Mijnheer,
Wij zullen de coninginne-regente hier haest hebben2 met den prins van Condé ende den hertogh van Anguien, die nu beide te Fontainebleau zijn,3 ende mijnheer den cardi-
74
nael, die nu zonder coortze is.4 Den grave van Harcourt werdt alsnoch verzocht om te willen gaen nae Catelagne,5 alwaer Balagere, een daghreis van Barcelone, bij de Castillanen is becomen6 ende Serviere7 zoo men gelooft belegert, de affectiën van de Catalans zeer affkeerigh van Vrancrijck. In Italië toonen de Fransoisen desseing op Final.8De Beyersche trouppen wassen zeer in Duitschlant ende 't is hier een gerucht, doch niet heel zeecker, dat Binge het Fransche guarnisoen zoude uitgejaecht hebben9 ende Mentz,10 hebbende gelijck voornemen, zoude zijn geprevenieert. Den hertogh van Beieren, om tijd te winnen volgens zijne maniere,11 zent hier als zoeckende neutraliteit. 't Meestendeel van zijn volck zijn bij Mosbac aen de Neckar.12 D'heer Magalotti, eer hij zijne trouppes tot twaelfhondert te paerd, wat meer te voet, heeft gebracht bij de andere Fransche trouppes, heeft in Lorraine eenige cleine plaetzen ingenomen als Sainct-Avaux, Sarbruc, Vaudrevange.13 Men zegt nu dat de Fransche trouppes gaen nae de Mosel14 ende men vougt daerbij dat Trier zoect de Fransche protectie.15 Eenige van de vijanden zijn
75
geslagen bij Saint-Menehaud.16 D'heer Gassion werdt gezegt te zijn bij Winocxberge ende contributiën te trecken tot bij Ipre.17 D'heeren Rosa ende Tubadel om eenigh misnoegen scheiden uit den dienst.18De coninginne van Engelant blijft noch te Nevers ende schijnt tegen hetgunt tevoren was gelooft dat haere Majesteit hier niet en comt door 't beleidt van het hoff, pretexerende eenige dispute op de ceremoniën.19 In 't hoff van dezelve coninginne is eenigh gevecht geweest ende d'heer Craft20 daerover dootgebleven. Wij hooren dat mijnheer den churfurst Palsgraeff te Londen zeer gesproocken heeft tot justificatie van de zaecke van het parlement.21 Dat een juffrouw bij dewelcke monsieur de Sabran, Fransche resident,22 was gelogeert bij ordre van de justitie van Londen is gevangengenomen in zijne presentie, niettegenstaende zijne groote contradictie, oock hem geweigert dezelve juffrouw te spreecken alleen. Dezelve juffrouw is beschuldigt van bij haer gehadt te hebben eenige van de Ieren die men daer rebellen noemt, ende monsieur Sabran daerover suspect gewerden. Den coning van Engelant, nae men hier zegt, was te Excester ende Plimou[t]hts be-
76
legering bij zijn volck verlaeten.23 Manchester ende Waller24 hadden eenige plaetsen becomen in 't landt van Wallis25 ende den graef van Essex wierd meer ende meer suspect bij de heetste van de parlamentarissen.26 Neufcastel werdt gelooft niet langer te connen tegenhouden, maer in handen te moeten comen van de parlamentarissen.2722 Octobris 1644.
Van 't uitjagen van het Fransche guarnisoen uit Binge werdt getwijffelt, gelijck mede off Plimouth t'eenemael is ontzet.28 't Parlement heeft eenige tot raidt bijgevoucht bij den grave van Essex op de maniere van Venetië.29 Den coning van Engelant ende prins Mauritz werden gezegt te gaen nae het zuide.30 Die te Londen ende daerontrent gelicht zijn, maecken zwaericheit buiten haer provincie te dienen.31 D'heer Farfax is gebleven, willende Montgomery in 't landt van Galles ontzetten,32 'twelck genomen was bij Middelton ende belegert bij de roialisten. Den zoon van mijnheer den ambassadeur Goring werdt gezegt becomen te hebben aen de zeecant Barnestapel ende Ilfarcombe ende daer veel canons te hebben gevonden.33
De Beyerschen zijn over den Rijn, de Fransoisen meest aen deze zijde ontrent Man-
77
heim.34 Den paus tot recommendatie van de vrede zend nae Wenen den cardinael Antonio, nae Vrancrijck Spade, nae Spaignie Sacchetti,35 licentieert al zijn crijgsvolck uitgenomen de guarnisoenen ende zijne guardes, maect zeer goede ordre tegen de overdaet ende violentie, doende overzien de oude ende zeer geprezen ordres36 van Sixtus den Vijfde.37 Den hertogh van Parma38 presenteert zijne dochter aen des paus' neve Camillo Pamphilio om daerdoor te breecken de alliantie met de Barbaryns, geprojecteert in het conclave.39 Te Rome is oock gecomen Christophoro Pamphylio, ridder van Malta,40 ende veelen van 't huis van Altiere,41 geallieert aen die van Pamphilio, zijnde een out ende edel huis van Rome. Den cardinael Mazarini is niet ten volle wel,42 maer hoopt zijne gezondheit te becomen te Chaliot naebij Parijs.43Mijn huisvrouw heeft desemael niet connen schrijven door vercoutheit niet zonder coortze.44
In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot uyt Paris, den 22 Octob. 1644.