Mijnheer,
Ick en twijffele niet off mijnheer den ambassadeur d'Avaux heeft last gehad vanhier,2 ende ick en vinde in zijne propositie niet dat oock niet en zij geweest in de propositie eertijds gedaen bij den president Jeannyn.3 Nae dat ick [ben] onderricht van de hardicheit die tegen de roomsche catholycken in de Vereenigde Nederlanden werdt gehou-
259
den, dunct mij dat zulcx meer comt uit de passie van de predicanten ende luiden daervan hangende als uit de rechten reden van staet.4 't Is wel te geloven dat de roomsche catholycquen de beste affectie niet en hebben tot een regiering daer zij niet als slagen ontfangen, maer eer zulcx geschiede hebben zij getoont affectie tot het lant. Misschien waer het oock beter geweest dat men de Hollandsche priesters niet en hadde uitgejaecht maer laeten woonen in 't lant ende oock eenige nieuwen laeten aenwassen in plaetze van de gestorvene, dan haer te dwingen recours te nemen tot priesters comende uit de landen van de Spaensche obediëntie.5 In onzen tijd heeft men gemeent de groote strengicheit in dit stuck niet goed te zijn, jae zelfs veelen zijn geweest van opinie dat het niet quaed en waer in elck vroedschap een catholycke te hebben, dewijle doch de zaecken die daer verhandelt werden niet seer secreet en zijn ende daerdoor aen alle de roomsche catholycken onderrechtinge werdt gedaen van een redelijck beleidt der zaecken. Prins Maurits placht te Breda in de schepenbanck altijd eene roomsch-catholycke te stellen ende vond zich daerbij niet quaelijck.6 D'heer d'Avaux heeft altijd gezocht wel te staen te Rome.7De heer Gunter is cloeck, maer tegen tastelijcke interesten baet geen welspreecken.8
Ick blijve van mijne opinie dat de croon van Swede zonder uitstel moet doen verstaen aen de Vereenigde Nederlanden ende aen de Anzesteden het voordeel9 dat zij zullen doen in de verandering.10 Mijnheer den prins van Orangie zoude wel connen door Engelant gedisponeert werden voor den coning van Denemarcken;11 ende in 't stuck van weigeren van vrede werdt gemeenelijck de schuldt gegeven aen den aggresseur, waerom
260
de ordre die men zoude willen geven aen de gezanten van de Vereenigde Nederlanden12 wat naerder zoude dienen geëxpliceert.'t Uitstellen van de resolutie over het octroy van Oost-Indië doet schade aen de compagnie.13 Die van Amsterdam dienen te vorderen dat zulcx afgedaen werde. De Portugezen zullen het quaed hebben in Oost-Indië, zoo zij bij de Castilianen uit de Manillas14 ende bij de Hollanders uit andere plaetzen werden aengetast. Ick wensche zeer wel geïnstrueert te zijn van de nieuwe passage nae Oost-Indië die men zegt gevonden te zijn.15
26 Martii 1644.
In dorso staat in een onbekende hand: Den 26 Maert 1644.