eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    3286. 1637 oktober 5. Van N. van Reigersberch1.

    Mijn Heer,

    Dese voorleden weecke is bij den2 resident3 van4 Engelant5 Cimon6

    621

    aengedient dat7 Engeland8, Vrankrijck9, Sweden10 tevreden waren de11 handelinge tot12 Hamburg13 geleyt in Den Hage te transporteren. Die14 wt Engelant commen15 seggen, dat Vranckerijck ende Engelant den anderen volcommentlijck verstaen ende het besluyt, ofte van eene ligue auxiliaire ofte offensive ende defensive, dependeert van Sweden ende Nederlant. Met Spaengiën ende den keyser16 te breecken soude Engelant, immers sulcke tale wert gehouden, geen swaricheyt maecken, mits het rijck ende rijckxvorsten - den hartoch van Beijeren 17 wtgesloten - werde gesepareert, d'intentie van Engelant schijnende het oorloge te lande Vranckerijck ende Sweden te laten ende sijne macht ter zee te besteden, presenterende18 den19 coninck van Engelant20, buyten hetgene wt tractaet soude werden verobligeert, te dresseren een compangie van Westindië op andere quartieren als daer de onse de hare dirigeren. De voorslagen sijn niet vremt ende suffi sant, al werden die niet gemeent, om in het ongelijck te stellen die difficulteren sullen op schone beloften ende onseeckere prestatie haer tot seeckere lasten te engageren. Men meent oock geen expediënten en ontbreecken om te removeren scrupulum, die sij geloven Vilmarus21 achterhout. Si quid rectius audis candidus imperti, si non his utere mecum.

    In het hoff van Engelant tonen de ministres minder gunste tot Spaengiën ende maeckt hem den iongen grave van Oignate22 weynych aengenaem, soo mits sijne fastueuse maniere van doen, niemant van de groote visiterende, alsmede omdat hij is een soon van een vader, die altijt in het hoff van den keyser de desseins

    622

    van Engelant tot restitutie van den Pals heeft getraverseert ende particulirelijck den grave van Arondel23 qualijck beiegent.

    Den admirael Dorp24 met neghenthien scepen bij gebreck van vivres teffens wt de zee gecommen geeft aen de ingesetene onsteltenisse, aen de regierynge becommerynge; particuliere vreesen, de havenen van Dunkercke sijnde vrij de scepen, die gereet lagen, wt sullen lopen ende boven de schade, die eenyge Bisschayers werden geseyt in het eylant St. Martyn, alwaer 30 scepen van dese landen souden sijn geruïneert, hebben gedaen, de visscherye eenyge nieuwe schade souden mogen aendoen. De regeerders apprehenderen het volck ende gelt, bij den conynck van Spaengiën25 gescheept, daer den heelen somer op is gepast, dese occasie sal connen gebruycken om behouden over te commen. Daer comt bij, dat vijfthien hondert mannen te Dunckercken geëmbarqueert, naer men van daer adviseert, eschapperende ergens in Vranckerijck eenen inval soude connen doen. Alle diligentie wert bijgebracht om op het spoedychste de scepen te versien ende weder in de zee te helpen, waertoe het volck willych is, maer 14 dagen sullen doorlopen, eer dat tewegen kan werden gebracht. Hoe den admirael Dorp, die in de vergaderynge van de Generaliteyt ofte van Hollant noch niet is gehoort, sal excuseren de presentatie, hem bij den gouverneur van Cales26 gedaen, verlangen veele te hooren.

    Den heer Spierynck27 is noch niet gearriveert. Van de drie Oostindische scepen, voor desen achtergebleven, sijn twee ontrent de Elve, een onder Schotlant. Met Breda wert geoordeelt het cort sal sijn gedaen, alsoo naer de leste advisen van den derden van seer goeder hant seggen, de galerie van de Fransen in mijnheer den prins28 quartier dien nacht over soude sijn, ende aen de Engelsche resteerde seer weynych. Men gist dese weecke sonder de victorie niet sal eyndygen29, sijnde groote quantiteyt rijs gereet om hetgene tusschen de galerye ende wal open blijft te vullen. Die van Hollant vigileren, dat de catholycke geen vrij exercitie werde gegunt. Gedeputeerde van de Staten-Generael gaen naer het leger, apparent op de wtvaert, want dat yet sonderlynckx daer is te handelen, verneme ick niet.

    Desen 5 Octob. 1637.

     

    Den heer burgemeester Meerman30 doet sijn gebiedenisse.

    Adres: Mijn Heer Mijn Heer De Groot, Raet ende Ambassadeur van de Coninginne ende Croone van Sweden bij den Alderchristelijcksten Conynck.

    In dorso schreef Grotius: 5 oct. 1637. N. Reig.

    En boven aan de brief: Rec. 28 oct.

    Notes



    1 - Hs. Amsterdam, UB., coll. RK. M 11 i. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Beantw. d. no. 3323. Gedrukt Rogge, Br. Nic. van Reigersb., p. 389.
    2 - Het woord ‘den’ staat in de tekst in code met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    3 - William Boswell. Het woord ‘resident’ staat in de tekst in cijfer: 17.24.700.712.2.6.708.50.21.3. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    4 - Het woord ‘van’ staat in de tekst in code.
    5 - De naam ‘Engelant’ staat in de tekst in cijfer: 125. Grotius heeft erboven geschreven: Eng.
    6 - Schuilnaam voor Staten-Generaal. Grotius heeft erboven geschreven: St. Ge.
    7 - Het woord ‘dat’ staat in de tekst in code, met de betekenis door Grotius erboven geschreven.
    8 - De naam ‘Engeland’ staat in de tekst in cijfer: 125. Grotius heeft er ‘Engelant’ boven geschreven.
    9 - De naam ‘Vranckrijck’ staat in de tekst in cijfer: 312. Grotius heeft erboven geschreven: Vr.
    10 - De naam ‘Sweden’ staat in de tekst in cijfer: 525. Grotius heeft erboven geschreven: Swed.
    11 - Het woord ‘de’ staat in de tekst in code. Grotius heeft er de betekenis boven geschreven.
    12 - De woorden ‘handelinge tot’ staan in de tekst in cijfer: 57.23.21.39.82.28.31.1000.73.11.24. 3.20.70., met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    13 - De naam ‘Hamburg’ staat in de tekst in cijfer: 347., met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    14 - Het woord ‘die’ staat in de tekst in code: IV., met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    15 - De woorden ‘wt Engelant commen’ staan in de tekst in cijfer: 4.93. 125. 12.20.63(=67?).90.24.88., met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    16 - Ferdinand III.
    17 - Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.
    18 - Het woord ‘presenterende’ staat in de tekst in cijfer: 72.71.82.33.75.49.70.50.86.75.73.58.24., met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    19 - Het woord ‘den’ staat in de tekst in code met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    20 - De woorden ‘coninck van Engelant’ staan in de tekst in cijfer: 497. Grotius heeft erboven geschreven: Con. v. Eng.
    21 - Codenaam voor Staten-Generaal. Grotius heeft erboven geschreven: Staten-Gen.
    22 - Don Iñigo Veléz de Guevara, graaf van Oñate y Villa Mediana.
    23 - Thomas Howard, graaf van Arundel.
    24 - Admiraal Filips van Dorp.
    25 - Philips IV.
    26 - Louis de Béthune, graaf van Charost (1605-1681).
    27 - Petter Spiring Silvercrona, raad van financiën van Zweden.
    28 - Frederik Hendrik.
    29 - De overgave vond plaats op 7 oktober 1637.
    30 - Frans Dirksz. Meerman, burgemeester van Delft.