eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    5113. 1641 maart 23. Aan N. van Reigersberch.1

    Mijnheer,

    Daer is veel aen gelegen off de reise van mijnheer den churfurst2 nae Engellant comt uit het eigen mouvement van den coninck van Engellant ofte uit sijne Doorl. ofte uit het parlement. Hoe meer den coning in desen tijdt hem vought nae 't parlement, hoe meer men moet dencken dat hij veinst ende andere occasie verwacht. Wij moeten sien, wat van sijne saecke ende van 't verbont van Engellant met de Vereenigde Nederlanden3 sal vallen ende hoe verre men Vrancrijck kennisse daervan sal doen hebben ende wat Vrancrijck daervan sal oordeelen.

    Aengaende den député van Yrlant ende den eertsbisschop,4 de Engelschen ende Schotten die hier sijn meenen dat sij wel van haere officiën peryckel loopen, maer niet van het leven. Als sulcke saecken lang traisneren, verzacht gemeenelijck den haet. Men meent hier niet dat den coning sich soo verre van sijne autoriteit soude hebben ontbloodt, dat hij de beschrijving van het parlement bij gebreck van die van 't hoff soude stellen aen de officiers van de provinciën, 'twelck verre soude sien. UE. gelieve wel daernae te vernemen.

    Wat het huwelijck aengaet,5 sulcke contracten sijn licht te maecken, maer op de traditie sal het aencomen. 't Besnoeien van het exercitie van de catholycken sal wel plaets houden geduirende het parlement. 't Aennemen van de tien nieuwe raiden,6 insonderheit sulcke personen,

    182

    is seer bedenckelijck. Maer misschien dat den coninck meent die personen tot hem te winnen, gelijck voor desen wel is geschiet. Andersins moet dat groot toegeven suspect sijn. Ende ick meen den coning tijdt hebbende, tweedracht sal connen stroyen, eerst tusschen de Schotten ende Engelschen, daernae tusschen het Hooge ende het Laege Huis van het parlement. 'tGunt uE. geseit is van de versaemeling van 't volck in Walles, soo het seecker gaet ende duirt, is van grooten insichte.

    'tGunt de Fransoisen moveren over den afgesant van den keiser7 is bedenckelijck ende heb ick hier diergelijcke discoursen uit den hertogh van Longueville verstaen. Evenwel gelove ick niet dat de Vereenigde Nederlanden daerin sullen willen gaen buiten de oude termen, dewelcke altijd soodaenigh sijn geweest dat men het rijck altijd eenigh respect heeft toegedragen. Ick gelove hij trefves sal voorslaen, waervan men Vrancrijck wel eenige opening can doen sonder daerom iemant van Vrancrijcks wegen bij de propositie ende handeling te laeten sijn, 'twelck vrij wat servyl soude sijn.

    Portugael heeft haestigh secours van doen. Maer ick vrese, de Oost- ende Westindische Compagnie sulcx sullen verachteren om haere eigene affairen te vorderen ende te visschen in een trouble water.

    Den coninck van Denemarcken meene ick dat licht gedisponeert soude connen werden om Spaignië een dienst te doen, soo daertoe geldt genoech uit Spaignië wierd gefurneert. Maer 't ophouden van de Westindische vloot ende de inlandsche oorlogen in Spaignië sullen voor desen tijd sulcx beletten. Dit ende eenige andere redenen doen mij geloven dat soowel aen de zijde van Denemarcken als aen die van de Vereenigde Nederlanden getracht sal werden tot accomodatie ende dat het gerucht van 't verbont met Swede8 alleen sal dienen om den coninck van Denemarcken daertoe te meer te disponeren.

    23 Martii 1641.

    In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot uyt Paris, den 23 Martii 1641.

    Notes



    1 - Hs. Amsterdam, UB, coll. RK, H 20e. Eigenh. oorspr. Niet ondertek.
    2 - Karl Ludwig van de Palts was medio maart ongevraagd aan het Engelse hof verschenen.
    3 - Een verdrag tussen Engeland en de Republiek kwam niet tot stand (no. 5023 n. 9).
    4 - Thomas Wentworth, graaf van Strafford, en William Laud, aartsbisschop van Canterbury.
    5 - De bruiloft van Willem II en Mary Stuart, de ‘Princess Royal’, vond plaats op 12 mei 1641. De ‘traditie’ (= levering) van de bruid geschiedde pas in maart 1642.
    6 - Grotius zal doelen op de nieuwe leden van de ‘Privy Council’; vgl. no. 5104 n. 6.
    7 - Johann Weichard, graaf Auersperg, keizerlijk gezant naar de Republiek (no. 5042 n. 6). Voor de Franse diplomatieke acties tegen zijn komst zie men Waddington, Républ. I, p. 357; J. Heringa, Eer en hoogheid, p. 329.
    8 - Op 11 september 1640 was een verdrag gesloten tussen Zweden en de Republiek.