4518. 1640 februari 18. Aan N. van Reigersberch1.

Mijnheer,

In de saecke van mijnheer den churfürst palsgraef2 sien wij noch niet claer. Mijne audiëntie, die ick volgens d'ordre van onse coninginne versocht heb, werdt uitgestelt; off het is om de jicht van den coning ofte dat se iet hoopen te trecken van sijne Doorluchticheit eer ick mijne propositie doe, sullen wij zien. Wat de heer de Chavigny3 in sijne tweede gespreck met sijne churf. Doorluchticheit gedaen heeft, weet niemant. Apparentelijck is het geweest om iet van deselve te trecken t'haeren voordeel. Den coning van Engelant heeft geprotesteert, dat alle 'tgunt mijnheer de churfürst sal doen in de gevanckenis sijnde moet gehouden werden voor nul ende heeft last gegeven aen mijnheer den graef van Licester4 van niet te handelen met de Fransoisen, eer mijnheer den churfürst sal sijn in vrijheit. Wij hooren, dat den coninck van Denemarcken oock op dit stuck hier wil senden.

Mijnheer den ambassadeur van Polen5 bij mij nae de coustume gevisiteert sijnde, heeft mij de visyte weder gegeven, spreect veel van te willen onderhouden het gemaecte bestant, seit belofte te hebben aengaende den prins Casimir6, sulcx als Vrancrijck begeert heeft. De Françoisen seggen, dat de belofte niet en is gepasseert in een wettelijcke ende volle vergadering, ende dat alle dat in sulcke vergadering werdt verhandelt nae de Poolsche maniere geene cracht en heeft, eer de vergadering is besloten ende de acten oversien.

88

In Italië werdt bij den paus ende Venegië, den grooten hartogh9 ende andere princen van Italië seer gearbeidt om de saecke van mevrouw van Savoye10 ende de twee princen11 te brengen tot bestant. Ende schijnt dat stuck alrede seer verre gebracht te sijn, sooveel ick can oordeelen uit de presentatiën, die ick zie, dat mevrouw van Savoie doet aen de princen tevrede sijnde geene groote saecke te verhandelen dat met haeren raedt ende signature. Soo sal dan al dat Spaensche volck uit Italiën comen sacken nae Duitschlant ende onse saecken in groot peryckel stellen.

In Engelaant werdt een ambassadeur extraordinaire verwacht uit Spaigniën12 met voorslagen, soo men meent, van een huwelijck13 ende, sooveel ick uit mijnheer den graef van Licester can verstaen, heeft den heer van Somerdijck14 noch niet veel gevordert. Amboine legt noch altijd op de crop ende doet andere dingen oock quaelijck s(mae)cken (?).

De wapening van den Grooten Heer15 is groot ende, hoewel Polen niet en is buiten vrese, schijnt nochtans apparenter, dat het sal sijn tegen Italië ofte de naegelegen eilanden. Een schip van S.t Lucas comende nae S.t Malo is bij de Turcken genomen sijnde twee millioenen waerd.

Tot Parijs, den 18 February 1640.

Men spreect hier van groote preparativen van oorlogh tegen den 15 April: een groot leger voor de heer de la Millerai16, dat men seit te sullen sijn van vierendetwintichduisent te voet, ses te paerd, noch verscheide cleine legers voor den marescal de Chastillon17 in Campagne, voor Chaune18 in Picardië, voor Du Halier19 in Lorraine, voor Villeroy20 in Bourgogne; drieduisent man voor Pignerol ende de garnisoenen daerontrent, groote provisie te Metz om die van Luidick te assisteren. Voorts dat Hohentwiel ende Than t'eenemael sijn aen den coning ende dat den cardinal Bichy21 hier werdt verwacht.

Adres: Mijnheer mijnheer van Reigersberg, raedt in den Hoogen Raide in Hollant.

In dorso met andere (latere) hand: Den 18 Feb. 1640.