eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    2634. 1636 juni 19. Aan L. Camerarius1.

    Illustrissime Domine,

    Puto jam recte pervenerint, quas XV Maii scripseram2 et quas fine Maii scriptas3 dederam Iacobi Hanoviensis comitis4 domestico.

    De Leodio bella est occasio tum Gallis tum Batavis, quam perire credo non sinent. Quippe, si ea gens per se impatiens servitutis ad spem mansuram libertatis possit erigi, multum inde emolumenti ad socios nostros perventurum prospicere mihi videor.

    Militum magna hoc tempore ubique est insolentia. Sed ea, quae Saxonicus miles in Brandeburgico agro admisisse publicis scriptis narratur, fidem omnem superant. Princeps Condaeus5, qui nunc Dolam obsidet, edictum severum edidit contra locorum sacrorum direptores6. Et Rohanius7 in Valle Telina nuper et militum quorundam supplicio et restitutis quae rapta erant repressit id licentiae genus.

    208

    Landgravius8 quam se in partem sit daturus, ingens hic exspectatio est. Sperari potest aliquid effecturum Sanctum Chaumontium9, si cum verbis res adferat.

    Galli serius sane quam oportuit, tamen nunc satis se movent. Tabernas Alsatiae cepit dux Bernhardus10 caesis Croatis aliquammultis; Sarburgum captum, non Tabernas, postea intelleximus11. Hagenoviae necessitatibus subvenit Valetta cardinalis12 eodemque facto Colmariam servavit et Argentoratum inhibuit, ne a libramento discederet. Dolam non diu restituram spes est. Nulli adhuc Hispani ibi comparent et Helvetii, an ei bello immiscere debeant se, in longis suis conventibus tam diu disputaturi videntur, donec res peracta sit. Campaniam tuetur comes Suessionensis13 ad Picardiae custodiam ituro marescallo Bresaeo14. Iam et classis Rupella vela fecit itura15 ad Gadicum mare, quo venturae dicuntur et Batavorum naves.

    Dux Rohanius pecunia ac milite adjutus Vallisanae cohortes immittit distrahendo hosti, qui Parmensis16 iter Placentiam prohibere eo tempore conabatur simul belli fortunam tentaturus in Lecci Castellum, quod in via est ad Comum. Et Gallorum sociorumque exercitus parte sui Tanarum transiit amnem, magna minutus parte intra eum constitit.

    Ratisbonensis conventus trahitur et suspicio est quaeri moras eludendae Angliae, cujus legatus Arondelius17 Lintzii a caesare18 auditur. Polonica legatio, quae nunc in Anglia est, metuo, ne quid in nos cudat. Comes Licestrius19, si qua verbis fides, optime se animatum pro Domo Palatina proque communi protestantium bono ostendit; sed hactenus nihil egit, nisi ea, quae legationem auspicantibus in more sunt posita: opperiens haud dubie eventum eorum, quae Arondelio sunt mandata.

    Conjugium regis Poloni cum Palatina20 hac in aula pro confecto habetur negotio. De Zawatskio21, si huc venerit, quid faciendum mihi sit, haereo. Tibi, quod me de ea quoque re monuisti, gratias habeo.

    Gaudeo apud nobilissimum filium tuum22 restare mei amicam memoriam. Ipsi, tuaeque familiae omni ac imprimis tibi, Illustrissime Domine, valetudinem caeteraque prospera opto.

    Lutetiae, XIX Iunii nov. Cal. MDCXXXVI.

    209

    Principis Condaei exercitum XX millium est, nec minor putatur is, qui sub Galliae sociorumque signis in Italia militat. Dolae vallum ipsum jam partim subruitur, partim cuniculis et omni igniario opere tentatur capto lunari quod extra oppidum erat munimento. Jam nuntium a castris simulque literas certas accipimus post captum Sarburgum ducem Bernhardum ivisse Tabernas Alsatiae versus castellum cepisse oppido imminens, oppidum machinis quatere.

    Praeter Croatos ad Saram caesos, quatuor alias eorum alas Heibrunius23 Suedi equitis opera ad Dacksteinum partim occidit, partim fudit.

    Argentoratenses ut messem facere sibi per Gallos impune liceat, commeatum exercitui large praebent. Accepit et hoc boni, quod munitionem factam in ripa amnis ad Dachsteinium hoc proposito, ut commeatus Argentorato Hagenoviam impedirentur, hostis veniente Valetta deseruit.

    Illustrissime Dominationis Vestrae observantissimus.

    Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

    Notes



    1 - Copie Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 2, p. 29. Gedrukt Epist., p. 241. Geadresseerde, Ludwig Camerarius, was ordinarius Zweeds ambassadeur in Den Haag.
    2 - No. 2592.
    3 - No. 2607 dd. 30 mei.
    4 - Jakob, graaf van Hanau-Münzenberg.
    5 - Henri de Bourbon, prins van Condé.
    6 - Vgl. no. 2629, p. 200 en n. 3 aldaar.
    7 - Henri, hertog van Rohan, luitenant-generaal der Franse troepen in Graubünden en de Veltlin.
    8 - Wilhelm V, landgraaf van Hessen-Kassel.
    9 - Melchior Mitte de Miolans, markies van St. Chaumont, speciale gezant van de Franse koning bij de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.
    10 - Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.
    11 - De woorden ‘Sarburgum .... intelleximus’ staan in de Haagse copie in margine.
    12 - Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.
    13 - Louis de Bourbon, graaf van Soissons.
    14 - Urbain de Maillé, markies van Brezé.
    15 - Dit woord ontbreekt in de uitgave der Epist.
    16 - Odoardo Farnese, hertog van Parma.
    17 - Thomas Howard, graaf van Arundel; zie over hem V, p. 318 n. 12.
    18 - Ferdinand II.
    19 - Robert Sidney, graaf van Leicester, extra-ordinarius gezant van Engeland te Parijs.
    20 - Het huwelijk van de Poolse koning Wladislas VII (VI) met Elisabeth, oudste dochter van de in 1632 overleden Winterkoning, Frederik V van de Palts, en Elisabeth Stuart, zuster van de Engelse koning Karel I, heeft geen doorgang gevonden.
    21 - Johan Zawadski.
    22 - Joachim Camerarius (1603-1687).
    23 - De uitgave der Epist. heeft foutief Heibrunni; het betreft John Hepburn, over wie men zie no. 2620, p. 185 n. 1.