eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    2987. 1637 maart 12. Aan L. Camerarius1.

    Illustrissime Domine,

    Rediit ab Anglia, qui missus a legatis Anglicis2 eo fuerat, Ogerius3 refertque quas non hinc tulerat conditiones, sed alias novas.

    [Palatino] electori4 vult concedere rex5 suarum navium XV et privatis permittere, eundem ut suis juvent navibus praedas agendi causa, sed petita auctoritate a Galliae rege per literas Marcae6. Paratus est praeterea polliceri nihil

    149

    se opis imperatori7 Hispanove8 praestiturum neque seorsim cum eis acturum quicquam, permissurum praeterea eorum hostibus, ut per Britanniam ad definitum numerum legant militem. Haec cuncta valitura, donec conventus Anglorum, Suedorum, Gallorum, Batavorum, protestantium Germaniae principum non praeteritis et Danis instituatur Hamburgi aut alibi, ubi consentiatur ad promovendam restitutionem excitorum bonis protestantium, et simul in ea, quae Galli, Suedi, Batavi rebus suis commoda volent postulare. Quod consensu aequum videbitur, id Anglos breve intra tempus ad imperatorem perlaturos: qui nisi ea concedat, tum se cum caeteris arma foedere jam in id praeformato juncturos.

    Vult rex Angliae intra 3 menses incipi eum conventum. Eo finito intra mensem se ad imperatorem velle mittere. Neque obstare se Coloniensi conventui: sed ibi tanto plus valitura postulata, si junctim ex consensu fiant. An Gallia hanc accessionem virium tanti sit factura, ut propter eam velit se ad pacem interea sine Anglis haud faciendam adstringere, nondum certo affirmare audeo. Video nutare consilia. Sed si omnino Gallis constitutum est hujus aestatis fortunam bellicam experiri, videntur, quicquid ab Anglis haberi potest, apposituri lucro9.

    Sunt sane egregii paratus: magnae dantur Sabaudo10 copiae; dux Vinariensis11 exercitum se sperat habiturum XX millium, pabulandi tempus exspectans.

    Neque segnius hostis rem gerit. Omnes, quae Wormatiae, Spirae vicinisque locis erant, copiae Rhenum transiere; Vallis Telina a lacu Comensi et ab iis locis, unde Rhenus fundit sese, assultatur.

    In Aquitania Oceano adsita bellum itidem strepere incipit castello Talatanguino ad ipsum Galliae Hispaniaeque terminum Gallorum impetu extorto Hispanis die XXIV Februarii n. calendarii.

    Leganesius12 a romanensibus Helvetiis transitum ad se VIII millibus postulat.

    Imperatoris mors hic creditur. Obiisse dicitur XV Februarii n. Cal.13. Id se verum est, novae circa pacis colloquia difficultates exorientur apud eos, qui Hungariae regem14 nolent ut regem Romanum agnoscere.

    Pecuniis quaerendis servet hic multorum labor.

    Hoc ipso ecce tempore tuas accipio VI/XVI Februarii datas. Ad partem earum pro responso erunt quae supra scripsi.

    Exspectamus de Lipsia, caeterisque Suedorum successibus nuncios. De praelio rumor, qui hic fuerat, evanescit. Erat autem dupliciter vulgatus, ut hic varii pro nobis contraque nos sunt hominum animi.

    150

    Ad Coloniensem conventum Curtius15 et Fuggerus16, item Mediolanenses duo17 parare se dicuntur ad Pascha ferme. Literae imperatoris pro Galliae aliisque legatis venere, quales exspectabantur.

    In cardinalis Hispani literis nomen Batavorum desiderari audio.

    Ad comitem Suessionensem18 qui iverat monachus19 in regis gratiam eum restituendi causa20, is nondum reversus est. Frater regius21 in aula hac agit laetus quod se turbis emoverit. Ita est cur22 de quiete interna regni optime speremus, eamque firmabunt, ni fallor versa in externum bellum arma animique.

    Rediit a Sardinia classis Gallica diruta turre, cui nomen Floristano, captisque ibi hostium signis aliquot.

    Deus, Illustrissime Domine, tibi tuisque adsit.

    Tuae Illustrissimae Dominationi
    omni studio observantiaque addictissimus
    H. Grotius.

    XII Martii a. MDCXXXVII.

    Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

    Boven aan de brief in de copie te Uppsala in margine: Redd. Hagae C.A.o 1637 d. 15/25 Martii.

    Notes



    1 - Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 66. Gedrukt Epist., p. 308.
    2 - John Scudamore en Robert Sidney, graaf van Leicester, resp. ordinarius en extraordinarius Engels gezant te Parijs.
    3 - René Augier (Oger), Engels agent in Frankrijk.
    4 - Karl Ludwig, keurvorst van de Palts. Het woord ‘Palatino’ ontbreekt in de copie te Uppsala.
    5 - Karel I van Engeland.
    6 - De brieven van Marque en Represaliën werden afgegeven aan degenen, die zich over de behandeling, hun door buitenlanders aangedaan, hadden te beklagen. Hiermee kregen particuliere vaartuigen het recht tot kaapvaart.
    7 - Ferdinand II was op 15 februari 1637 overleden; het bericht van zijn dood was nog maar nauwelijks tot Parijs doorgedrongen. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Ferdinand III.
    8 - Philips IV.
    9 - Vgl. Horatius, Carm. I 9, 14: quem Fors dierum cumque dabit, lucro appone.
    10 - Vittorio Amedeo, hertog van Savoye.
    11 - Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.
    12 - Diego Mexia Felipes de Guzmán, markies van Leganés.
    13 - Ferdinand II.
    14 - Ferdinand III (1608-1657). In 1626 was hij tot koning van Hongarije gekroond. Zijn verkiezing tot Rooms koning dateert van 22 december 1636.
    15 - Ferdinand Siegmund Kurz, graaf van Senftenau (1592-1659).
    16 - Johann Ernst Fugger, rijksgraaf van Kirschberg en Weissenhorn (1590-1639).
    17 - Francisco de Mello en Antonio Ronquillo, kanselier van Milaan.
    18 - Louis de Bourbon, graaf van Soissons.
    19 - De capucijn Hilarion.
    20 - De copie te Uppsala heeft hier: ‘gratia’, mogelijk onder invloed van het voorafgaande ‘gratiam’.
    21 - Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans.
    22 - De woorden ‘est cur’ volgens in de uitgave der Epist., na ‘regni’.