477

6904. 1644 juni 11. Aan N. van Reigersberch.1

Mijnheer,

Men heeft hier goede opinie van het belegh van Grevelingue, alzoo de circumvallatie binnen weinigh dagen zal zijn voltrocken.2 't Geruchte geeft aen den hertogh van Orleans dertichduizent man, dien zijne Hoocheit wel van noode zoude hebben om zoo grooten spatie rondom de stadt ende 't groote fort wel te bezetten. Maer andere adviseren van twintichduizent ende zeggen dat Piccolomini bij Berchen ontrent Duinkercken heeft bij de twaelffduizent man te voet ende noch zooveel te paerd.3 't Schijnt don Melos gaet nae Spaegnie4 ende men zegt dat Piccolomini van hem verzocht dat hij zoude willen teeckenen een staet waerdoor zoude blijcken wat crijgsvolck ende middelen Piccolomini in Nederlant comende heeft gevonden. In 't Fransche leger is het oock niet al eenigh, alsoo d'heeren Ranzou ende Gassion dispute hebben gehadt met de heer de La Millerai.5 Oock zijn eenige honderden treckende nae 't leger gestorven van dorst ende eenige hondert Switsers verdroncken door het schielijck openen van sluisen.

Den marescal de Turaine passerende den Rijn bij Brisac6 heeft door Tubadel binnen Friburg gelegt duizent man te voet, driehondert te paerd, de andere Waldsteden mede wel verzien7 ende een goed magazijn van vivres gemaect zoo te Brisac als te Rinfeld. Eenig geschut was daer gebracht ende monsieur d'Aumont met zijne trouppes naebij.8 Men meent dat Tubadel zal gaen met de ruiterie nae de nedercant van den Rijn om te naerder te zijn bij den hertogh van Anguien, die ontrent twaelffduizent man heeft bij Verdun om op Becx actiën te passen,9 aen denwelcke hertogh Carel eenige van de zijnen

478

Tot redres van de zaecken in Catelagne werden vier nieuwe regimenten gelicht in Languedoc ende de ban ende arrière-ban op ontboden.10 Den prince Thomas vordert noch niet.11 Zijne huisvrouw de princesse van Carignan is uit Spaegnie in Vrancrijck wel van passe om haere moeder de gravinne van Soissons, die zeer zieck is, te assisteren.12

Te Francfort werden de brieven van de Fransche ambassadeurs ende van de landgravinne van Hessen gedempt,13 den vorst van Beyeren ten hoochste arbeidende dat de vergadering van Vrancrijck [sic] niet en gae nae Munster, maer de zaecke van de vrede gehandelt werde door de gedeputeerden van den keizer ende churfursten, uit vreze die hij heeft dat het Paltzische huis groot faveur zoude vinden bij de stenden. Den cardinael Rosetti was aldaer te Francfort gepasseert14 ende hadde van die stadt de eer ontfangen die men gewent is te doen aen churfursten. Hij is bezocht bij de gedeputeerden van den churfurst van Kolen ende den bisschop van Wurtzburg,15 de keizerschen hebbende de onwetende gemaect van zijne comste. De Beiersche crijgsluiden loopen tot aen de Fransche garnisoenen in den Elsas.16 't Volck van Haezsveld eet Frankenlandt op. Hijzelve is melancholyck, omdat zijn volck gestelt werdt onder 't gebiet van Gallas,17 hebbende hij-

479

De coninginne-regente is te Ruelle.22 Madame d'Esguillon heeft de wagen gement daer de coninginne, den coning ende den hertogh van Anjou in zaeten. De coninginne heeft de zaecke van dezelve dame aen het parlement doen recommanderen en goedgevonden het proces te doen beschrijven.23

Een Deensch schip met plancken ende andere Deensche waeren geladen, met ordre als bleeck om daervoor te coopen geschut, cogels ende buspoeier zoo zij zeiden in Hollant,24 zoo het de Fransche duiden tot Duinkerken, is in zee bij de Fransche schepen becomen ende gebracht te Calis. Uit Engelant hooren wij dat den coninck aldaer Oxfort doet fortificeren, vresende voor een belegh25 ende in zulcken gevalle willende zich retireren nae het westquartier; dat de coninginne26 met den prins van Walles27 is te Excester, de stadt Jorck in nood,28 milord Huntlai, hoofd van des conincx goedgunstige, in Schot-

480

De heer de Noyers heeft bevel uit dese stadt te vertrecken; is niet wel met den cardinael,30 tegen denwelcke onlancx eenige billetten zijn gevonden in de Val de Grace als de coninginne daer was.31

De laetste advysen van 't leger voor Grevelinge zijn dat achthondert man was vannieus ingecomen in de stadt, zoodat het garnisoen nu was tot vierduizent. Dat de Spaenschen het zoete water t'onbruick maecten aen de Fransoisen door het mengen van het zoute. Dat de vivres in 't leger goede coop waeren, veele schepen uit Holland32 met cogels, buspoeder ende allerlei gereedschap aengecomen. Dat men hoopt te nemen het fort d'Oie,33 daernae het fort aen de sluise, het canael met schepen vol steen, die men wil laeten zincken, te stoppen, de vijf redoubten op het canael te nemen ende daernae het groote fort, genaemt Philippe, liggende op het canael aen de zijde van Vrancrijck, ende dan de stadt met veertich stucken te beschieten. De Fransoisen hadden ingenomen de kerck van Mardyck,34 gedefendeert door veertich soldaten. Men arbeit om te droogen het quartier van monsieur de La Millerai.35 De stilstant van wapenen duirt tuschen het hertogdom ende 't graefschap van Bourgogne.36

Elfde Junii 1644.

Wij hooren dat de paix in Italië gemaect wel werdt voltrocken,37 de nieuwe fortificatiën wechgenomen, de guarnisoenen ende het canon van de frontieren thuisgebracht. Dat den marescal La Motte-Odincourt is te Belvis twee mijlen van Lerida,38 zonder

481

Adres: Mijnheer/mijnheer van Reigersberg, raed in den Hoogen Raide in Hollant, in Den Hage. Port.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den XI July 1644 uyt Paris.