Mon frère,
Het manifest bij den coninck2 wtgegeven ende het parlement geverifieert
63
houde ik voor een volcommen rupture, soo veel die met woorden kan werden gedaen. Bijaldien de effecten vigoureuselijck daerop volgen, soo kan werden gehoopt, dat het grote leger, twelck tot noch toe niet veel heeft connen wtrichten, eenichsints den weg tot voorder progressen sal worden gebaent; ten ware de macht, die wt Duytslan(t) comt ende al ontrent Brabant moet wesen, gevoucht met die van de prince-cardinael3, bedenckelijck maeckt, off men dieper int midden van des viants lant hem hoort te begeven. Bilderbeeck4 schrijft van den 27 Iuny wt Ceulen, dat Picolimini5 den 23 met de cavallerie tot Andernach den Rhijn was gepasseert, sterck 12 regimenten, daeronder 38 compangiën Croaten, 8 dragons ende in de 40 Duytsche ruyters, tsamen wtbrengende 6000 paerden; dat men hadde tijdyngen, datter 16 regimenten te voet onder Mansvelt6 of Coloredo7 souden volgen met 3000 paerden.Datter eenych volck wt Vranckerijck marcheert naer Artois off Vlaenderen, horen wij noch niet. Naer het hem laet aensien, soo sal het heele oorloge ontrent dese contriën sacken, het heele lant gevasteert ende veel bloets werden vergoten; hetwelck seer gevaerlijck is ende becommerlijck. Mij iammert de arme menschen ende het schone lant van Brabant, ende wie weet, wie het grontsop van den kelck van alle dese swaricheyt sal dryncken.
Gallas8, schrijft men ons, was den Rhijn tot Philipsburg gepasseert, hadde het fort daertegesover ingenomen, oock Spiers, heeft het casteel van Heydelberch belegert.
Wt ons leger hebben wij tijdyngen van den 25 Iuny ende was gecommen den 24 voor Leuven, daer drie regimenten soldaten ende drie duysent gewapende boeren binnen sijn, onder het commandement van den baron van Grobbendonck9. De Fransoisen, die eerst daervoor waren gecommen, waren seer naer, deden grote devoiren, geanimeert des te meer Grobbendonck commandeert. Sijn Ex.tie10 hadde den 28 de stat opgeeyst met comminatie, dat, soo sij haer binnen drie dagen niet en resolveerden, sij souden werden getracteert als die van Thienen11; hetwelck sij nyemant als haerselven mosten wijten. Den cardinael12 is binnen Brussel, dat van buyten werd geretrancheert. Alles wert ten uytersten gedisputeert, ende het voorbij te gaen can men niet om de vivres. Wt het leger schrijven sij vleesch genouch te hebben, het broot meent men niet overschiet, met water moeten sij haer helpen.
Wij sullen voortaen dickwels, dewijle de brieven over zee gaen ende geen ordinaris dach is, moeten schrijven, waertoe uEd. geen gelegentheyt door den wech voor desen aengewesen ende nu wederom aen mijn suster sal ontbreecken.
Aen de burgemeesters van Rotterdam hebbe ick uEd. saeck met brieven
64
gerecommandeert13, omdat ick selffs met mijn indispositie daer niet kan gaen.Men verseeckert ons van grote licht[ing]en in Vranckerijck, ende dat haest een leger sal marcheren; dan soo lange van uEd. niet en hore, weet ick noch die veel op uEd. sien, waernaer haer te reguleren.
UEd. dienstwillygen broeder
N. van Reigersberg.
Desen 2 Iuly 1635.
Adres: Mevrouw Mevrouw de Groot tot Paris.
In dorso schreef Grotius: 2 Iuly 1635 N. Reig.