326
Mijnheer,
Alsoo d'heer Boutillier zich heeft geëxcuseert van de surintendance van de finances, zijn in zijne plaetze gestelt den president Bailleul ende monsieur d'Avaux, dewelcke den eedt hebben gedaen.2 Den hertogh van Espernon heeft becomen dat zijn proces weder zal werden overzien.3 Den hertogh van Elboeuf is hier.4 Een courier met brieven van de coning van Spaegnie is gecomen aen de coninginne-regente, dewelcke in 't stuck van de paix niet en sal [doen] dan met groot voorzichticheit.5 Die van de religie in de Cevennes nemen de wapenen ende willen door vrese becomen eenige explicatie ofte ampliatie op de edicten t'haeren voordeel.6 't Geruchte destineert vanhier tot de handeling van de vrede7 den marescal d'Estrée,8 Chasteauneuf, voordezen guarde des seaux,9 ende Servien, voordezen een van de vier secretaires d'Estat.
Den hertogh van Anguien nae eenige casteelen heeft oock becomen Binche ende Maubeuge,10 treckt nu terugge nae de frontieren van Vrancrijck om niet omcingelt te werden. Heeft bij zich becomen eenige trouppes uit Bourgogne11 ende eenigh geschut.
Den marescal de Guebrian verwacht nieuwe ordre.12 De keizerschen vrezen dat hij
327
zich zal vougen bij Coningsmarck, die contributie treckt tot onder Francfort,13 hebbende die van Wurtzburg van den vorst van Beieren hulp verzocht, maer niet meer becomen dan twee regimenten. Die van Costnitz zijn van Francfort vertrocken vol wanhoops.14 De princen die tot Francfort [zijn], hebben in faveur van de stadt van Hamburg geschreven aen den coning van Denemarcken, die apparentelijck nae die brieven niet veel en zal vraegen, maer de stadt perssen tot accord om dan voort den coninck van Engelant te assisteren,15 wiens gemalinne bij 't lage huis van Engelant verclaert [is] schuldigh aen hooghverraedt16 tot groote oneer van alle coningen ende coninginnen. Dezelve princen te Francford bij meerderheit van stemmen tegen 't advys van Oostenrijck, Bourgogne ende Beyeren schijnen te persisteren om die vergadering, die nu tot Francfort is, over te brengen nae de plaetzen van de generale tractaten van de paix,17 verstaende oock dat aldaer onder andere zaecken die van de Paltz zal werden gehandelt.18Aen den marescal de La Motte-Odincourt zijn gezonden vierhondertendetwaelffduizent gulden.19 Men zegt hij heeft twintichduizent man te voet, zes te paerd. 't Casteel van Tortona is gevallen in handen van de Spaegnaerden.20 Daerentegen heeft prince Thomas - wiens huisvrouw men zegt in Spaegnie gevangen te zijn21 - eenige van de vijanden geslagen ontrent Aste. Den keizer, zoo eenige zeggen, gaet nae Norimberg, zoo andere, nae Lintz.
De coninginne-regente ende den coninck alhier gaen logeren in het palais dat den cardinael de Richelieu aen den coning heeft gelaeten.22 's Conincx wapenen werden daer
328
vóór gestelt. Oock heeft de coninginne aen den coninck gegeven de bibliotheque van den gewezene cardinael.2313 Iunii 1643.
Wij verstaen dat den hertogh van Angoulesme24 gaet om in plaetze van den marescal du Hallier te zijn bij den hertogh van Anguien ende dat zij wel zouden mogen Thionville belegeren, dat den graef van Guebrian is in 't marquisat van Bade, dat de keisersche ende Lorrainsche een brugge hebben bij Spier, dat de Beyerschen zijn bij Tubingen,25 dat Olivares26 blijft in de handen van de inquisitie, dat Leganes27 is in peryckel van zijn hoofd te verliesen ende dat men meent dat de confiscatie van zijne goederen zal geven aen den coning van Spaignie vijf millioenen, dat de Spaensche ambassadeurs die gaen nae de handeling van de paix hier28 zullen passeren, dat de Spaensche trouppes die geweest zijn bij Fragues haer hebben geretireert in Arragon, dat de Portugezen een inval hebben gedaen in Castille Vecchia,29 dat den hertogh van Parma heeft ingenomen een fort in 't Ferrarois, genoemt Stellata.30
In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 13 Juny 1643 uyt Paris.