eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    547

    5395. 1641 september 30. Van P. Spiring Silvercrona.1

    Mijnheer,

    Wt Slesiën hebben wij seer goede tijdingen, die medebrengen dat de belegerden in Gorlitz een vreselijcken ende generalen storm, die haere beleggers, de kaysersche ende chur-Saxische, daerop deden, met sulcke couragie hebben gerepousseert, datter in de 1000 man effective soo in de stadt als in de grachten doot of gequetst sijn blijven liggen, waerdoor men genoodsaeckt is geweest om 's anderendaegs een stilstant te maacken tot begravinge van de dooden aen beider zijden, 't Sijn meest Spaensche dragoners die gebleven sijn, waeronder mede sijn des oversten De la Crons2 oversten lieutenant, 1 major, 9 capiteinen ende andere officiren. Den commandant in Gorlitz3 heeft nae gedaenen storm een deel van de muur, die nedergevallen was, weder op 't beste hij gecost heeft met pallissaden laeten repareren ende begint de daervoor liggende vijant te verflauwen in sijne hoope, daer dan bijcompt dat den general-major Stalhans4 in 't marcheren is.

    Het garnisoen in Dorsten niet dorvende door haere swackheit verwachten een storm die den grave Hatzfeld5 met 3000 man voorhadde, is den 20 deses met accord daeruit getrocken, 2 stucken geschuts, wapenen ende bagagie medenemende ende sullen nae Cassel geconvoyeert worden. Hatzfeld heeft 3 regimenten ruiterie nae Piccolomini gesonden ende sijne infanterie is soo vermindert, dat men vermijnt hij daermede niet meer in dese quartiren sal connen uitrechten. De Hessische versien haere andere plaetsen als Borcken, Coesfelt, Calcar etc.

    Van onse generale ende der geallieerden armee is meer vremde als seeckere tijdinge. Sooveel isser aen dat Wolffenbuttel verlaeten is, soo doordien sij saegen geen aparentie te wesen die stadt door 't water in corten te bedwingen, als van vreese dat den vijant sich versterckende haer den pas van vivres mochte benauwen ende afsnijden; tot welcker verhoedinge sij raetsaem hebben geacht nederwarts af te sacken ende sijn haer gaen leggen tuschen Zelle ende Kifhorn, naedat sij den dam voor Wolfenbuttel hadden doorgesteecken, 'twelck door den violenten loop van 't water, dat hoog gestuwt was, daer rondom groote schade veroorsaeckt heeft.

    Van Regensburg heeft men dat den 16 Oct. finalijck tot het vertreck van den keiser nae Weenen gedetermineert was, niettegenstaende d'hertog van Beyeren groote instantie bij sijne May.t gedaen hadde, dat deselve wilde verblijven tot nae de afhandelinge in de saacken van den Palts; dat het groote umbragie gaf aen 'tselve keyserlicke hof dat den coning van Dennemarcken soo sterck armeerde, te meer also men daer seggen wil van eene alliantie tuschen denselven coning ende de Ondersaxische creitz opgerecht; dat sijne kayserlicke May.t hadde den tot Wenen aengecomenen Turcksen ambassadeur6 - mits hij sijne brieven aen nimant als aen den keiser selver wilde overleveren - op Regensburg comen laeten. Also Wolfenbuttel van de blockeringe ontset is ende aen 't churf. Ceulsche hof gelooft word dat de geconfedereerden niet alleen oneenich, maer oock gesepareert souden sijn, soo wert aldaer sterck gesproocken van Hildesheim t'attacqueren ende tot dien einde commissarisen aen 't keyserlijcke hof te senden omme derwaerts mede toe te sien, dat tot naedeel van deselve churf. Durch.t7 met den

    548

    hertogh van Lunenburg,8 tot denwelcken d'eertshertog Leopold9 gesonden ende seer favorabele conditiën van accord soude gepresenteert hebben, niets geslooten werde.

    De gedeputeerden van de heeren Staten aan 't hof van Dennemarcken10 sijn, soo men segt, tot een accord gecomen, te weeten dat den tol op 5 jaeren soude genomen werden gelijck deselve geweest is anno 1637.

    Naedat sijn Hoocheit den prince van Orangië in Vlaenderen met sijn volck gelant was, hebben de Spaenschen 't quartier van de prince Talemont11 bij nacht onversiens opgeslagen, mede 't regiment van Van der Does,12 waervan der eenige sijn doot gebleven ende 2 à 300 gevangen wechgevoert. Den prince laet ontrent het Sas van Gent twee groote forten maacken om in d'eene dusent ruiters ende 't andere 2000 voetknechten te connen leggen; tot wat einde, sal den tijt leeren.

    De coninginne-moeder van Vranckrijck13 is van Dordrecht naer Ceulen geraist om voorts nae Italiën te gaen. Men meint dat haere domesticque favoriten Fabroni, Coingneu ende Montsigot14 deselve daertoe souden geraden hebben om in passant te sien, of sij iets op de vredenstractaten te Ceulen voor haer vorderlicks soude connen uitrichten. Maer alsoo de tractaten haeren voortgang aldaer niet hebben gewonnen, soo gaet deselve rayse oock slappelijck voort.

    Hiermede verblijve, mijnheer,

    u Ex.tie vrint-ende dienstwillige.

    Hage, 30 Sept. 1641.

    Adres: A son Excellence monsieur l'ambassadeur de Sueden, Paris.

    Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 9 Oct.

    En in dorso: 30 Sept. 1641 Pels.15

    Notes



    1 - Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd., coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 13, 93. Oorspr. Niet ondertek. De brief is geschreven door Grotius' voormalige secretaris Pieter Pels (no. 5002 n. 1).
    2 - De kolonel Johann de La Corona (von der Cron); vgl. Wrede, Gesch. k. und k. Wehrmacht II, p. 211.
    3 - Jakob Wanke, luitenant-kolonel in Zweedse dienst (no. 5212 n. 10).
    4 - Torsten Stålhandske (no. 5014 n. 9).
    5 - De keizerlijke veldmaarschalk Melchior von Hatzfeldt und Gleichen (no. 5025 n. 11).
    6 - Mehmet aga; zie ook no. 5383 n. 14.
    7 - Ferdinand van Beieren, keurvorst-aartsbisschop van Keulen.
    8 - De hertogen August, Friedrich en Christian Ludwig van Braunschweig-Lüneburg.
    9 - Aartshertog Leopold Wilhelm. Op 7 oktober werden te Goslar de onderhandelingen geopend.
    10 - Willem Boreel, Albert Sonck en mr. Johan van Weede (no. 5184 n. 8).
    11 - Henri Charles de la Tremoïlle, prins van Talmont (no. 5394 n. 13).
    12 - Wigbold van der Does (1611-1669), heer van Noordwijk. Vgl. NNBW VI, kol. 441; Ten Raa-De Bas, Staatsche leger IV, p. 231.
    13 - Maria de' Medici.
    14 - Luca Fabroni, Jacques Le Coigneux en de secretaris Louis de Montsigot (no. 5279 n. 5).
    15 - Grotius' voormalige secretaris Pieter Pels was nu in dienst bij Spiring; zie ook supra n. 1.