2801. 1636 oktober 17. Aan N. van Reigersberch1.

Mijnheer,

Nae drye weecken wachten tevergeefsch heb ick eerst gisteren twee van de uwen ontfangen, van IX2 ende XVI Sept.3, daer anderen hebben van October. Ick heb alle weecken geschreven lang op Zeelant, daernae op Hollant. In dese bryeven - dye ick hoop alle ter hande sullen sijn gecomen - is, dat wij wenschen Peter de Groot4 wilde gaen met prins Maurits5 met eenigh employ om veel redenen. Soo men hem daertoe nyet en can disponeren, is onse wil, dat hij dese winter in Den Hage sij, om wat te leeren van practijcq, ende met de voorsomer bij ons come. Op de saeck van Numerianus6 heb ick oock breed de bedenckingh van Constans' gesel7 geschreven, daer ick dit nu sal bijvougen, dat hij garen met den eerste saegh, wat dye van Rotterdam doen willen ende off men hem sijne onthaelde papieren wil wedergeven, omdat dickmael saecken voorcomen, daerin men dus ofte soo soude resolveren, naedat men soude zyen de affectiën daer te zijn.

Den graeff van Egmont8 heeft mij noch dese dagen versocht, dat ick hem in sijne saecken wat behulpigh soude willen zijn. Ick heb het uytgestelt.

UE. wil doch maecken, dat wij claer in de voorsch. saecken zyen mogen, soo uE. bij gelegentheyt van 't overcomen van mons.r van der Nat9, dye wij verwachten, een nieuw jargon ofte cijffer wel oversenden; 't sal nyet onnut zijn. Een

449

Den Spaenschen ambassadeur in Engelant17 seit, dat hij de restitutie van den Pals in sijn sack heeft. Op 't wederroepen van den graef van Soissons18 van den tocht in Nederlant, oock dat men Jan de Waert19 connende niet en heeft geslagen, vallen discoursen. Ende eenige meenen, datter is een heimelijck verdragh van geen intochten te doen, totdat de saeck van Polen - waer den cardinal Ginetti20 ende de Lion21 nae toegaen - sal sijn vereffent. Den lantgraef22 staet qualijck bi23 Eusebius24. Aen beide sijden geschieden vremde voorslagen.

Van Vindex'25 moeder26 weder te doen quiterende die haer opreckenen, werd veel gesproocken. Misschien dat men liever vanselfs sulcx sal doen dan door handeling van vremden.

UE. oordeelt wel, dat de gulden par last op den haering een soeten inganck is.

Men wacht den coning27 hier, alsoo de pest sterck is te Amiens ende daerontrent.

't Leger in Bourgogne van den coning is in goeden doen, maer hertogh Bernhard28 claeght, dat hij geen gelt en crijgt.

Ontrent sevenduisent man uit Silesië betaelt bij Spaignie sijn te Brisac aengecomen.

De Spaignaerd is meester niet alleen van alle de plaetsen rondom Plaisance, maer oock van den rivier Ticino: denwelcke hij afleydt van de stadt, om die te incommoderen.

450

Den hertogh van Rohan29 heeft een boeck gemaect: ‘Le capitaine parfaict’30, zijnde discoursen op het beleit van Caesar31 in 't stuck van oorlogh.

Daer is noch gisteren een bode gecomen van Calis, brengt niet een letter uit Hollant. Off de Fransoisen de brieven te Calis doen ophouden, om alleen meesters te sijn van alle tijdingen, weet ick niet. UE. can bijwijlen over Zelant op Rouaen aen mons.r Tresel32 de brieven senden, off over Engelant op Diepe.

Corbie werd bij de Fransoisen geblocqueert.

De man, die mij van Tibullus sprac, seit, dat sijn suster33 hoop aen Claudius34 heeft gegeven voor desen van haer tot des Rijs' meninge te vougen, dat hij nu terugge gaet, maer noch wel daertoe sal comen; dat Alexanders vrouw35 haer bij hem sal ontbieden.

Justinus36 gelooft vastelijck, dat die van Latouw37 niet en soecken, dat Tatianus' gesel38 wel39 zij met Cimon40, ende dat Zosimus41 daertoe sal wercken. Veele luiden comen dicmael bij hem, om hem te doen spreecken, off tegen Martialis42, off tegen Cimon off Calaber43. Hij wacht hem wel. Voor valsche rapporten is niemant bevrijdt. Soo Irenaeus44 iet hoort, dat hij het overschrijve. Wilt doch dencken op alle middelen om alles, dat oneffen is, af te maecken ende dicmael met zeeckerheit sooveel mogelijck is brieven te bestellen.

S.r Heufd45 heeft mij geseit van een nieuw tractaet tusschen Vrancrijck en de Staten-Generael. Ick wilde wel weten, wat daervan is.

Den ambassadeur van Polen46 neemt de schilderie meer van Mad. de Bourbon47, dochter van mijn heer den prins.

Dusverre geschreven hebbende crijgh ick uE. twee brieven van den 6 Oct.48 door mons.r de Maurier49. Verwonder mij, dat uE. mijn antwoord op 't stuck van

451

Men hoopt hier den prins van Orangie50 in Vlaenderen sal vallen, den hertogh van Bouillion51 in Brabant ende met eene dan die van hier in Artois. Ick hoop het schip van Surat52 wel in behouden haven sal comen.

Ick en laet niet oock onversocht bij de Engelschen alle mogelijcke devoiren te doen. D'heer Camerarius53 hoopt mijn Heer Ioachimi54 wat goeds sal medebrengen. 't Quaedste is, dat d'Engelschen soo grooten acte possessoir gepleeght hebben ex forti (?) titulo.

Ick bidde uE. Caesar55 te porren tot een einde.

Den coning schijnt nae de vrede te wenschen, maer den cardinael56 heeft sijn redenen daertegen, ende alsoo den coning niet garen en heeft, dat men de gemeente te veel beswaert, isser een alchimist gevonden, die den coning wijs maect, dat hij goud sal maecken, niemant anders sulx gelovende; maer te hoof moet men daer niet tegen spreecken, om den coning in goed humeur te houden.

Aysma57 neemt sijn tijd waer. Ick gunne hem alles goeds.

't Gunt uE. schrijft van 't rijck is een delicate materie ende soude wel een groot discours van noode hebben. De graeff van Licester58 heeft noch niet gesloten, maer is besigh ende seit mij oprechtelijck van alles te sullen mededeelen. Beide de ambassadeurs59 hebben mij lief.

Wij wenschen d'heer Beaumont60 geluck met onse nichhte61. 't Sal mij lief sijn wel ende dicmael te correspenderen.

Den 17 Oct. 1636.

Soo uE. eens schrijft aen mijn heer Spierinck62, wilt hem, gelijck ick bijwijlen doe, bidden, dat hij mijne saecken wil stellen op een effen baen.

Wilt doch de papieren, die tot d'heer Basius63 sijn, met de eerste gelegentheit senden.

Ick verstae mons.r van der Nat dit jaer niet over en comt.

UE. moet in sijne communicatiën aldaer gaen met retenue, alsoo Zosimus naeu luistert ende veel vrunden heeft.

452

In dorso schreef Van Reigersberch: Broeder de (Groot), den 17 Octob. wt Paris.