eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Letter



    2057. [1635 april 15]. Aan N. van Reigersberch1.

    Ik heb gelezen de Nederlandtsche Historie van den cardinaal Bentivoglio2 en vinde, dat hij daar in veel partijdiger gaat in zaken van staat - want dat hij van de religie spreekt als een kardinaal, dat laat ik passeren - dan hij gedaan had in zijne voor dezen uitgegevene Relationi3. Zijn oogmerk schijnt geweest te zijn, de Spanjaarts te regtvaardigen en de zaken aan de zijde van de Staten en van het Huis van Nassauw zeer hatelijk te maken, nergens na zich houdende binnen de palen van matigheit, waarin zich Connestagio4 dezelve stoffe in dezelve tale verhalende hadde gehouden. Hij komt tot Don Jean5. 't Ware misschien niet on-

    424

    dienstig, dat iemant de tale verstaande en in de Nederlandtsche geschiedenisse wel ervaren in 't latijn aanmerkte eenige zijner aanmerkelijke fouten in 't verhaal buiten de waarheit van 't geen is voorgevallen; daarbij ook de lezers onderregtende van de oorzaken zijner eenzijdigheit, dewelke ik meen deze te zijn, dat hij de Spaansche factie, die in Italië, mede in 't hof van Rome, zeer sterk is, dus heeft gemeent te verpligten om bij gelegentheit haar gunst te hebben tot den pauzelijken Stoel, dewelke hem bij de astrologisten word toegezeidt.

    Ik heb ook dikmaal verwondert geweest, dat niemant zich heeft opgedaan ter regtvaardiging van de memorie van den Heere Prins Willem van Oranje6 tegens vele lasteraars, als Philippus Burgundus7 - deze en anderen heeft men in 't latijn tezamen uytgegeven - de verantwoording van denzelven Heere Prins op de dagvaardiging van den procureur-generaal8, die zeer wel gemaakt is, zijn Manifest ten tijde van zijnen tweeden togt, beide in de boeken van Bor9 ingevoegt, ende zijne Apologie tegens den ban van den koning van Spanjen10.

    Notes



    1 - Gedrukt Brandt-Cattenburgh, Leven II, p. 26.
    2 - Guido Bentivoglio (1579-1644), Italiaans prelaat; hij was van 1607 tot 1617 pauselijk nuntius in Vlaanderen en bekleedde vervolgens dezelfde functie tot 1621 in Frankrijk. Zijn Della Guerra di Fiandra, Descritta dal Cardinal Bentivoglio, verscheen te Keulen in drie delen (1635-1639); in 1634 was inmiddels een editie uitgekomen: Della guerra di Fiandra, Con l'aggiunta del nono é decimo libro [z.p.].
    3 - Relationi Fatte Dall' Ill.mo, e Reu.mo Sig.or Cardinal Bentivoglio In tempo delle sue Nuntiature di Fiandra, e di Francia. Date in luce Da Erycio Pvteano In Colonía Appresso Nicolao pantirio 1629.
    4 - Delle Gverre della Germania inferiore Istoria di Ieronimo Conestaggio Gentil'huomo Genouese. Parte Prima. Divisa in dieci libri. Al molto Illvst. et Eccellente Sig. Il Signor' Ottauio Contardi, Dottor di Leggi Dedicata. Con la Tauola copiosissima delle cose Notabili. Con Licenza de' Superiori, & Priuilegio. In Venetia, MDCXIV. Appresso Antonio Pinelli.
    5 - Don Juan van Oostenrijk (1547-1578), Spaans krijgsoverste en na 1576 landvoogd van de Nederlanden.
    6 - Willem I, graaf van Nassau, prins van Oranje (1533-1584).
    7 - Philippus Burgundus is mij niet bekend, wel Nicolas de Bourgogne (1586-1649), Zuidnederlands historicus en rechtsgeleerde, hoogleraar in het burgerlijk recht te Ingolstad. Zijn in 1629 verschenen Historia Belgica Ab Anno M.D.LVIII was in 1633 herdrukt onder dezelfde titel: Nicolai BvrgvndI I.C. et Professoris OrdinarI Codicis in Academia Ingolstadiensi, Historia Belgica, Ab Anno M.D.LVIII. Ingolstadii, Ex Officinâ Wilhelmi Ederi, Apud Ioannem Bayr. Anno Domini M.D.C.XXXIII. Maar hij kan moeilijk lasteraar van 's prinsen memorie genoemd worden, terwijl hij bovendien nadrukkelijk door Grotius gewaardeerd werd. Maar wie is dan wel de gezochte?
    8 - Johan du Boys.
    9 - Nederlantsche Oorloghen, beroerten, ende Borgerlijcke oneenicheyden, Beginnende Mette Opdrachte der selver Landen / gedaen by Keyser Karel de V. aen zijnen zoon Koninck Philippus van Spangien / tot de droevige doot van zijn Excell. Willem Prince van Orangien hoogl. memor. Beschreven Door Pieter Bor Christiaensz. 1621. Tot Leyden by Govert Basson. Tot Amsterdā by Michiel Colyn, resp. I fol. 161 en - naar ik vermoed - fol. 181. Men vindt deze geschriften - behalve de brief van 31 augustus - bijeen in: Dra M.G. Schenk, Prins Willem van Oranje, Geschriften van 1568. Wereldbibliotheek - Amsterdam - Sloterdijk 1933.
    10 - Op 13 december 1580 in de vergadering der Staten te Delft voorgelezen en uitgegeven onder de titel: Apologie ov Defense de Tresillvstre Prince Gvillavme par la Grace de Diev Prince d'Orange: Conte de Nassau, de Catzenellenbogen, Dietz, Vianden, &c. Burchgraue d'Anuers, & Visconte de Bezançon: Baron de Breda, Diest, Grimberghe, d' Arlai, Nozeroi, &c. Seigneur de Chastel-bellin, &c. Lieutenant general es païs bas, & Gouverneur de Brabant, Hollande, Zelande, Vtrecht, & Frise: & Admiral, &c. Contre le Ban & Edict publié par le Roy d'Espaigne, par lequel il proscript ledict Seigneur Prince; dont apperra des calumnies & faulses accusations contenues en ladicte Proscription. Presentee A Messievrs les Estats Generauls des Pais bas. Ensemble ledict Ban ou Proscription. A Delft. M.D: LXXXI. Zie Knuttel, Pamfl. no. 554.
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    [text]
    [text]
    [text]