Excellentissime atque illustrissime domine,
De urbe Taurinorum nihil certi quod dicam habeo. Nam rumor hic sparsus discessisse ex locis in quibus erat Leganesium2 fidem apud plerosque non invenit.
Rex ad S. Germani fanum exspectatur. Petam aditum, ut et ei gratuler de capta Atrebatum urbe3 et libertatem D. Hornii4, quod saepe feci, rursus ei commendem. Cardinalis circa Ambianos manet. Arcis structura videtur in annum sequentem differri. Interim oppidanorum quisque ternos domi alit milites, quorum semper bini haerent in aedibus et omnia observant. Ea causa est, cur discedant multi oppidanorum. Idem fecere et jesuitae et monachi.
Princeps Palatinus5 etiam nunc a rege retinetur nondum paratis, quae ei danda sunt, muneribus.
Inter Anglos et Scotos recalescit bellum.
Valde sollicita est Gallia de foedere cum Suedia6; pro certo habeo, si ex usu est Suediae id renovari, conditiones meliores quam antehac posse obtineri, inter quas spero etiam dignitatis regni, quae non obscure neque per ambages hic laeditur, rationem iri habitum.
Creutznacum obsidetur a Glenio7. Metus est et pro Hagenovia et Hohentvila. Novi ab Austria milites ad Rhenum veniunt. Hispani et Constantiae praesidium habent et loca circumsita invadunt. De victoria quadam D. Bannerii8 fama est, sed parum adhuc liquida.
Deus, Excellentissime et illustrissime domine, consulta Sublimitatis tuae fortunet Suediamque praestet domi quietam, foris felicem idque bono orbis christiani.
Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.
Lutetiae, 8 Septembris 1640.
Audio in castris Harcurtii9 aegrotantium esse novem millia; de pace ibi strenue agi.
Male nuper convenit inter Gallos et primores Vinariensium eaque praecipua fuit
503
causa, cur hic elector retineretur. Nunc transacta inter eos omnia et Tubatelus10 amice admodum exceptus a cardinali.Archiepiscopus Burdegalensis11 rediit ad oram Neapolitanam et Ferrandino12 Hispanicam classem regenti proelium obtulit. Habet Ferrandinus XXXVIII naves longas, milites trecentos, Burdegalensis octodecim naves longas, sex alias. In Genuae portum recipiunt se, cum volunt utrique. Dicitur et classis altera Gallica sub Brezaeo13 ad Gades et Fanum Luciferi magna damna Hispanis intulisse, qua de re certiora exspectamus. Enriquius Hispanus14 duo millia secum habet circa Hohentvilam; cardinalis vero Hispani exercitus adhuc inter Insulas et Duacum manet.