2329. 1635 oktober 31. Aan N. van Reigersberch1.

Mijn heer,

In mijne laeste2 heb ick vergeten te vermaenen, dat ick oock uE. brief van den 6 October3 door Van Sorgen4 wel hadde ontfangen. Nu verstae ick, dat

306

Hier en gaet niet sonderling, sedert den coning5 is wedergecomen, den ban ende arrièreban t'huis gegaen ende den graef van Cramail6 over oude wrocken gestelt in de Bastille. Arnaut7, die Philipsburg verloren heeft, daeruit gelaeten. Gallas8 is met hertogh Carel9, vougt ende retrencheert hem niet verre van Dieuse; des hebben oock moeten haer tesaemen vougen Valette10, Angoulesme11, La Force12, met hertogh Bernhard13, aen dewelcken den coning door Milleray14 heeft doen weten sijne meninge, dat men een slagh soude wagen; deselve generaels waeren den 23 Oct. vergadert niet verre van Amance. Galas, soo lang hij te eten heeft - ende ick hoor hij veel heeft uit de oegsten van Franckenlant, Wirtenberg ende andere plaetsen over Rijn - sal tot geen slagh comen. Den coning evenwel, oft den slagh aenging ende qualijck geluckte, treckt sooveel hij can nae Champaigne, tot defensie van de frontière. God geve ons beter geluck dan wij dit jaer hebben gehadt.

Den hertogh van Savoye15 is in 't laeste gecomen voor Valence; off het niet wat te laet [is], alsoo den tijdt aencomt van het deborderen van de rivieren, twijffelen eenigen. Wij moeten syn.

De Spaensche vloot, hoewel die dagelijcx opgesterct werdt, heeft niet uitgerecht, sedert het nemen van de twee eilanden16.

Wij hebben hier een edelman, genaemt Bonica17, vanwegen hertogh Bernhard18, aen denwelcke den coning belooft een groote assistentie van vier millioenen, dat is immers veel om te onderhouden ses duisent paerden, twaelff duisent man te voet, onder den naem van 't leger der geconfedereerden. Maer sal inderdaet staen onder 't gebiet van Vrancrijck, alsoo de geconfedereerde niet te vinden en sijn. Straesberg selff niet en contribueert.

Den Spaegnaerd presenteert conditiën apart aen Mantue19 ende Modene20 ende doet Parma21 verschricken, door des paus22 dreigementen.

Wie de ambassadeurs sullen sijn van Spagne ende den keiser23 tot de vrede, weten wij noch niet.

307

't Schijnt acht duisent man uit Duitschlant gaen nae 't lant van Milaen, om 'tselve te defenderen, de r. catholycke Switsers den pas toelatende.

Men geeft ons noch hoop van eenige brieven, die wij uit Nederlant souden becomen. Maer alsoo S.r Satijn24, neef van den heer Cromon25 vertreckt, die mij gepresenteert heeft desen brief haest ende seecker te bestellen, soo moet ick daeruit scheiden, mij gebiedende aen alle de vrunden, insonderheit aen die van Rotterdam om expeditie ende uE. 't senden van de boecken ende papieren, die ick seer van doen heb.

XXXI Oct. 1635.

Mijn soon Diderick26 sal ick wachten.

Adres: Mijn heer Mijn heer Reigersberg, raedt in den Hoogen Raide in Hollant in Den Hage.

In dorso schreef Van Reigersberch: Broeder De Groot, den XXXI Octob. 1635 wt Paris.