Liberali scriptioni tuae multas gratias debeo. Illas XXVI datas Octobris, die mensis hujus XVII, biduo serius alteras, II Novembris scriptas, per landgravii2 consiliarium3 accepi. Quas miseras Coloniensis consiliarii4 interceptas, illico in

522

Gallicum versas misi comiti Lycestrio5. Is postero statim die misit, ut cum regiis ministris colloquium repeteretur, vir strenuus, et in rem communem optime affectus.

Agitur ea6 res inter7 Gallos et Anglos de federe8 satis accurato silentio Gallis confectum negotium jactantibus, idem negantibus Anglis, sed ut spem bonam apparere affirment.

Zawatskius9 et per admissionales regios10 et per legatos Angliae11 et per Gallos, qui ipsum adibant, significatum mihi voluit se mei videndi cupidum mandatis impediri. Ego ita respondi, ut viderem illum necne, id neque Suedicae rei neque mea referre ostenderim. Sumsit secum imagines et Condaeae virginis12 et Mantuanae13. Succurrit illud Claudiani14:

Lena per innumeros iret pictura penates15.

Caeterum Galli suasores se Palatini potius conjugii16 fuisse credi volunt.

Corbiam tam cito in Gallorum venisse potestatem mirantur exteri Gallique ipsi. Verberata tantum circumjecta munimenta fuere nec amplius quam sex machinis integro vallo, fossa et aggere, qui fossae praetextus contrascarpa dicitur. Exiere valentes milites pedes equesque super mille ducentos. Sexcentorum aegrorum pars semisana neque bello inidonea. Ad victum bellumque necessariorum nihil defuisse constat. Sola medicaminum penuria adfertur, haud satis justa causa, ob quam intra septimum diem egregie munitum oppidum dederetur. Vigilum praefectus Belga17, qui mortui praefecti18 oppido locum implebat, ad Hispanos se referens suspicionem pecuniae acceptae diluere videtur. Ipsi qui exibant dixere causam, cur exirent, brevi apparituram. Id quid sit, diversa diversorum est conjectatio.

Galassius19 non sine incommodo ac periculo die XI mensis hujus ad fines comitatus Burgundiae pervenit illis in locis acturus hyemem an Germaniam repetiturus incertum.

Circa Bajonam sedecim ferme Vasconum millia collegit dux Valetta20. Non

523

affirmaverim verum esse, quod fama fert, captas a Gallicis navibus naves onerarias quatuor, quae belli paratum et alimenta valde desiderata ad Honorati Margaritaeque insulas ferebant.

Pontifex21 Parmam et Placentiam vellet sibi tradi ad tempus pacis oppidulis quibusdam Parmensis agri jam ab Hispano irruptis.

Magnam hic exspectationem excitat res illa Transilvanica: nec minorem sperati nostrorum post tam illustrem victoriam successus: et jam aliquos fama nobis affingit. Avide etiam quaeritur, veneritne jam in Pomeraniam magnus cancellarius22; et missurane sit Suedia ad conventum Coloniensem, qui circa initium quadragesimae futurus hic dicitur. Velle se etiam cum Suedia agere, ubi cum Gallis convenerint, prae se ferunt Angli. Pax honesta nisi fida omnium conjunctione obtineri non potest: quo magis optem, adferri aliquid a D. Ioachimo23, quod maritimam contentionem leniat.

De Brasilia non possum non optima sperare ex virtute comitis Mauritii24.

Res landgravii meliores speramus, ubi se cum eo Leslaeus25 junxerit.

Postquam haec scripseram, intellexi conventu hesterno Anglos nihil aliud quam responsum perscriptum dedisse ad formulam federis, quae ex Gallia in Angliam transmissa fuerat.

Franciscus Melo26 et Mediolani cancellarius27 iter Coloniam ingressi sunt. Mittent eo et Helvetii et Rhaeti et Vallitelinates28. Omnium electorum29 exhibitas Ratisbonae literas audimus potestatem romani regis30 eligendi continentes. Manet ibidem qui res Angliae procuret sine legati nomine31.

Motus novi a proceribus praesentia gravatis metuuntur in Gallia.

Librum Rohanii ducis32, ut primum potero, mittam. Mitto interim quae de cladibus a Galassio acceptis hac in urbe in majus, ut fieri solet, vulgantur.

Deo, Illustrissime Domine, te tuosque commendo.

Illustrissimae Dominationi Tuae constanti cultu observantiaque devinctus
H. Grotius.

Lutetiae, XI/XXI Novemb. MDCXXXVI.

524

Iam nunc audimus ivisse in Germaniam Galassium: relicto apud comitatum Burgundiae comite Martino33.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala in margine: Hagae Comitis A.o 1636 10/20 Xbris.

Notes

1 - Copie Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 2, p. 97; copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 57. Gedrukt Epist., p. 280. De copie te Den Haag vertoont een aantal slordigheden. Geadresseerde, Ludwig Camerarius, was Zweeds gezant in Den Haag.

2 - Wilhelm V, landgraaf van Hessen-Kassel.

3 - Jean Louis Sengel.

4 - Extract van een seecker gheintercipieerde Brief, geschr. wt Ceulen den 3 Sept. N. St. 1636 de welcke een Raets-Heer vanden Cheurvorst van Ceulen aen een Raets-Heer van den Biss. van Wurtsburgh heeft gheschr., handelende van seer gewichtige saecken tot groot bedroch ende omleydinghe van s. Kon. Maj. van Engelandt ... s'Grav., Lud. Breeckevelt ... 1636 in F. Muller, Nederlandsche Pamfletten, no. 2556. Deze zelfde brief staat afgedrukt in de Gazette de France, 12 dec. 1636, p. 781-782 met Extrait d'une lettre intercepte, escrite le 3 Septembre dernier par un Conseiller de l'Electeur de Cologne, à un autre du Conseil de l'Evesque de Wirtzbourg, & imprimée en Holande.

5 - Robert Sidney, graaf van Leicester, extra-ordinarius Engels gezant in Parijs.

6 - Dit woord ontbreekt in de uitgave der Epist.

7 - De copie te Uppsala heeft ten onrechte ‘in’.

8 - De woorden ‘inter ... federe’ ontbreken in de copie te Den Haag.

9 - De Poolse gezant Johan Zawadski.

10 - Als zodanig treden op Nicolas de Berlize, Anne, graaf van Brulon, en René Giraut.

11 - Behalve de boven, n. 1, genoemde Robert Sidney nog de ordinarius ambassadeur John Scudamore.

12 - Anne Geneviève, dochter van Henri de Bourbon, prins van Condé; zie V, p. 321 n. 2.

13 - Maria Louisa Gonzaga (geb. 1612); in 1646 huwde zij de Poolse koning Wladislas; zie III p. 206 n. 6.

14 - Claudius Claudianus, latijns dichter; zie V, p. 35 n. 4.

15 - Claudianus, Epith. de nupt. Hon. 25.

16 - Nl. van een huwelijk van de Poolse koning met Elisabeth, dochter van de in 1632 overleden paltsgraaf Frederik V, de Winterkoning, en Elisabeth Stuart, dochter van Jacobus I van Engeland.

17 - George de Brimeu.

18 - Champagne.

19 - Matthias, graaf Gallas, generaal-majoor in dienst van Ferdinand II.

20 - Bernard de Nogaret d'Epernon de La Valette.

21 - Urbanus VIII.

22 - De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

23 - Albert Joachimi, heer van Hoedekenskerke, ordinarius Staats ambassadeur in Londen.

24 - Johan Maurits, graaf van Nassau-Siegen.

25 - Alexander Leslie; zie over hem V, p. 420 n. 2.

26 - Francisco de Mello, graaf van Assumar, markies van Tor de Laguna.

27 - Don Antonio Ronquillo.

28 - Het gezantschap - dat Keulen nooit bereikt heeft - stond onder leiding van Georg Jenatsch; zie over hem VI, p. 76 n. 11.

29 - Zie voor hun namen VI, p. 381 n. 13.

30 - Op 30 december 1636 werd Ferdinand, zoon van keizer Ferdinand II, tot Rooms koning gekroond.

31 - John Taylor, die na Arundels vertrek als agent in Regensburg achterbleef.

32 - Henri, hertog van Rohan; zijn boek was getiteld: Le Parfaict Capitaine. Avtrement L'Abregé des Gverres de Gavle des Commentaires de Cesar. Avec qvelqves remarqves sur icelles, suiuy d'vn Recueil de l'Ordre de guerre des Anciens, ensemble d'vn Traitté particulier de la Guerre. A Paris, Chez Iean Hovzé au Palais, en la Gallerie des Prisonniers, à la Renommé. M.DC.XXXVI.

33 - Naar ik vermoed graaf Saint-Martin; zie Itinerarium Thomae Carve, Mogvntiae MDCXL, p. 185.

Searchform

Fulltext search

Metadata search

Search domain

2849. 1636 november 21. Aan L. Camerarius1.