2140. 1635 juni 8. Aan A. Oxenstierna1.

Excellentissime Domine,

Biduum jam est, quod Rhothomagensi via scripsi2; quarum literarum tenorem, quando eas recte pervenisse arbitror, non repeto.

Interim ad urbem venit Butillerius3, ad quem huc illuc cursantem mittere saepius non cessavi. Sed cum horam mihi hodiernam octavam condixisset, eo ubi veni4, jam heri eum sub vesperam cum Combaletta5 abiisse cognovi, non ita longe tamen ad locum, qui Buscum Vicecomitis dicitur, quo se transtulit cardinalis6 rege7 et ipso urbem propius accedente, qui hujus diei vespere Monticellis

19

Post felix in Arduenna praelium8 alio in loco clades aliquantula accepta est Hispanis omni modo restituere se in famam molientibus. Ejus rei ubi historiam pernovero, perscribam9.

Interim cum quotidiana ibi fiant armorum certamina, mirantur multi plerisque Hispanorum institoribus et Hispaniensium Belgarum reddi merces, commeare literas aliaque praeter fruges. Castelleti, quod Picardiae oppidum est, milites pecora, quae e Belgico fine abduxerant, reddere jussos; Caleti Flandricas naves, quae a Gallis captae erant, non jure captas judicari; quae omnia id multis persuadent comminationem illam potius fuisse, quae facta est Bruxellis10, quam justam plenamque belli11 indictionem eoque magis, quod ingens conspiciatur studium pontificis nuntiorum12 et Roma scribatur decretum pontifici duos propinquos suos ad Caesarem13 alterum, ad Galliae regem alterum mittere.

Video a multis laudari principis Arausionensis14 in producendo exercitu cunctationem, per quam factum putant, ut Galli et progressi sint longius et in res protrusi apertiores quam alioqui ipsis fuerat destinatum. Ex Batavia scribitur mihi Gallos neque adhuc se hostes Hispano15 profiteri neque tamen velle credit manere cum Hispano pacem, quia, si ea maneat, pecuniam satis magnam praestare Batavis ex federe teneantur.

Interim et ex Italia bellum intra minas stat diciturque Crequiacus16 habere quindecim peditum, quatuor equitum millia; Hispanus magnam ex galeris et galionibus classem ad oram Ligusticam, quarum pars circa Stoechadas - Ieres haec aetas vocat - conspecta - incertum venisset eo consilio an vi tempestatum - Gallis metum pro iis insulis et muniendi curam injecit.

Lotharingos retro per pontem Brissacensem se referentes insecutus Lafortius17 Betfortum premit. Is, qui res Colmariae agit18, ab aula refert spem bonam, sed verbis generalibus, tamen, ni fallor, interest Galliae ad suam tutelam Belgas vocantis illos humane habere, qui se jam ante ipsorum fidei crediderunt.

Sprecherus19 noster per literas ad me et communem patriae suae causam et se regno rebusque Suedicis addictissimum Sublimitati Tuae commendari voluit.

20

Libros ad rem Galliae nummariam spectantes mittendi quaero occasionem.

Deus, Excellentissime Domine, florentem Sublimitatem Tuam diu servet.

Sublimitatis tuae devotissimus cultor
H. Grotius.

Lutetiae, 8 Iun. novi cal. 1635.

Burdegalae seditio21 ita resedit, ut tamen ad paenas sumendas procedere nondum ausit publica auctoritas.

Jam nunc intelligo classem Neapolitanam fuisse XXXV galerarum, XII galionum; earum navium partem plane interiisse impactam Corsicis rupibus; alias ita exarmatas, ut intra mensem usui esse nequeant.

Vallis Telinae statum, ni mature succurratur, esse in periculo; sex millia ab Helvetiis pontificis in agrum Mediolanensem pervenisse; in Carinthia vicinisque partibus maximos dilectus agi, intraque duos menses Hispanicum ibi exercitum ad XX millia fore. Crequiacum ipsum esse Pignerolae, ejus copias nondum Alpes transiisse, ideo quod exhaustae essent missis Lafortio periclitanti et in Picardicum finem auxiliis, cui damno supplementa quaeri, sed tempore opus. Ab imperatore22 postulatum transitum suo militi per agrum Venetum23.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.