2720. 1636 augustus 22. Aan L. Grubbe1.

Nobilissime Domine,

Rediisse te Hamburgum et ad literarum commercium gaudeo. Doleo de Magdeburgo, nec mihi tantum, sed omni huic aulae. Solantur nos quae de Bannerii2 egregio exercitu deque Wrangelii3 copiis supplemento auctis et de Stargardio fortiter defenso nuntias; speramusque audituros nos propediem his meliora, quae non tantum res firment nostras, sed et Gallorum animos confirment satis gravibus adversis concussos.

Nam ex quo ad te scripsi postremum4, felix illa Gallorum trans Ticinum in Hispanos pugna XXII Iunii novi Calend. nihil magni peperit, quamvis jam Mediolani multum trepidaretur. Sabaudus5 semper ad pacem Hispanicam respiciens moram injecit6, donec a Neapoli nova auxilia Mediolanensibus ad Vm adventa-

335

Tabernas Alsaticas diutius quam oppidum illud putabatur duraturum obsessum a Valetta cardinali9 et duce Bernhardo10 XIV Iulii novi Cal. deditum est post multa damna interque ea mortem comitis Hanovii Iacobi11 et tribuni Hebrunnii12. Interea temporis Befurtum a comite Susae13, Oberenhemum a Benfeldensibus nostris captum solatii aliquid attulere.

Dola in Burgundiae Comitatu ab initio Iunii a principe Condaeo14 obsessa magno praesidio pertinaciter se tutata est etiam in obsidentium opera multis eruptionibus felix; nunc dies sunt quatuor, quod ab eo obsidio discessum est, quia et Gallassius15 per Brisacum et parte alia Carolus dux Lotharingiae16 magnis cum copiis adventabant et majus periculum urgebat ex Picardiae limite.

Iulii quippe initio ingens exercitus Hispanorum ad XVIm equitum, peditum non pauciora in illam partem incubuit paucosque intra dies captis Capella et Castelleto, quia pulvis bellicus deerat et militum multi aut pugnam detrectabant aut transfugiebant etiam stipendii inopia, IV Augusti nov. Calend. ad Brajam transiere Samaram amnem invalidiore comite Suessionensi17 quam ut obsisteret, ut qui VIIIm secum non haberet et qui circum habitabant nobiles, agrestes, oppidani, partim ferarum servandarum causa, partim metu, ne odio tributorum res novas molirentur, exuti essent armis. Itaque nunc quae inter Samaram et Esiam sita sunt incendiis et rapinis vastant parte interim suorum relicta ad Corbiae obsidium, quod nunc peregerunt.

Lutetiae magna se initio ostendit alacritas civitatis, parlamenti, sodalitatum ac collegiorum omnium ad militem et pecuniam conferendam, sed postea augescente sermonum licentia adversus rerum potentes rex in parlamento agi de regni negotiis vetuit. Qui regias pecunias tractant18, cum et ejus pecuniae, quam civitas haec sponte confert, ut militi inde aera solvat, partem ad se trahere voluissent, frustra fuere. Rex praeterea ex singulis centuriis, quas civitas conscribebat, tricenos secum ire voluit interdixitque, ne quis opifex plus uno ministro uteretur, ut ea ratione minueretur prompta ad seditiones multitudo, cogereturque ingens turba

336

Classis Gallica LX ferme navium, quae Hispania circuita cum regis longis navibus XVI minoribus aliis ad Massiliam se junxit, terrore magno concutit omnem oram hostilem praecipue Neapoleos regnum, ubi dilectus acerbitate seditio orta non longe abest a civili bello.

Comes Suessionensis, quod nunc intelligimus, Esiam transiit tuendo Bellovaco. Rex Cantiliaci est, ubi ad eum venturus hodie cum copiis frater19.

Deus, Nobilissime Domine, Tibi rebusque tuis propitius adsit.

Lutetiae, XII/XXII Augusti MDCXXXVI.

Literas recte curare ad me poterit Verportius20 mercator ad Blonnium21, qui Amstelodami res curat Suedicas.