaken der ambassade werden waargenomen door zijn neef Dudley Carleton.
    8 - Elisabeth van de Paltz, ex-koningin van Boheme.
    9 - Zie p. 488 n. 4.