6872. 1644 mei 21. Aan N. van Reigersberch.1

Mijnheer,

Den hertogh van Orleans2 ende den hertogh van Anguien zijn vertrocken, waervan deze zijn volck zal monsteren tusschen Aras ende Bapaume ende hoopt te vinden twintichduizent man,3 den hertogh van Orleans vrij wat meer ende onder andere tweeduizent volontaires.4 Men spreect van te belegeren Cameric, Sint Omer off Grevelinge.5 Beck roert zich in Lutsenburg ende men zegt dat het Spaensche leger ontrent deze quartieren zal zijn van achtendetwintichduizent man.6 Het renfort gezonden nae den marescal La Motte-Odincourt is zoo groot dat men meent dat hij hebben zal twaelffduizent te voet, vierduizent te paerd.7 Evenwel, personen aen dewelcke de gelegenheit van die quartieren bekent is, meenen [n]iet dat daer iet zonderlings gedaen zal werden. Den prince Thomas roert zich oock noch niet.8 De stilstant van wapenen werdt gecontinueert tuschen het hertogdom ende 't graefschap van Bourgogne.9 Den marescal de Turaine hout zich noch in Lotharinge ende daerontrent, hertogh Carel in persone bij Homburg,10

425

De Oostenrijcksche ende Beierschen wenschen zeer dat het oorlogh tuschen Swede ende Danemarc mach duiren. Den churfurst van Saxen claegt16 dat over de amnestie zoolang werdt gedisputeert ende dat veele roepen om continuatie van 't oorlogh die geen middel en weten om 'tgunt daertoe noodigh is te furneren. De brieven van de Fransche ambassadeurs17 waeren aengecomen zoo bij deghenen die tot Francfort zijn als aen de bisschoppen van Wurtzburg ende Bamberg, oock aen de stadt Norenberg. Van den Grooten Heere werdt getwijffelt off hij in oorlogh zal comen met den keizer dan off hij zich door een solennele ambassade ende presenten zal laeten tevredestellen.18 De zaecken van Rakoczy hangen veele daeraen.

426

't Volck bij Ludick gelicht comen herrewaer[t].19 De gravinne van Bossu claegt dat zij aen den hertogh van Guise, haere man zoo zij spreect,20 tweehondertduizent croonen heeft te cost gehangen. 't Is waer dat het huis van de Guise merckelijck is geïncommodeert, zoodat onlancx meublen hetzelve huis toebehoorende zijn vercocht tot hondertduizent croonen. Denzelve hertogh van Guise door raed van zijne moeder begint de princesse Anna van Mantoua weder te caresseren.21 Men voegt daerbij dat hij aen haer gegeven heeft het pourtraict ende de brazelletten hem gegeven bij de gravinne van Bossu. De coninginne-regente zal gaen logeren te Ruelle in het huis van de hertoginne van Esguillon,22 wiens zaecke haere Majesteit oock doet recommanderen aen de heeren van het parlement.23 Een vroedvrou van hier is gezonden nae de coninginne van Engelant.24 Men weet noch niet off dezelve coninginne te Bristol, off in Ierlant, off in Vrancrijck zal comen te geleggen. Den prins Rakoczy heeft herrewaert geschreven om assistentie.25 Twee Fransche galioenen zijn bij Toulon verzuimt ende door het vier vergaen.26 Den hertogh van Bouillon zal generalissime zijn vanwegen den paus,27 die niettegenstaende de vrede eenige trouppes zal willen houden tot zijnes stands verzeeckering.

21 Maii 1644.

427

Hertogh Carel nae veelerlei verscheide contenantië[n] heeft zich voor dit jaer verbonden aen Spaignie.28 Zijn volck, ten deele door Namen, andere door andere wegen, gaen nae Brabant. Den hertogh van Guise gaet volgen den hertogh van Orleans.29 Voor 't vertreck van denzelve hertogh van Orleans waeren billetten gestroit in de camer van de hertoginne van Orleans om haer te vermaenen dat zij haeren man niet en zoude laeten vertrecken,30 anders dat zijne Hoocheit niet weder en zoude comen. Den marescal de Turaine monstert zijn volck bij Bar-le-Duc. Eenige meenen dat hij den Rijn zal passeeren, ick en meen dat niet.31 De Fransoysen spreecken diverselijck van de steden die men wil belegeren als van Camerick, Sint Omer, Gravelinge, Valenciennes, Rijssel, Douai.32 Den vijant mach daernae raen. Vanhier werdt den colonel Cargrois gezonden aen Rakoczy om hem te animeren.33 Te Wenen is een baron de Beaufort gevangen omdat hij brieven bracht van eenige Brabandsche heeren aen den eertshertogh Leopold.34

De Sorbonne is mede in proces tegen mevrouw d'Esguillon, omdat zij het gebouw van 't huis van de Sorbonne35 niet en wil maecken in zulcke maniere als wel betaemt volgens het testament van haeren oom. Den coning van Spaignie is met een schoon leger gepasseert de riviere van Cinca;36 andere vougen daerbij de riviere van Segro. Denzelve coninck heeft de princesse van Carignan, huisvrouw van den prince Thomas,37

428

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 21 Mey 1644.