6525. 1643 november 9. Van N. van Reigersberch.1

Mijnheer,

Het aenhouden van Montaigu ende de devoiren tot sijne ontslagynge bij expresse ordre van de roine-regente aen het parlament gedaen2 ende eenyge formaliteyten in het instellen van een billet, daertoe dienende overgelevert, geven een quade inleydynge tot de negotiatie van den grave van Harcourt, hoewel het leste de faute van den secretaris wort geweten, die den gemelten grave hadde gequalificeert ‘monseigneur’ ende de vergaderynge ‘messieurs du parlament’, tot seer grooten aenstoot.3 Van Londen was den grave naer Oxfort bij den conynck gegaen niet sonder eenyge rencontre op den wech ende wiert in corte dagen wederom tot Londen verwacht, alwaer de opinie niet en was, gemerckt wat personen bij den conynck meest vermogen, dat sijne Majesteyt van de Spaense factie affgetrocken soude connen worden, temeer den conynx partije niet en verswackte. Verresiende, goede Engelschen, considererende de swackheyt van het hoff en de irresolutie ende trage raetslagen van het parlament, apprehenderen dat beyde partijen haer de comste van de Scotten in het rijck sullen beclagen, ende wenschen darom selffs veele, het parlament wel geaffectionneert, dat door accommodatie die extremiteyt conde worden voorcommen, waertoe het parlament schijnt niet te sullen verstaen sonder verseeckerynge van religie ende securiteyt van degenen die het parlamen[t]s recht hebben voorgestaen. Acht

680

De ambassadeurs die naer Engelant souden gaen ende haer houden off alle dage souden vertrecken weet ick niet off bij andere off bij haerselven worden opgehouden.7 Inderdaet sijn het gelt noch de scepen niet gereet, ende naer mijn opinie soucken sij te doorsien den cours ende het succes van den grave van Harcourt, als beyde haer grootelijckx connende dienen. Milord Goryn, die voorgeeft hier gecommen te sijn om naer Vranckrijck als ambassadeur te gaen, doet met sijn lange verblijven wel geloven dat darom alleen niet is gecommen, maer wat eygentlijck negotieert hoort men niet.8

Den vierden van dese maent waren de plenipotentiers te Hoy gearriveert,9 hadden aen Luyck geschreven in hare stat niet te sullen commen, ten ware sij de geëxileerde alvorens hadden gerecipieert.10 Sondach worden tot Mastricht verwacht, soodat men meent eerstdaechs hier sullen sijn. Niet alleen onsen neeff, maer meest alle die maniantie van saecken hier hebben, sien de macht van de regierynge van dat hoff seer garen in den handen daer die jegenwoordych in is,11 meenende de saecken anders met eenyge vasticheyt ende buyten reboursen qualijck connen worden gemanieert ende het beleyt tot den vrede niet wel met avantage gestiert bij de Loransche princen,12 die te seer daernaer haesten. Maer indien de hope van handelynge van de ander sijde soude worden affgesneden, soude Hollant heel ander gevoelen nemen, als sijnde ten hoochsten tot den vrede genegen. Dat van de steden een eenparych maintenement van goede maximes soude connen worden gewacht, houde ick buyten apparentie:13 sooveel particuliere insichten deelen deselve bij

681

De expeditie van mijn nichts proces15 heb ick duslange niet connen recommanderen, omdat de saecken niet over sijn gelevert geweest, ende off noch sijn weet ick niet, dan sal devoir daertoe doen ende oock een bequamen tijt waernemen om het tot een decisie te helpen, alvorens wenschende den heer Crommon,16 die apparent is den heer Scottens plaetse17 te vervullen, sessie hadde genomen.

Particuliere flau sijnde om het cruycen met de premiën18 bij de hant te nemen, met meenynge meerder te bedyngen, hanthaven de steden het werck, hebbende die van Middelburch de acht scepen die in Zeelant uytgerust souden worden alle tot haren last genomen, van dewelke eenyge ingesetenen drie hebben versocht ende gecregen; twee andere sijn aen Vlissyngen geweygert, alsoo Middelburg dese occasie gebruyck[t] om een goet aental bootsvolck in haer stat te trecken.

Desen 9 November 1643.

Adres: Mijnheer/mijnheer de Groot, raet ende ambassadeur ordinaris van de coninginne ende crone van Sueden bij den alderchristelijcksten coninck.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 18 Nov.

En in dorso: 9 Nov. 1643 N. Reigersberg.