1572. 1631 januari 3. Aan N. van Reigersberch1.

Mijnheer,

Dese mael heb ick van uE. niet gehadt, 't zij door de banqueroutte van Ferijn2, aen denwelcke de brieven plagen geaddresseert te werden, 't zij door de bruyloft van Bijland3.

307

Ick wensche wel eens claer te zyen in de saecken van Numerianus4 ende van dye bij de Maes5 om eens soo op mijn huysvrouws reys als op het beleydt van mijne saecken te mogen letten.

Uyt Londen heb ick brieven van den VII Dec. haeres stijls, medebrengende:

Quinto Decembris finita concione promulgata fuit inter Hispanum Anglumque reges cupita multis, sed invisa pluribus pax. Hodie solemni iuramento sancient conditiones rex6 et legatus7, quem ex sacello digressum epulo superbissimo et digno regia luxu exceperunt rex et regina8, famulante accumbentibus tota procerum manu. Fama est redditurum Palatino9 Hispanum10 urbes, arces et oppida, quae praesidiis suis tenet adlaboraturumque, ut Caesar11 et Bavarus12 partibus suis cedant. Sed prudentibus subolet οὐδὲν ὑγιές. Interim in Belgas hic intumescit odium et, ni fallor, classis apparatus, quae libertate maris et quod vindicant piscandi iure illos exuat. Sed ea res nisi conditionibus comparatur, haud facile armis transigetur.

Hyer blijft het hoff in eenen doen; nae de uyterlijcke reconciliatie comt de coninginne-moeder13 mede in den raedt. Toiras14 gaet nae Italië om 't gunt aen de paix resteert te executeren. Evenwel wil men, dat ons volck gelove, dat dye paix niet vast ende werdt. Monsr d'Hauterive15, als extra-ordinaire afgesonden om de tresves te beletten, tot welcken eynde men oock wenscht ende hoopt te vorderen den man van 18 ofte van 13 stemmen16. Men geeft uyt, dat Neeff17 het oorlogh wil. Defiat18 is mede mareschal, Vendosme19 losgelaeten met last om binnen acht dagen uyt het rijck te vertrecken. De zijnen seggen, dat hij, omdat de pest in Italië is, meent nae Hollant te gaen, misschyen oock nae Sweden.

De heer van Langerac20 heeft dese dagen audientie gehadt bij den coningh21, dye magnifyc was. Bij den cardinael22 quam hij ter bestemder (ti)jdt, maer wierd met excuse ongehoort thuys gesonden. Men spreeckt van twee millioenen gereedt aen ons landt te geven pour faire bonne bouche. Apparentelijck sal men daerin wil-

308

Julien25, consul van Orangie, comt ons bijwijlen besoecken ende saegh garen de amnestie van het gepasseerde. Dan dye daer nu zijn, sullen best weten, hoe de saecken daer staen ende hoe dye gehandelt moeten werden.

Mij dunckt, dat ick claer zy(e), dat de brieff van Genève ende Switsers26 is gevordert ten deele door beleyt van Anthemius27 ende hulp van hyer. Mij dunckt niet vremdt en waer, dat de Edelen van Volusianus28, een persoon, dye haer wel dyende, recommandeerde aen Gallus29 in Gallienus30 plaets. Sij hebben interest, alsoo 't haeren raedt is nequis invitus obtrudatur.

UE. werdt gebeden op alles wel te letten ende punctuelijck te adviseren.

Den III Januarij XVIcXXXI. Wenschende uE. ende de vrunden dit jaer geluckigh.

De dienaers van den hertogh van Mantua31 twijffelen niet aen de volle ex[e]cutie van de paix.

Den ambassadeur van Spaignie32 is aengeseit ..... bij ......... gonel (?) van Vianen ................ te letten ....... in s.le.mel.33.

De jesuyten in Engelant hebben een boeck uitgegeven34, 't welck hier overgeset sijnde, alle de bisschoppen onstelt, sustinerende het boeck, dat de ordre van bisschoppen in de kerck niet noodigh en is, maer dat alleen wel ende beter can bestelt werden door de religieux, dit is een puriteinschap in de R. Kerck.

Adres: Mijn Heer Mijn Heer Reigersberg, raed in den Hoogen Raide in Holland.

in 's Gravenhage.

port.

In dorso schreef Reigersberch: broeder de Groot, den 3 Janu, 1631 wt Paris

Verder met andere hand: Willebeek.