178

6733. 1644 februari 27. Aan N. van Reigersberch.1

Mijnheer,

Den ambassadeur Goryn maect myne van haest te zullen vertrecken.2 Men heeft sijne Exc.tie aengezocht om de oude alliantiën te vernieuwen, maer zijne last was eenige articulen nae de tegenwoordige gelegentheit daerbij te knoopen, waertoe de Fransoisen niet en hebben willen verstaen. Wij hebben oock hier een ambassadeur van Malta tot beclaegh van den rouw.3 Prince Thomas staet op zijn vertreck,4 zoo mede den cardinael Grimaldi, die hier nuntius is geweest ende niet garen zouden de nieuwe electie - die te Rome verwacht werdt doordien den paus off doot is off niet lang en can leven - laeten passeren zonder zijne presentie. Den cardinael de Lions, die ten zelven ende was vertrocken,5 is noch te Marseille, bequaem weer verwachtende om de zee te passeren. Monsieur de Noaille gaet lieutenant zijn van den marescal de La Motte-Odincourt in Catelagne, men zegt oock gouverneur van Perpignan;6 den hertogh van Bellegarde7 lieutenant van den hertogh van Orleans in Languedoc. Men zent vannieus gelt aen den vicomte de Turaine ende aen den heer Erlach.8 D'heer Ransau heeft gelt ontfangen om lichtinge te doen te Hamburg ende daerontrent;9 is oock ordre gestelt om lichting te doen in 't lant van Luick, men zegt tot tweeduizent te paerd, vierduizent te voet.10 Vijfhondert Spaensche ruiters hebben eenige dorpen afgebrant in Picardië.

179

Monsieur de La Tuillerie zal uit Hollant gaen om de paix te maecken tusschen Swede ende Danemarq.11 Monsieur de Maurier, zoon van den gewezenen ambassadeur van Vrancrijck in Hollant,12 werdt gezonden om affaeres aen hertogh Carel, die te Sint Vyt is. Van den keizer hooren wij dat hij 't leger van Haezfeld13 versterct met achtduizent man om te gaen helpen den coninck van Denemarcken, ende dat hij groote lichtinge doet in Oostenrijck om Ragosky tegen te staen.14 Uyt Engelant dat de Sch[o]tten porren nae Oxford,15 maer dat voor den coninck van Engelant eenige goede progressen geschieden16 in 't lant van Richemont bij den graef van Neucastel, in 't lant van Nottingam bij den ridder Charles Lucas ende in 't lant van Derby bij milord Lugbroeck. Eenige zeggen dat de coninginne gaet nae Ierlant.17

In plaetze van Bregy, daervan gesproocken was,18 zal monsieur de La Tuillerie gaen uit Hollant nae Sweden ende Denemarcken om de paix te maecken. Monsieur du Maurier, zoon van den gewesenen ambassadeur van Vrancrijck in Hollant, werdt gezonden om eenige affairen nae hertogh Carel, die te Sint Vyt is. Uit Francfort verstaen wij dat, alsoo noch gedisputeert off de vergadering die daer is macht heeft om contributiën te consenteren,19 gesproocken werdt van een volle rijcxdagh te beschrijven te Regenspurg, daer oock den keizer zoude comen. Ondertuschen is tot Passau20 een bijeencomste van Hazfeld ende eenige andere keizerschen, eenige Beierschen ende Saxensche, om te beraedslagen zoo op de verdeeling van de quartieren, waerover eenige dispuiten zijn gevallen, als over 't beleid van 't oorlogh, Haezfeld liever willende gaen tegen de Hessensche21 dan tot hulp van den coning van Denemarcken. Voorts dat den hertogh van Beie-

180

27 Februarii 1644.

De coninginne-regente van Vrancrijck heeft eenige disputen met het parlement25 ter oorzaecke van eenige gevangenen die de coninginne buiten gewoonte uit de gevanckenisse heeft doen haelen. In 't hoff zijn oock brouillerië[n] nae de gewoonte van de natie ende te Marseille geen cleine onlust tusschen de magistraten ende de capiteinen van de galeien. Mijnheer den cardinael, alsoo eenige geruchte in zijn buirte was ontstaen, zegt datter eenigh desseing is geweest tegen zijne persoon, apparentelijck om guardes te hebben, zulcke als den cardinael de Richelieu heeft gehadt.26 Den hertogh van Vendosme27 excuseert zich op een coortze om niet te hove te comen. Men zegt dat zijnen zoon, den hertogh van Mercure, uit Vrancrijck is vertrocken.

181

De Spaignaerden uit Nederlant toonen haer bij Sint Quintin. Den coning van Spaignie, nae dat wij hier verstaen, is wedergecomen te Saragosse28 ende heeft bij zich vierduizent paerden, veertienduizent man te voet. Wij verstaen mede dat de Tartaren zouden ingevallen zijn in Moscovië29 ende dat den Grooten Heer, t'onvrede zijnde over het quade tractement de zijnen aengedaen in Strigonië,30 aen Ragosky den toom vrij geeft om in te vallen in Hongeren. Dat te Naples31 eenige gedeputeerden van de steden gevangen zijn gestelt omdat zij haere onvermogentheit allegeerden tegen de vereischte contributiën. Dat den coning van Portugal uit Macao becomen heeft driehondert stucken geschuts ende groote vrijheden geeft aen de Portugezen in Oost-Indië om dezelve aen zijne zijde te houden. Dat de Barbarins fortifiëren Mont Onofrio bij Rome32 ende de twee einden van de brugge bij Lagoscuro.33 Dat de keizerschen die de Elbe waeren gepasseert, haer houden aen de Mulda,34 dat de Hessensche die te Fulda zijn geweest, vandaer zijn vertrocken, met haer nemende veele gevangenen ende gijzelaers voor de contributiën. Dat den marescal de Turaine zich noch hout bij Remiremont, Rose te Polweil.35 Dat den general-majoor Erlach licht zestien compagniën te voet, acht cornetten paerden.36 Dat in Engelant milord Biron37 nae eenigh verlies zijn leger weder heeft gesterckt door de aencomste van de Ieren. Dat het nieuwe parlement, 'twelck zich vergroot tot Oxfort, aen den coning38 heeft geconsenteert hondertduizent Jacobus39 ende een nieuw leger gereedmaect.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 27 Febr. 1644 uyt Paris.