6505. 1643 oktober 31. Aan N. van Reigersberch.1

Mijnheer,

De coninginne vaert beter ende beter ende heeft belast aen den hertogh van Vendosme2 geene correspondentie te houden in 't hoff ofte in deze stadt, aen den bisschop van Limouges,3 hoewel nae verwant van madame de Senecé, die hier gecomen was om zijne affairen, weer te vertrecken nae zijne kercke; een edelman La Vacherie4 belast vanhier te vertrecken omdat hij geweest was bij monsieur de Chasteauneuf, die ontrent twaelff mijlen vanhier is. Den hertogh van Orleans ende den prins van Condé hebben noch nieuwe gouvernementen in 't hoofd5 ende men spreect van een huwelijck tuschen des hertogh van Orleans' dochter ende den hertogh van Mantua.6 Men will hier menageren over het

651

Den hertogh van Anguien werdt binnen drie weecken hier weder verwacht.8 Den marescal Guebrian, hebbende nu bij zich ontrent twaelffduizent, heeft zijne brugge bij Rinau, de Beyerschen de haeren bij Spier, ende gelijck den marescal de Guebrian hoopt te logeren in het Wirtenbergerlant, alzoo zegt Jan de Waert9 dat hij zijne trouppes zoo meent te verstercken dat hij in de voorzomer zal comen in de vijandlijcke landen. Hertogh Carel is te Worms,10 don Melos bij Bergen in Henegouwe, Beck in Lutsenburg, zich wel tevrede houdende dat hij dat landt, Longuy ende Trier heeft connen houden uit de handen der Fransoisen.11

Wij verwachten hier een ambassadeur van Polen, die eertijds kennisse heeft gehadt met den heer Mazarini.12 Den nuntius van den paus die hier is, genaemt Grimaldi, zijnde bij den paus cardinael gemaekt, heeft den hoet ontfangen van des conincx handt.13 Zes wel geladen schepen uit Spaignie zijn onder Engelsche vlagge gecomen te Havre de Grace. Te Basel is gelt vanhier gecomen voor het Fransche leger.14

Uit Italië verstaen wij dat Pont de Sture blijft belegert bij de Fransoisen ende gedefendeert door niet meer als 400 soldaten,15 dat zoowel de Barbaryns, gesecoureert door die van Malta, als den hertogh van Toscane haer stercken ter zee, dat de trouppes van Parme ende Modene seer clein zijn, maer de legers van Venetië ende Toscanen groot ende goed, dat de Venetianen Fano op de zee hebben becomen, de Barbarins het casteel van Sint Justino ende eenige anderen.16 Uit Spaignie verstaen [wij] dat Lerida niet en is

652

Uit Engelant hebben wij niet dat heel nieuw zij, omdat de havenen zijn gesloten, zoo men meent om eenige oproer te Londen ende op andere plaetzen. Maer tevoren hadden wij verstaen dat van twintichduizent Schotten, belooft bij 't nieuwe verbont, zesduizent waeren aengecomen, ende dat men haer Barwyck,20 een stadt op de grentsen van Engelant, in handen had gegeven als pandt voor de somme die haer is toegezegt ende gereedt bij het parlement niet en can werden opgebracht.

31 Octobris 1643.

Wij verstaen dat don Melos zijn volck gelaeten heeft bij Bergen in Henegouwen, maer zelff is gegaen nae Bruissel. Prince Thomas werdt hier verwacht.21 't Leven van den overleden hertogh van Mommorancy werdt hier uitgegeven.22 Den hertogh van Anguien is met sestich edelluiden binnen Straesburg. De Fransche vloot onder den hertogh van Breszé bij d'eilanden Jeres.23 D'heer de Noyers had garen ambassadeur geweest nae Italië,24 maer heeft zulcx niet connen becomen. De Fransoisen zeggen dat zij den cardinael Rosetti, die te Colen is om de zaecke van de paix, suspect houden.25 Prins Casimir van Polen heeft te Loretto 't habijt van jesuyt aengenomen.26 't Leger van Spaignie in Catelagne is zeer groot, 't leger van Portugal bij Evora. Men wil zeggen dat de Portugezen Valverda in Galisse27 hebben becomen. De Thoscani hebben oock de stadt Celle becomen en benau-

653

Uit Engelant verstaen wij noch dat prins Mauritz Darthmuth heeft ingenomen29 ende dat in de eilanden van Jersei ende Gernesei30 zeer werdt gevochten tuschen de coninclijcke ende de parlamentarissen, yder partij een deel inhebbende van dezelve eilanden. De coninginne-regente van Vrancrijck heeft Montaigu, als van haer gezonden zijnde geweest, door den grave van Harcourt doen eischen van het parlement.31 Maer het parlement weigert zulcx, zeggende dat denzelve Montaigu is gecondemneert geweest bij het parlement met 's conincx consent.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, uyt Paris, den 31 Octob. 1643.