Illustris domine,
De Bapalmae propera deditione aegre se Hispanis purgare poterit Lauretta.2 De Aira quid futurum sit, incertum est. Sed quando Lamboius3 ad vitandos morbos retro nonnihil cessit cum maiore parte exercitus relictis ad Airam octo millibus, videntur Galli id agere, ut inter hos et illum se interponant et rem perducant ad praelium, avidi talium. Princeps Arausionensis, ut video, iam diu saxum illud frustra volvit, quod semper elabitur.4
Ego cum ill. Dom. vestra sane miror Suedos in rebus saepe urgentibus esse tam tardigrados nec meminisse Alexandri illud, μηδὲν ἀναβαλλόμενος.5 Si Brunovices nos deserunt, evenit illud, quod ego ab Augusto duce et a Darmstadiensi landgravio6 semper exspectavi. Et haec
564
mutatio et Dorstenae iactura perplexam haud dubium quin sint redditura viduam landgraviam;7 quam si retinere volumus, debebit Suedia de federe cum ea ineundo cogitare.Vidi iuramentum novum Scotorum, qui in parlamentum veniunt.8 Vidi et ea, quae ab inferiori classe Anglicani parlamenti proposita sunt: omnia valde adversa regiae potestati. Rex interim sibi intus canit τλῆθι φίλη κραδία.9 Idem parlamentum ubi post Octobrem coibit iterum, utinam plus faciat pro causa Palatina quam ego his temporibus augurari audeam. De America illud10 nimis ventosum est. Quod si res eo manent in loco, in quo nunc sunt, erit in colloquiis de pace Μεγαρέων, id est Britannorum cum suis, οὐδεὶς λόγος.11 Et multum vereor ne illi magis ament commercia cum Hispanis et Flandris12 quam bonum Germaniae statum.
Parantur hic XXI naves longae Massiliae, Tolonae totidem ad firmandas res Catalaniae, augentur et copiae in Ruscinonensi tractu, ut res arctae fiant Perpiniano. In Portugallia coniuratio omnium sontium, etiam episcoporum et ducum suppliciis expiata est, quod bene vertat; mihi metus pro eius regni rebus non decedit.
In Italia bellum inter Gallos et Hispanos aliquantulum quiescit. Sed incalescit alterum inter papam et Parmensem.13 Cepit papa ducatum Castri, imminet urbi. Habet in armis viginti millia. Parmensis adhuc ei impar militem et amicos quaerit. Dux Ethruscus14 et Veneti primum suae tutelae advigilant, si occasio se dederit, res suas promoturi.
De comitatu Burgundiae arces plures duodecim cepit Granseius15 non auso contra ire marchione Sancti Martini,16 quem Hispanus illis locis praefecit, ideo quod copiis minor esset. Earum arcium pleraeque et oppidum Ionvillae diruta sunt, ne oneri essent; paucis praesidia imposita. Erlachius et Gillo Hasius17 in marchionatu Badensi diu infesti egere. Nunc Erlachius in Palatinatum Inferiorem ivisse et ibi multum praedae et Soltzam oppidum cepisse dicitur. Dux Carolus18 ad Viverium est putaturque cum exercitu iturus in Germaniam contra Suedos, nisi novas conditiones a rege impetret; quod quanquam difficile speratu est, tamen non cessat ad regem saepius ea de causa mittere.
Res Galliae ubique in tranquillo sunt statu. Idem opto toti christiano orbi et speciatim ill. Dom. vestrae eiusque amicis. Sum vero eroque semper
Illust. Dom. vestrae perpetuae observantiae debitor
H. Grotius.
Lutetiae, 12 Octobris 1641.
Adres (volgens de uitgave der Epist.): Ludovico Camerario, reginae regnique Sueciae consiliario.
Bovenaan de brief in de copie te Uppsala: Redd. Leidae, 9/19 8bris 1641.