Search
Add panel
[tiler debug info]
Mijnheer,
De coninginne heeft met die van Poictou2 een nieuw accord aengegaen, waerdoor zij zullen ontlast blijven van de inlegering van de regimenten. Den hertogh van Vendosme hebbende doen raseren het huis bij Anet, waer die twee laeste edelluiden waeren gevangen, ende verstaende dat eenige compagniën derrewaert wierden gezonden, is vandaer vertrocken nae Vendosme.3 De querellen zoo van den grave van Coligny als van monsieur d'Andelot blijven noch ongesust.4 Den hertogh van Guise can zich noch niet resolveren om in 't stuck van zijn huwelijck5 te volgen het advys van de Sorbonne ende alle zijne vrunden. Geld is hier zeer noodigh. Men wil het zoecken door taxe op de finantiën, commisen, advocaten, procureurs, zoo oude als nieuwe die men wil maecken, ende op het zout. Met den paus is men hier niet wel om de promotie van Valencé tot cardinael6 zonder kennisse van Vrancrijck ende eenige andere disputen. Ende alzoo men meent dat dezen paus niet lang en zal leven, zoo is den cardinael de Lion7 belast nae Rome te vertrecken om op de electie te passen.
99
Den cardinael Bichi arbeidt noch te Venetië tot de paix.8 Den marescal de La Motte-Odincourt versoect gelt, volck ende een successeur,9 zyende dat zijn actiën alhier niet wel en zijn geduidt geweest. Den coninck van Spagnie comt in Catelagne met een zeer groot leger. Den marescal den vicomte de Turaines, hebbende eenig gelt tot Basel ontfangen,10 heeft een maend solds gegeven aen zijn volck, waervan haer het meeste deel onthouden bij Straesburg. Hertogh Carel schijnt desseing te hebben om door zijn leger te favoriseren die partie in 't stift van Colen11 die zijnen broeder wil helpen aen de coadjutorie tegen den jongen Beyervorst.12 Om deze oorzaecke ende om de vreze die men heeft over de nieuwe verbintenisse van de Fransoisen met de Hollanders, oock tegen het Rijck,13 is een bijeencomst in Beieren,14 waeronder i[s] den graef Curtz vanwegen den keizer, Posman15 vanwegen den churfurst van Colen; ende Haezfeld werd daer verwacht.
Op de verzoening van hertogh Carel met Vrancrijck werdt hier veel gediscoureert. Dat hij meest verzoect, te weten dat zijn huwelijck met de Cantcroie hier voor wettelijck zoude werden herkent,16 daer en dorft men hier niet aen tasten om de kerck niet te offenseren. Oock alzoo den keizer ende de catholische ligue hem belooft hebben geen paix te maecken tenzij hem alles werdt gerestitueert [?], ende hij behalven Lotharingen
100
groote leenen heeft van het Rijck17 ende van het huis van Oostenrijck,18 zoo en ziet men niet dat hij licht van die partij zal zijn af te trecken. 't Oorlogh en schaet hem oock niet, alzoo hij groote contributiën treckt van bovenaf aen den Rijn tot Colen toe, 'twelck hem werdt toegelaeten bij 't huis van Oostenrijck omdat zij zonder hem den pas nae Nederlant niet wel en connen genieten. Om alle deze redenen werdt alsnoch [de] comste van den hertogh alhier, dien hij verzoect, niet goedgevonden. Denzelven hertogh werdt beschuldight van eenige monicken zeer quaelijck getracteert te hebben in een clooster aen de Mozel.19De vergadering van Francfort, hebbende genoech verloren de hoope van de vrede in deze conjuncture, schijnt te willen scheiden, de meeste deel genegen zijnde aen den keizer de verzochte contributiën te consenteren.20 Uberlinge21 is gebloqueert ende niet buiten peryckel bij gebreck van vivres ende omdat de Fransoisen verre vandaer zijn. Den hertogh van Nieuburg staet niet wel bij den keizer en de Beierschen.22 Den hertogh van Wirtenberg heeft van den hertogh van Beieren geen afslagh connen crijgen van de driehondertduizent gulden, geëischt voor vijf maenden van winterquartier.23
Den hertogh van Orleans hoopt een leger te hebben van dertichduizent man op de Nederlandsche frontieren.24 Plessis-Bezanson25 is vanhier gezonden nae Bruissel om de wisseling van gevangenen ende andere zaecken. De stilstant van wapenen tuschen Vrancrijck ende 't graefschap van Bourgogne is geprolongeert tot Mai.26 Aen den marescal de Scomberg werdt voorgeslagen dat hij 't gouvernement van Languedoc zoude lae-
101
ten aen den hertogh van Orleans27 ende wederom hebben het gouvernement van Metz, Toul ende Verdun, maer de zaeck hapert noch wat. Mijnheer de prins heeft madame d'Esguillon in rechte geroepen vanwegen de successie van den cardinael de Richelieu,28 willende casseren de renuntiatie die bij zijn schoondochter ten tijde van haer huwelijck is gedaen. De hertoginne van Longueville heeft een dochter ter werelt gebracht.29 Den bode van Lions is gedevaliseert ende hem zijn brieven afgenomen, men weet niet door wie.30 Den keizer is te Prage, den eertshertogh Leopold te Passau.316 Februarii 1644.
Veel coren comt aen alle custen van Vrancrijck, waertoe drie millioenen zoo men hier zegt zijn geëmploieert. Wij hooren dat de Beyerschen Heiligenberg hebben becomen,32 Saradesky blijvende voor Mainunge.33 Te Constantinopole is een gedeputeerde van Polen34 om te clagen over den inval van de Tartaren in Podolië ende de Poolsche Russie. Den cardinael Ginetti gaet nae Munster in plaetse van Rosetti.35 De Barbarins doen lichtinge in het Urbinat36 ende op andere plaetsen; ende tot betaeling van de alrede gelichte soldaten hebben gezonden de waerde van vijftichduizent goude croonen nae
102
Boulogne ende noch zooveel nae Perusia. Die van Venetië maecken myne van te willen aentasten het fort van Saint-Pierre op de Po.37 Hier werdt gelooft dat de affairen van de coning van Engelant beter werden op de zee ende in de provincie van Chestre.38 Maer dat Waller het casteel van Arondel heeft becomen.39In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 6 Feb. 1644 uyt Paris.
