1386. 1629 april 14. Aan Willem de Groot1.

Recte mihi redditae sunt tuae, mi frater, literae, quas Calendis Aprilibus scripsisti. Realis2 consilium non improbo. Est enim ex eorum hominum genere, in quos et nux pinea pomum est. Amstelodamenses puto inopina conspiratione urbium oppugnatos3. Alioqui facile illis fuerat et nunc est Waterlandiae oppida primum demonstratis rationibus suis per legatos publice aut privatim missos edocere de justis suis, deinde et per proprias utilitates ita illigare, ut in magnis rebus ab ipsis non dissentiant. Factum hoc adversus nos memini nec male constabit ratio, etiam si aliquid impendendum sit. Largitiones, quae pro republica fiunt, ne Romanus quidem senatus improbavit.

Rex ad Ambrunum est, incertus an imperator investituram missurus et Hispanus Niceam traditurus sit, quae Sabaudus4 effecturum se receperat. Sed ni ea praestantur, Sabaudus regi se adjunget et hic quidem XIV millia peditum et M M equites, ille X peditum millia et mille ducentos equites suppeditabit ad vim a Mantuano5 arcendam. Interim Guisius6 cum decem millibus it ad domandos Cebennenses primum, inde quod restat in regem suo ut vereor malo rebellantium. Hi fructus sunt imprudentiae theologorum. In Anglia, qui tam crude in episcopos arminianos declamaverant, partim in carcerem acti sunt, partim fuga idem malum evasere comperto clam inter se consilia contulisse de curatore dando regi ac regno. Ita idem ubique spiritus ἐξουσιομαχίας illos transversos agit, quo fructu in Bohemia, Gallia, Anglia, Amstelodami partim docuit, partim docebit dies. Hoc de Anglia Medio7 indicare poteris, et simul valde mihi placiturum, si res Corvini8 ferant, ut in Angliam eat, libros secum ferat, praesertim suos, - fiunt enim ibi maximi -, notitiam contrahat cum episcopis et Cantabrigiensibus theologis, quos ejusdam veritatis professio ignorantiae aut malitiae telis objicit, et semina jaciat commercii epistolaris in posterum. De Veritate Religionis Christianae9 quid fit? Correxi

39

Institutiones Batavici juris16 audio jam auctoritatem habere quanquam ἀνεϰδότους. Vide, ne quid ibi sit in quo nos pragmatici reprehendere possint. Meministi monuisse me, cum scriberem, rerum aliarum tractatione poene oblitum fuisse me fori et in carcere tenuem fuisse supellectilem librariam. Tamen scio plurima esse ab aliis nunquam observata, aut non plene tractata, ut de bonorum conjugalium communione, pactis nuptialibus, origine successionum ab intestato, feudis. Ego tot simul opusculis nostris fervere praela aut certe exspectationem lectorum incitari vel in hoc gaudeo, ut uberius scribendi argumentum habeas.

Vale cum tuis nostrisque.

14 Aprilis 1629

Accessit me nuper Georgius Bonde, qui literas habebat a Stephano Iohannis Stephanii Dano, Saxonis Grammatici emendatore17. Per eas quaerebat Stephanius, an Andreas Sunerus Sialandicus, ad quem scribit Saxo, rector fuerit universitatis studii Parisiensis circa annum 1193. Dicere poteris ipsi, si eum videris, sin minus optimo Vossio, cui Stephanius librum suum inscripsit, eos, qui Parisiensi universitati praesident, meo rogatu hac de re interrogatos respondisse, nullam nec in academiae tabulis, nec in ipsius, adeo quae rerum suarum diligentissima est, nationis Germanicae commentariis, tam longi temporis monimenta reperiri, quae quidem Acta vocari possint; omnem antiquitatem esse in regum ac pontificum libris. De Andrea illo nullam memoriam. Cogitandum, an non in Scotia aut Hibernia docuerit. In causa Spanii18 interest publici ut aliquid judiciali auctoritate definiatur, vel in hoc ut appareat non observari apud nos exemtionem clericalem.

Tui amantissimus frater

H. Grotius.