2949. 1637 februari 6. Aan A. Oxenstierna1.

Excellentissime Domine,

Si quando necessaria fuit in scribendo diligentia, nunc eam maxime a me requiri arbitror, quo tempore res hic omnes in eo sunt motu, qui ad externas etiam deliberationes plurimum ponderis adferre possit.

Cum et Feuquerius2 mentionem injecerit, an temporaria possessione eorum, quae in Pomerania tenemus, vellemus esse contenti, et comes Licestrius3 sperare se dixerit nihil nos habere velle de Germania, nisi dominorum voluntate, tentor credere foedus aliquod inter Gallos Anglosque cudi, quale scripsi antehac4.

Illud video nunquam magis trepidasse hanc aulam, ne a Suedis deseratur, tam malo suo tempore hoste quatuor in finibus loca insidente Galliae, ipsa autem intus adeo discordante.

Itaque Heufdio5 promittunt intra annum se soluturos quod Suediae ex foedere debent, voluntque, ut ipse tanquam de praesente pecunia fidem suam Sublimitati Tuae obliget, quod video eum, quae est prudentia, non facturum iis verbis, quibus obstringi posset, quanquam spem facile et accepturus et daturus est nec quicquam in sua sedulitate patietur desiderari.

Sed quod maxime ipse metuit, hoc est, ne brevi totius aulae circumagatur facies. Comes perseverat nihil credere.

Frater regius6 quid facturus sit, variant conjecturae. Ante paucos dies navi Ligerim ingressus fugae famam sparserat: rediit Blesas. Brionus comes7 bis eo commeavit et ad regem8 rediit missus iterum Chavigniacus9.

Spem conciliationis adferebant quae heri literae venere Aureliano, ubi rex est et cardinalis10.

Princeps Condaeus11 et alii hic proceres non putant id animi fore fratri regio, ad regem cardinali comitatum ut veniat utque, si12 ipse audeat, non ausuros qui nunc apud ipsum sunt horum, quae nunc sequitur, consiliorum auctores.

Quod si ille aliqua perrumpit, et aut Sedanum longo ambitu penetret aut

77

Ex hac urbe, quae quotidie in seditionum est metu, machinae aliquot Aurelianum pertrahuntur. Et in oppidis omnibus ad Ligerim aliisque circum Blesas aucta praesidia, obsessa quantum fieri potest equitatu itinera. Ad comitem Suessionensem13 missi a regina matre14 nunc Cognaeus15 et Fabionius16 augent metum.

Vectigal vinarium et mutuo petitas pecunias passim recusat populus nec est, qui cogere audeat. At comitis Russiaci17 - is sororem ducis Bulionii18 in matrimonium habet - bona annotantur, quod nuper comitem Suessionensem e Gallia discedentem in itinere hospitio exceperit, ne quis circa fratrem regium idem impune se laturum speret.

Parmensem19 cum Hispano20 transegisse pacificante Ethrusco21 credunt Itali.

Nisi frater regius jussis pareat inque regis sit potestate, vix putatur Coloniam iturus Davausius22, quod pater ipsius23 fraterque24 impense semper fratris regii gratias captaverint. Id si est, Feuquerius non defugiet legationem, qui iter Viridunense distulit, ut cum duce Bernhardo25 colloqui possit; in dies hic exspectatur.

Ex principe Condaeo legatoque Licestrio intelligo literas tuti commeatus ab imperatore26 itemque a cardinali Hispano27 scriptas pro legatis Galliae28 literas sociorumque ejus, reginae29 nimirum coronaeque Suediae, ducis Sabaudi30, Ordinum Batavorum. Ita Galli sine postulatu nostro me ne admonito quidem nostrum egere negotium seque venditarunt Austriacis, tanquam nos haberent inter accessiones suas.

Venit ad me his diebus quidam e publicanorum genere: ajebat electorem Brandeburgicum31 mercatoribus quibusdam cessisse id, quod ipsi restabat ex

78

Iis inspectis dixi minime decorum mihi fore si commendarem ejus negotium, qui hostis esset Suediae. Nam matris reginae negotium hic verti mihi non constare, si quando elector Brandeburgicus ad Suedicam amicitiam se referret, tum visurum me, quid mei esset officii. Iuris mercatoribus cessi documentum reddidi34. Sed ejus loco mandati [proposui]35 instrumentum ad recipiendam solutionem signatum ab electore vacuo relicto spatio, in quo nomen procuratoris scriberetur.

Haec autem sic tractavi et perscribenda judicavi, ut, si quid forte reginae dominae nostrae matri debeatur ab electore Brandeburgico vel dote aliave causa, cogitemus, an suo tempore hinc servari possit. Si poterit, mihi satis grande lucrum erit, officii praestiti conscientia.

Comitis Suessionensis mater36 ab hac urbe jussa discedere est. Iamjam dicit mihi legatus baro Scudamorius37 missum ad regem Daniae38 Wyckium39, qui hic res Angliae egit, in Suediam vero Barclaium40, narraturos quae in comitis Arundelii41 legatione evenerunt, simulque significaturos paratum regem Angliae42 ad fortia pro Palatinatu consilia, si socios reperiat, quae conditio tam laxa est, ut ad multa effugia pateat. Fama tamen hic spargitur quindecim millia militum ab Anglia landgravio43 datum iri.

Campio44 nobilis a comite45 missus ad fratrem regium Aureliani retentus est, ne spem concordiae inter fratres turbaret. Mitto postremam regis epistolam46 ad fratrem, cui an pariturus sit, scire avet haec civitas.

79

Rupifucaldius pater47 novandi suspectus, quod magna ejus apud Pictones sit potentia, filium suum48 regi misit obsidem.

Mater Suessionensis regiis literis jussa Drosam oppidum ire negat id valetudinem suam pati satis libere additque impermixtam se filii de abitu consiliis gnarumque id patri Iosepho49.

Deus, Excellentissime atque Illustrissime Domine, reginae, regno Tuaeque Sublimitati prosper adsit.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

Lutetiae, 6 Februarii 1637 novi Cal.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.