4951. 1640 december 1. Aan A. Oxenstierna1.

Excellentissime atque illustrissime domine,

Intelligo commotam esse hanc aulam ex sermone, quem tua Sublimitas cum barone Rorteio2 habuerit id significante, si pariter id agatur, ut Germania restituatur in meliorem statum, posse induci Suediam, ut in armis maneat, non item, si Galli suis tantum gloriis imperioque prolatando studeant.

Res duae, quae in hac deliberatione momentum habent, valde adhuc obscurae incertaeque sunt: Italicae et Catalanicae.

In Italia pactiones conceptas credi video et ivisse Romam Mazarinum tum, ut de iis ad pontificem referat, tum, ut tollat reliquias dissidiorum inter officiales pontificis et legatum Gallicum3; quod ei successurum puto, ut ingenium novi hominis ad res tractandas peridoneum.

De Catalanis haec sunt, quae in vulgus hic sparguntur: venisse ad Pezenas Villaplanam4 missum a summis rectoribus Catalanorum, qui sunt Barcinone, ut foedus proponat, quod deinde mittatur ad regem Galliae probandum ab ipso; principem interim Condaeum5, qui Languedociae praeest, mittere quatuor cohortes peditum, duas alas equitum versus eos fines, ut loca quaedam ipsis credenda custodiant et Catalanis ad rem militarem addiscendam sint magistri; ad eorum stipendia misisse Catalanos ad collimitium sexaginta millia scutatorum; ipsorum Catalanorum in armis esse sexaginta millia quadripartito agmine, eos mutari mensibus singulis, posse bellum ab ipsis trahi vel in centum annos, cum in arca publica sint XVIII milliones auri praeter privatorum divitias, ubi opus est, publicis usibus servituras; a clero Catalaniae probata haec arma et monachos in concionibus esse concitores; induratos animos repertis, ut ajunt, Barcinone tunc, cum praefectus6 occisus est, regiis mandatis ad trucidandos primores ejus urbis; Perpiniani vero etiam plebem

644

Haec, ut credibile est, in majus aucta hic jactantur pascendae spei. At constat regem Hispaniae cum egregio equitatu nec exiguo pedite iter capessere contra Catalanos, cujus tamen difficultates multi praevidere se putant, tum ob exundantem hieme amnem Iberum, tum quod inter Tortosam, quae regis Hispaniae obsequio se reddidit, et plana Cataloniae montes intercedant arcto transitu et siticulosi. Scriptum, quo causam suam tutantur Catalani7, vertitur in sermonem Gallicum et edetur, ut audio, sed omissa parte postrema, qua Catalani postulant Olivarem8 sibi dedi ut malorum causam, qualia postulata hic judicantur esse mali exempli. Illud vero vel maxime notandum, quod dicunt, qui literas ex illis locis habent, nobilitatis partem magnam discordare adversus summos illos, qui Barcinone sunt rectores, et ad privatas gratias respicere. Quidam putant cum religionis nullum sit dissidium, solam cupidinem libertatis inter ordines dispares flammam fore haud diu duraturam.

Rumor alius, qui hic spargitur, fore ut cardinalis Sabaudus sine principe Thoma9 cum rege Galliae transigat, fidem aegre reperit. Franciscus Melo10, qui res Hispanicas agit Ratisbonae, dicitur suasor esse pacis, Bavarus11 autem praedicare penes se non staturum, quominus pax fiat, neque recusare, quominus rex Daniae et electores conciliaturae dent operam.

Fridbergae a Rosa12 bene prospectum. Nequedum, quantum hic audimus, eam oppugnat Glenius13. Caesarianae autem in Suevia copiae tenues sunt.

Leganesius14 cum Helvetiis quod controversiae habebat composuit; utetur militum Helvetiorum opera ad tutandam regionem Mediolanensem.

Bavarici milites in Palatinatu sunt et Wittenbergico agro. Rosa Croatas quosdam cecidit. Nondum huc venit Erlachius15.

Deus, excellentissime et illustrissime domine, Sublimitatem tuam sospitet.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

Lutetiae, 1 Decembris novi Calendarii anni 1640.

Hispani milites ex Perpiniano et Salsa ingentem vim equorum et pecoris abegere a circa Narbonam locis. Erlachio rex pecuniam offeret, ut a praefectura Brisaci plene discedat.

Sermones sunt de obsidendo Offenburgo et Dola in annum, qui advenit.

Adres: Axelio Oxenstiernae, sacrae reg. Maj. regnorumque Sueciae senatori et cancellario.