558

3251. 1637 september 12. Aan P. Schmalz1.

Vir praestantissime,

Ex quo postremum2 ad te scripsi - dies jam sex sunt - tres tuas accepi literas turbato nonnihil ordine. Nam 2 Julii scriptas3, hujus mensis, uti hic numeramus, septimo, scriptas autem 27 Junii4 et 20 Julii5, die hujus itidem mensis decimo accepi. Pro diligentia gratias habeo eoque magis, quod multa inde didici ad agenda ea, quae sunt mei muneris apprime conducentia.

Suspicionis meae, cujus primae tuae meminerunt literae, majora mihi indies argumenta subnascuntur ex horum et illorum sermonibus actibusque. Itaque a tempore consilium petere Xenocratem6 nihil miror.

Venio ad alia, quae in tuis sunt literis. Vocem Potentissimi omittere, ubi ad reges suffragiis factos scribitur, aulae romanae commentum est vitandum nobis anxie, ut antehac7 monuisse memini. Huic non dissimile Palatini illud ab Anglia haud dubie profectum, et hoc non sine Lactucariorum8, credo, consilio. Cavendum etiam, ne cum Venetis agamus nullo dignitatis discrimine, cum ea respublica reges sequatur, sed non aequet.

De Palatini matrimonio9 sane diu tracti sunt rumores, donec res ipsa eos refutavit. Et vocatam ad nuptias reginam nostram10 et remissam excusationem magnanimam utrumque gaudeo.

Stregnesii, de quo scribis, episcopum11, qui nunc ad majorem cathedram promotus est, esse Paulinum arbitror, cujus historica quaedam12 cum voluptate legi. Spero futurum, ut ei similes multos edat Suedia, qui ecclesias regant, academias ornent. Illustrissimo Domino Ioanni Oxenstiernio13 processum dignitatis non ob paternas tantum, sed et ob ipsius virtutes, patriae denique causa opto.

Quod dicis minus urgere Gallos hoc tempore prae quam ante fecerunt, ut rata habeantur pacta Wismariensia14, verum est et multis hic quoque apparet indiciis idque me in ea, cujus jam memini, suspicione confirmat. In pecunia moram negant fore. Ad alterum illum scopulum videtur res adhaerescere. Dux Bernhardus15 in magnis est difficultatibus, nisi et celeri et magno auxilio sustente-

559

D. Spiringio20 larem puto in Batavis fore, quod tamen non nemini molestum fore haud ignoras. Hogendorpius21 de Gallis queritur, illi de ipso vicissim.

Danum22 amiciorem factis fuisse quam verbis promiserat, est, cur gaudeamus De Polonia persto credere, ab Austriaca affinitate plus regi23 invidiae quam virium fore. Et illud jam ab Austriacorum consiliis est, jesuitarum uti opera, quae et ipsa nova apud ecclesiasticos alios odii seges erit.

Regni rectoribus24 senetoribusque non displicere meos qua publice qua privatim pro re Suedica labores, non tantum laetus intelligo, sed et hoc maximum incitamentum habeo, ut ad tuendum hunc cursum aut augendum etiam, si fieri potest, omnes meas vires commoveam.

Multum apud omnes rerum peritos laudatur, ut et antehac25 scripsi, D. Bannerii26 prudentia in tam periculoso receptu. Quae ad ejus res inde secutas pertinent, aut a D. Bielkio, si is vivit valetque, aut a D. Salvio27 exspectabo.

Duraeani28 negotii difficultates me non latent et partem earum attigi in postremis ad te literis29. Digna tamen res est, de qua cogitetur, cum malorum Germaniae pars non exigua e dissidio protestantium nata sit. D. Deodati30 causam si quid restat, quod ex aequo et bono pro eo fieri possit, tibi bonisque omnibus commendatum cupio.

Galli Dampvillerium et Capellam circumsident. Hispani non longe Narbone exscensum fecere. Res inter has duas gentes satis fervet; sed Germaniae bellum unis Sueonibus incumbit.

Puto respondisse me omnibus iis, quae in tuis literis erant, de quibus respondendum esset, quamquam breviter, quod hoc tempore multae me multorem literae premerent et ducis Vinriensis praesertim negotia non parvo agentis in periculo.

Vale quam optime.

Tuae Nobilitati observantissimus
H. Grotius.

Lutetiae, 2/12 Septembris 1637.