9

4997. 1641 januari 5. Aan N. van Reigersberch.1

Mijnheer,

De formaliteiten in het versoecken ende vorderen van het huwelijck2 sijn vrij wat buiten exempel. 't Sal nut sijn te weten hoe ende wat voort in Engellant sal passeren. Ick en meene niet dat den coning sal toelaeten dat de gesanten3 iet handelen met het parlement.

Hier swijgen de grootste. Die van de religie sijn blijde, de andere willen sien hoe het sal gaen met de voorgeslagen alliantie tusschen de croonen van Swede, Vrancrijck, Engelant tot herstelling van de saecken van Duitschlant, waerin het parlement voorseecker contentement soude nemen, ende soo den coning van Engellant wil, sal het noch aen Vrancrijck noch aen Swede niet haperen, ter contraire oorsaeck sijn dat de difficulteiten die haer tusschen Vrancrijck ende Sweden openbaeren, te lichter sullen cesseren.

Ick en meene niet dat d'heer van Beverwaert4 eenige ambassadeurs sal sien, al soo hij in poste van Rouaen is gecomen ende hoopt terstont audiëntie te hebben.

Dat op het banquet van den hertogh van Lunenburg5 sterck is gedroncken, verstae ick uit veelen. Evenwel seit men dat den landgraef Christiaen ende den graaf van Scouwenborg6 niet daervan, maer van de pourpre sijn gestorven. Eius autem morbi et veneni affinia sunt signa.

De menage ende beveilen van de zee sijn saecken van groote importantie, maer, nae mijne opinie, movebitur plus in ea re quam promovebitur. Ende wat middel om tot eenstemmicheit te comen, daer provinciën, steden, in 't laeste oock particulieren, elck op het haere letten.

't Sal te wenschen sijn dat de dispuite tusschen d'heer Ripperda7 ende die van Somerdijck werde in actis geconserveert in usum posterorum, ende sal garen hooren hoe sijne Hoocheit8 - want daertoe sal het moeten comen - die saecke sal accommoderen.

10

Van de Compagnie van Oost-Indië ben ick van opinie dat sij nu beter van haer questiën9 sullen afraecken dan wanneer het huwelijck sal sijn gesloten ende de dochter overgebracht. Gelijck ick de overstemminge in de Generaliteit10 heb tegengesproocken in saecken die bij de Unie ofte notoire coustume aen de Generaliteit niet en sijn gedefereert, alsoo can ick niet dat voor goed vinden, dat in 't begeven van der Generaliteits officiën elck sijn lijn wil trecken; doch achte, omdat Hollant in de Generaliteit soo sober is gepartageert nae haere grootheit, meryten ende contributiën, dat het redelijcker soude sijn sulcke officiën bij den Raed van State te doen begeven.

Ick bidde om mijne wedergebiedenisse aen d'heer Joost Brasser11 met bedancking van veele ontfangene weldaeden in mijne persone ende der mijnen ende aenbieding van alle insgelijck[e] diensten. Soo Magog12 can Vrancrijck13 ende Engelant14 aen sijn kant crijgen, soo sal hij sijne oude bullen voortbrengen op Siwardier,15 waervan hier veel werdt gesproocken. 't Middel om hiertoe te comen is, dat Gelher16 sich verbinde aen de voorseide twee tot Telephus17 nochte tot Sitalcus18 niet te comen dan met consent van beide. Daertoe werd getracht.

Wij hebben hier te Parijs nu veel gewoels. Mijnheer den prins19 is hier gecomen met den hertogh van Anguien,20 sijn soon, tot wiens bruiloft met de dochter van den marescal de Brezé21 groote preparaten werden gemaect. Wij hebben hier den heer van Beverwaert, die te post van Rouaen hier is gecomen ende hoopt sijne affairen, soo publycke als onbekende, haest te verrichten. Wij hebben hier oock eenige gedeputeerden van Catalogne,22 die garen getracteert hadden geweest als gesanten van een souveraine croon. Bij provisie is haer toegestaen haer te mogen decken bij de princen van 't bloedt. De rest sal mettertijd comen, nae dat sij haer dragen.

Monsieur d'Espenan23 is met weinigh genoegen binnen Barcelone; sijne trouppes bestaende in drieduisent man te voet, duisent te paerd, sijn niet verre van deselve stadt. Tortosa is niet belegert, maer eenige trouppes van de Catelans sijn daerontrent. Daerentegen branden de Spaignaerden veele huisen in Catelagne, 'twelck, nevens de diffidentie die men heeft op den adel, oorsaeck heeft gegeven aan die van de regiering om alle de edelen op verlies van haere goederen ende gerechticheden te belasten sich te retireren in de stadt van Barcelone. In Taragone, mede een stadt van Catalogne, is ontdeckt een conspiratie om deselve stadt te leveren in

11

In de saecken van Italië sien wij hier noch niet claer. De Fransoisen willen dat wij geloven dat prins Thomas gantsch de partij van Vrancrijck aenneemt ende dat den cardinael van Savoie, sijne broeder, sal gaen nae Rome om daer protecteur te sijn van de Fransche natie, genietende hondertduisent croonen 's jaers soo in gelt als in beneficiën, staende tot de negotie van den coning van Vrancrijck.

D'heer Erlach25 is noch hier. Ondertusschen is Ossenville26 met eenigh volck uit Brisac ende andere plaetsen getrocken in de Franche Comté om te ontzetten 't casteel van Beaucfort, belegert bij S.t Martin.27

Den graef van Soissons is noch te Sedan. Sijne permissie28 van den coninck om daer te blijven duirt niet langer als tot in Iulio toecomende. Daerentuschen heeft den coninck gesegt aen een secretaris van deselve graef van Soissons, dat hij onderrecht wierd dat den grave eenige dingen bij de hant nam tot sijn naedeel; waerop den secretaris geseit hebbende wel te weten dat daer niet aen en was, heeft den cardinael aen een edelman ende grooten confident29 van denselve grave geseyt dat eenige, die hier gevangen sijn over eenige desseings van den hertogh van Valette,30 geseyt hadde dat den grave van Soissons daerinne hadde geparticipeert; waerop den edelman antwoorde dat men gevangen luiden al dede seggen wat men wilde.

Den 5 Ianuarii 1641.

De Fransoisen hoopen dat die partij die onlanx te Luydick onderdruckt is, weder te boven sal comen. De staten van Bretagnië hebben aen den coning alhier belooft vier millioenen guldens ende vierhondertduisent gulden.

In Vlaenderen verstaen wij dat uit Spaignië gecomen sijn wisselbrieven tot vijff millioenen ducaten ende een halff; ende dat drie galeyen mede uit Spaignië eene goede somme gelts gebracht hebben aen Leganes.31 Van 't casteel van Ast bij de Fransoisen becomen, is het geruchte valsch. De keisersche, haer hebbende willen meesters maecken van een eilant in de Lac de Constance, sijn bij de inwooners van het eilant belet. De wisseling van gevangenen tuschen Vrancrijck ende Nederlant32 gaet noch niet vast. De conferentie daerover is uitgestelt tot in Maert.

Hertogh Carel33 is te Marche en Famine met thienduisent regimenten te paerd, vier te voet.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 5 Ianu. 1641.