4620. 1640 april 27. Aan A. Oxenstierna1.

Excellentissime atque illustrissime domine,

Recreata est haec aula melioribus de D. Bannerio2 nuntiis, quos statim ubique cognitos feci.

De Casali varia judicia. Potest diu adhuc defendi locus. Sed et magno erit exercitu opus et adeundum proelii periculum, si prohiberi placet, ne is locus tandem in Hispani3 veniat potestatem. Mantuana princeps4 Austriacis dedita non ea est, cujus causa labor iste atque impendia suscipi debeant. Pontificis, Venetorum, Italiae interest, ne loco munitissimo potiatur Hispanus jam nunc validior in Italia quam illorum securitas ferat. Sed ipsi stertunt nec Gallus multa cantans ex somno eos excitare potuit. Una est res, quae regem perducere posset ad liberandum quovis modo Casale, si vidua Sabaudica5 ducem puerum6 velit transmittere in Galliam ac praeterea regi tradere Mommeliani arcem totius Sabaudiae firmissimam. Abbas Mandesius7, qui huc a vidua missus fuerat, redit cum istis mandatis, quae si benignis animis acceptura sit princeps vidua ac proceres Sabaudi, mirabor.

Helvetiorum pagi quidam pontificii jam pro legato agnoscere coeperunt eum8, quem fratres Sabaudi9 miserant.

Pontifex pro cardinalibus, qui jamdudum exspectantur, duces militiae facit terrestris ac navalis. Causa est metus a Turca10, metus a Gallo, metus ab Hispano. Turcici imperii plane potiri dicitur Ebrahimus nullo satraparum quicquam contra movente. Is autem qualis futurus sit princeps, incerta adhuc conjectatio, quando adepti imperium alii in peius, alii in melius mutantur.

232

Cum Gallo fervent adhuc et libellis11 inter se contrariis agitantur controversiae pontificis jurisdictionem sibi etiam in legatos eorumque familias vindicantis, qua in disputatione omnium regum jus vertitur.

Hatzfeldius12 sub Melone13 imperaturus creditur exercitui hostium ad Rhenum. Una equitum praefectura, duae peditum millenariae cohortes venere in ea loca, quae Hispanus ab Aenipontana apud Constantiam accepit. Ipsa vero Constantia tributa et praesidium recusat per pacta, munitiones autem novas ob federa cum Helvetiis, quae id vetare dicuntur. Apud eosdem Helvetios sunt, qui suadeant nova inter ipsos iniri vincula ad tutelam mutuam, sed utile consilium turbant factionum studia. In Rhaetorum proximo conventu14 ea, quae Aeniponte acta sunt, haud dubie probabuntur.

Bavarus15 sibi timens ob adventantem Bannerium omnem suum militem ad se revocat.

Mansfeldii arcem Nassavii16 virtute ereptam periculo audimus depulsumque inde Gillium Hasium17. Imperator Ratisbonae exspectatur.

In regno Neapolitano galeones octoginta, galerae non multo pauciores armis victuque et remige instruuntur.

Hibernicum parlamentum Anglico, quod nunc celebratur, exemplo liberalitatis praeiit duos milliones contra Scotos pollicendo.

Quae hic ab electore Palatino18 cum Gallis acta sunt, ea in Anglia non probari multis indiciis comperio. Ego quid in ejus principis, quid in ducum Vinariensium19 negotio facere debeam, mandata exspectabo Deumque precabor, Excellentissime et illustrissime domine, ut in cunctis rebus belli pacisque Sublimitati tuae optima consilia, consiliis autem optimos eventus det.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

Lutetiae, 17/27 Aprilis 1640.

Veneti ad sui tutelam habent octo ferme peditum, duo equitum millia. E Casalis arce eruptio quaedam feliciter facta est. Sperantur hic duo milliones ex poenis adulteratorum monetae. Molae ad parandam farinam et pontes portatiles mittuntur ad exercitum.

Intelligimus Polonos revocasse legatum20, quem Constantinopolim miserant audita sultani morte.

Captae a Poenis in freto Britannico naves duae, Gallica altera, altera Britannica21 aestimato damno ad tres milliones.

In Italiam missa ex arca regis CCCCL millia francorum, ex cardinalis arca CC millia. Milleraeus22 ante decimum Maji obsidionem aliquam promittit.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.