4510. 1640 februari 11. Aan N. van Reigersberch1.

Mijnheer,

Ick ben wat becommert voor suster Bloncken2 ende wenschte seer goede tijding te verstaen. Doch naedat ick dese geschreven hebbende crijge ick de droeve tijding van haer overlijden. God wil ons al troosten.

De difficulteiten, die haer geopenbaert hebben in de saecke van mijnheer den churfürst3 cesseren noch niet. Middelertijd heb ick ordre gecregen van de coninginne van Swede4 om voor de vrijheit van sijne Doorluchticheit aen den coninc te spreecken, 'twelck ick met den eerste hoope te doen.

Den ambassadeur [van] Polen5 heeft sijne audiëntie gehadt. Ick sal sijne Exc. met den eerste gaen begroeten ende verstaen, hoe het staet met de saeck van den prins Casimir6. Men seit, dat denselve ambassadeur geene commissieën heeft van de volle stenden van Polen.

Door de jicht sal misschien des conincx reis op de grentzen van Italië achterblijven. Men verwacht hier den prins van Condé7.

De preparaten tot het oorlogh sijn wacker. Ick en weet niet, off het waer is, dat men hier seit, dat de stadt van Luick haer accoord maect met haeren prins den churfürst van Colen8.

De Wymarschen sijn diep in Duitschlant ende hebben becomen de casteelen van Fridberg ende Braunfeld, de steden van Gellinckhausen, Büdinguen ende Orb. Marpurg ende Dillenberg schijnt dat gestelt werden in neutraliteit, Rosa9 werdt geseit te sijn bij Wisbade, Ohm10 Assaffenburg te belegeren. Soo hij haer bij Torstenson11, die het leger, dat onder Coningsmarck12 is geweest, comt verstercken ende commanderen, niet en vougen [soude], souden licht connen omcingelt werden, alsoo van nieus vijftien regimenten, soo keiserschen als Spaenschen van Constance nae haer toe marcheren, ende, doordien sij aen de Rijncant geen stercke plaetsen en hebben, difficulteit vinden in de retraicte. Sij hebben hulp ende in tijdt van noodt retraicte versocht aen 't volck van de landgravin13,

76

Den baron d'Hobitz15 is vanwegen den keiser gecomen op de bijeencomste te Noremberg, alwaer meest alle de advysen sijn dat men voor het eerste werck Swede behoort te contenteren. Grana16 is van Wenen nae Praeg gesonden ende den graef van Wolckestein17 uit Tirol nae Wenen. De keisersche ende Spaenschen arbeiden seer bij de Switsers om den ambassadeur van de twee princen van Savoie18 aldaer in die qualiteit te doen aennemen, waertegen die van Vrancrijck haer soo sterck opposeren, dat sij dreigen het verbont te willen breecken. Wij hooren oock, dat eenige stilstant is tusschen de stadt ende het casteel van Turin ende dat gehandelt wert van een vrede.

Men verlangt hier seer nae tijding van de heer Bannier19.

Den ambassadeur Bellièvre20 is uit Engelant hier gecomen. Sijne dimissie in Engellant is eerlijck geweest ende sonder teicken van offensie. Evenwel werdt op sijn rappel gediscoureert.

De Spaignaerden schijnen met volck uit haere rijcken ende met dieghenen, die uit Duinquercken haer bij sullen comen, Vrancrijck te willen aentasten bij Baiona.

Den cancellier van Vrancrijck21 gaet nae Bretagne om daer de taxe sur les aisez ende andere impositiën in te voeren ende te straffen die men seide seditiën gefomenteert te hebben.

Ick ben geweest bij mijnheer den ambassadeur den grave van Licester22. Die seit, dat sijne coning hemselve voor het blijven van den churfürst te Parijs niet en wilt verbinden, dat het woordt van sijne Doorluchticheit genoech behoort te sijn, meent oock, dat den tijd van des churfürst verbintenisse moet gelimiteert werden. Wenschte wel, dat sijne Doorluchticheit met het gelt van Engellant mochte becomen een leger, hetselve vougen met het Hessische ende23 sich verbinden niet te handelen sonder Swede ende Vrancrijck, mids van die wederom sijnde verseeckert. D'heer van Feuquière24 comt los.

De gedeputeerde25 van de hertogen van Wymar26 hebben van de directeurs27 nochte het lichaem van den overleden hertogh28 nochte sijne juwelen nochte de vaisselles connen becomen.

Den elfden Februarii 1640.

Adres: Mijnheer mijnheer Van Reigersberg, raedt in den Hoogen Raide in Hollant.

In dorso schreef Van Reigersberch: Broeder de Groot, den XI feb. 1640, uyt Paris. Van de churfürst Pals.