7364. 1645 maart 13. Van P. Spiring Silvercrona.1

Mijnheere,

Den heere generael-major Coningsmerck heeft den 23e passato de voorstad van Stade stormenderhand verovert ende den 24e vervolgens mine gemaackt de stad mede te bestormen, waerover de borgers verschrocken sijn geworden en accoord begeert, die sij niet beter als op discretie hebben connen obtineren.2 Des aertsbisschops volck, 500 Duitsche knechten, wirden alle ondergestelt, de vaendels sijn weggenomen, 1200 man tot guarnisoen daerin gelegt. De stad geeft 20 duizent rijcxdaelders voor de plonderinge. De beyde landen, het Olde Land ende Kedingenland, geven 32 duizent rijcxdaelders ende dan noch maendlijck 18 duizent rijcxdaelders, ende moeten noch 3 regimenten te voet onderhouden. In Stade sijn becomen 10 halve cartouwen, 30 andere stucken, des aertsbisschops cancelley en archivae, 26 handpeerden, carrossen,3 des aertsbisschops landdrost, den bisschoplijcken cancellier Reining4 ende den bisschoplijcken raed Helmer met meer andere bedienden.5 Nae dese victorie heeft sich den heere generael-major voor Boxtehoede geëngageert ende 'tselve den 28e verovert,6 de soldaten alle ondergestelt; het heeft sich mede op discretie moeten overgeven. Daerop heeft sich vervolgens Bremer-

552

Naedat den heere overste Helm Wrangel9 de twee voorneme schansen als de Croegschanse en Steinbergerschanse in de Maschlanden courageuselijck heeft verovert, is hij voor het stercke slot Haseloe geruckt ende heeft hetselvige mede op discretie geëmporteert,10 100 man met hun vaendels en 4 stucken geschuts daerin becomen. De schaede die hij met branden tot voor Gluckstad en Crempen - tussen welcke twee plaetsen men segt hij een schanse wil opwerpen om hun de correspondentie af te snijden - heeft gedaen, word geëstimeert op 500 duizent rijcxdaelders. Gans Ditmarschen heeft sich hierop tot contributie aengeboden,11 gelijck hij dan oock met sijn armee daerin treckt ende soecken sal aen Geluckstad alle levensmiddelen te benemen. Den aertsbisschop, die daerbinnen is,12 vlucht sijne goederen nae Hamburg te water, send den rest van sijne cavallerie nae Schoonen,13 gelijck alrede het Alefeldsche regiment in vollen sprong nae derwaerts is. Of den overste Wrangel die sal achterhaelen, staet te sien. De Deensche verloopen met 10, 20 tseffens. In het veroveren van de twee voorsseide schansen wirden 150 man nedergemaackt, 470 oude soldaten en veele officiren gevangen becomen.

Den coning van Dennemarcken hout sich meerendeels te Fredericxburg bij Coppenhagen op.14 Hij doet sooveel mogelijck te water armeren ende heeft den 5e man in Norwegen op ontboden. Ende terwijlen sij op de frontiren van Sweden branden soowijt sij connen,15 soo doet den heere overste Wrangel tot revange van gelijcken. Ende schijnt dat aen het guarnisoen van Stade geen accord en is gegeven, also den aertsbisschop voordesen

553

Beyder rijcken commissarissen neffens de mediateurs souden bij malcanderen sijn17 ende al eene sessie gehouden hebben.18 Van Sweedscher zijde soude begeert werden: 1e dat Dennemarcken de 3 croonen in het wapen, ende ten 2e den titul der Gotten en Wenden coning cassere, ten 3e Cronenburg en Geluckstad rasere, 4e den Geluckstadschen toll afschaffe, 5e in de Sond niet meer als ancker- en mastgelt neme, dat is van yder mast een rosenobel, ten 6e de Sweedsche schepen sonder visiteren door laete passeren.19

Van de hooftarmeën en hebben wij niet anders als dat den heere generael Torstenson soude opgebroocken20 ende sijne marche recta nae Moraviën nemen.21 Dat aen d'andere zijde Racotzi, die nergens resistentie vond, oock in Moraviën socht in te trecken om soowel met de Sweedsche armee in allen val sich te connen conjungeren, als Olmits te ontsetten, welckers guarnisoen een wtval heeft gedaen ende eenige paerden becomen,22 ende soo men schrijft, soude alrede van de belegeringe of blocqueringe ontslagen sijn. Wat den heere generael Torstenson selfs schrijft, gelieve u. Excellentie wt neffensgaende te sien.23

In Pools-Russen soude een groot heer wt Rusland sijn die hem roemt van des grootvorstens afcompste ende aen dat vorstendom pretendeert;24 soude met eenige duisent paerden nae Moscau gaen, sullende apparent factie veroorsaacken. Den ceurvorst van Brandenburg soude gelijcksaem incognito te Coningsbergen sijn.25 Te Munster heeft de

554

Ick blijve, mijnheere,

u. Excellentie dienstwilligste.

Hage, 13 Martii 1645.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 22 Martii 1645.

En in dorso: 13 Martii 1645 Spierinck.