541

3238. 1637 september 5. Aan S. Bielke1.

Illustrissime Domine,

Venit huc in aulam Manicampius2, Colmariae praefectus, ducis Bernhardi3 mandatu regem4 oraturus, ut ejus augeat copias, quando ad Waertium5 adjungere se audiuntur et Savellius6 et Grana7; tum vero et a tergo superventurus dux Carolus Lotharingus8, praeterea et Bavarus9 et Antistites Maguntiacensis10, Coloniensis11, Würtzenburgicus12 contrahere in ipsum vires. Habet jam dux Bernhardus pontem e navibus instratum Rheno. Pugnae, ut vicinis hostibus, crebrae et modo his, modo illis secundiores, haud magno in rem summam momento.

Pugnatur eum in modum et alibi: XII Augusti novi Cal. in comitatu Burgundiae, qui Bleterano erant egressi13 Hispanorum partim equites partim pedites pene centum a Gallis ductore Gebriano14 caesi; in Hannovia apud Landresium XXI die mensis ejusdem itidem hostium aliquot a Gallis interfecti. Ajunt Galli suorum ducentos ibi fuisse contra mille ducentos hostium, minime parci rerum suarum praedicatores.

Jam vero et Castilionaeus15 circumsesso Danvillerio arcibusque nonnullis occupatis equites hostium fudit, quos fuisse ajunt turmas quatuor praeter CCC arcubusarios itidem in equis et adjunctos eis peditum ducentos, apud Olisium. Egressi Hagenovia Galli castella cepere aliquot apud Kaltenhusam, unde non longe duo, qui ibi sunt, amnes coeunt.

Cardinalis Valetta16 parte sui exercitus relicta ad permuniendum Malbodum majori cum parte obsidere cepit Avennas, nobilem Hannoviae urbem, quinque valli propugnaculis et extra lunatis aliquot munimentis praesidioque mille et quingentorum hominum sese tutantem, incerto an responsurus sit spei Gallorum eventus praecipitante jam anno et Hispano17, postquam de Breda liberanda desperare coepit, cunctas vires istuc vertente.

Jam nunc edoceor Carolum ducem Brisaci Rhenum transiisse cum IV millibus, equitibus plerisque. A rege vero duci ad supplendas, quae fuga exhaustae sunt, Halerii18 copias mitti tria peditum millia, equites quingentos; data et mandata

542

Magna est et Gallorum et Anglorum exspectatio de approbatione foederis Wismariensis20 et hujus, quod cum Anglis factum est Lutetiae21.

Etiam Piccolominium22 ire adversus ducem Bernhardum ajunt, qui apud cardinalem Valettam sunt captivi. Literae ex ejusdem Valettae castris scriptae III VIIbris nos docent derelicto ob difficultates Avennarum obsidio verti curas ad obsidium Capellae.

Precor omnia prospera tibi familiaeque tuae, Illustrissime Domine.

Excellentiae Tuae perpetua observantia addictus
H. Grotius.

Lutetiae, V Sept. novi Calend. anni MDCXXXVII.