Nobilissime Domine,
Heri in templo hujus urbis primore Laus Deo cantata est ob Corbiam receptam Galassiique2 exercitum trans Ararim repulsum. In utroque non potest satis praedicari regis3 optimi felicitas.
Iam et pecunias tum in Italiam tum in Vallem Telinam mitti audio haud dubie diu desideratas. Novam illam e Pyrenaeis montibus procellam speramus staturam ad Baionae moenia4.
Ingens, quae Suedis nostris contigit, victoria XXIV Septembris/IV Octobris ad Witstochium in agro Brandenburgensi caeso Saxonis5, Marazini6, Haetsfeldii7 peditatu aut capto raptis machinis XXXII, signis CXXX et ultra sarcinis bellique paratu omni magno regem perfudit gaudio tum ob rem ipsam tum ob spem majorum successuum. Imperium Bannerius8 habuit fuitque cum eo Leslaeus9
502
et cum parte copiarum Wrangelii10 Witzthumbius11. Pugnatum ab hora secunda in noctem loco nostris adversiore, quod collem, quod12 Sancti Sepulchri dicitur, praecepisset hostis.Princeps Arausionensis13 non potuit vergente in hyemem anno pluviali coelo solo, ut scis, palustri retinere contactum morbis exercitum; sed retinet eum in proximis oppidis, ut si quis subitus se casus offerat non desit occasioni. Novo federe14, quod et pecunia sancitur, rex illigavit Batavos, ne sine se pacem perpetuam temporariamve faciant, et puto staturos promissis.
D. magni cancellarii15 indefessum ad res magnas agendas animum satis nosti; omnes Suediae opes viresque movet, ne impune ferant, qui fidem fefellerunt. Landgravius16 in magno periculo constitutus se suaque non deserit. Unum in omnium votis17 est, ut Angli diutius trahi nolint et post tot irritas legationes experiantur, quid armis possint. Agunt quotidie cum Gallis de federe, et Suedis nostris permiserunt militem in Britannia cogere, quod initium est ad bonam spem.
Rhaetorum maxime protestantium saepe me miseret. Utinam illorum questibus adhibeantur aequa remedia. Ego, quoties ulla se dat occasio, commendandis eorum rebus non desum.
In meis ad magnum cancellarium literis amica semper tui mentio. Qui enim oblivisci possum amici tam boni, tam veteris? cui ego omnia opto prosperrima, ut qui sim et esse perpetuo cupiam.
Tuae Nobilitati addictissimus
H. Grotius.
Lutetiae, 13 Novembris novi Cal. 1636.