eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    correspondent

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    4582. 1640 maart 31. Aan A. Oxenstierna1.

    Excellentissime atque illustrissime domine,

    Ver appetit2, parantur arma et magnus Milleraeo3 exercitus. Commeatuum ad Maseriam congestio facit credi bellum ad Mosam futurum. De indutiis universalibus manent nihilominus sermones et jubet Milleraeus sperari eas ante Junii finem.

    Latent adhuc nobis quae princeps elector4 cum Gallis egit; in Anglia ea improbari audio. Comes autem Licestrius5 dubitat, an, si quod foedus Anglia cum Gallis faciat pro

    178

    restitutione dejectorum principum, id placiturum sit Suediae.

    Legatus pontificis Guenettius6 dicit abiturum se Colonia, nisi alii legati eo veniant ante exitum Aprilis. Ob id praecepit cardinalis Riceliacus Mazarino, cui dicitur dari episcopatus Massiliensis7, ut se itineri paret.

    In Italia sermones sunt de filiabus duabus viduae Sabaudicae8 collocandis in matrimonia propinqui sanguinis, nempe ut spondeatur altera9 cardinali Sabaudio10, altera minor11 filio principis Thomae12; sed non videntur Hispanis haec probari.

    Damnatus hic est a parlamento libellus famosus contra cardinalem scriptus titulo de Vitando schismate13 et subjicitur novae censurae censura a quibusdam episcopis ante annum facta adversus Libertates ecclesiae Gallicanae14.

    Saxo15, Brandeburgicus16 magno impetu ferri ad pacem dicuntur et, nisi ea in commune fiat, privatis factionibus sibi consulturi.

    Hispani Helvetios sollicitant, ut iter et commeatus dent exercitibus, ei scilicet, qui ad Constantiam est, et ei, qui fit in Tiroli. Foedus autem illud inter Austriacas stirpes factum nuper17 minus placet Bavaro18.

    Argentoratenses interpellantur a caesarianis, ut paci Pragensi19 accedant. At civitas ista mediam adhuc se gerit, ut et Francofurtum. Franconia autem et Thuringia plenae sunt milite caesariano, Saxonico, Bavarico.

    Baccherachi arcem Hispani obsident. Eidem Hispani pro Dunquerca solliciti eam strenue muniunt.

    Dux Carolus20 Sirici agit.

    Deus, Excellentissime et illustrissime domine, bellum hoc gubernet ad bonam pacem tuaeque Sublimitatis vitam, valetudinem et consilia prosperet.

    Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
    H. Grotius.

    Lutetiae, 21/31 Martii anni 1640.

     

    Est hic Crosigus21 missus a Vinariensibus ducibus22 ad petendam defuncti23 haere-

    179

    ditatem, sub quo nomine et urbes volunt comprehendere, ut Romani olim in haereditate Attali et Nicomedis24. Sed illis ad defendendam tam laxam interpretationem non satis virium est. Itaque mobilibus puto contentos fore.

    Elector honorificentius accipietur a rege quam acceptus fuit princeps Casimirus25. Per magistrum domus et officiales regios ei ministrabitur. Solus accumbet. Domesticos habet LXXX. Impendia regi in diem constabunt mille et quingentis francis.

    Ab Aeniponte milites MCCCC accessere ad fines Rhaetorum. Veneti sibi metuentes ad eosdem fines aliquid habent militis.

    In comitatum Burgundiae Galli quidam irrupere populabundi.

    Leganesius26 habet secum militis IX M, Harcurtius27 ferme VI M. Sed et ipse supplementa exspectat et vidua militem conscribit. Tam Alsatiae superioris nobilitas quam ii, qui in episcopatu sunt Argentoratensi, juramentum dixere regi Galliae.

    Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.
    Notes



    1 - Gedrukt Epist., p. 608; Oxenst. Skrifter 2. afd. IV, p. 25.
    2 - Vgl. Livius XXII, 1, 1: Iam ver adpetebat.
    3 - Charles de La Porte, hertog van La Meilleraye.
    4 - Karl Ludwig van de Palts; copieën van desbetreffende stukken in ARA: Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 7, ep. 37.
    5 - Robert Sidney, graaf van Leicester, extraordinarius Engels gezant in Parijs.
    6 - Marzio, kardinaal Ginetti, pauselijk legaat te Keulen.
    7 - Op 13 maart 1640 was door het overlijden van Eustache Gault, oratoriaan, de bisschopszetel van Marseille vrijgekomen; benoemd werd Jean-Baptiste Gault, eveneens oratoriaan.
    8 - Christine de France, hertogin van Savoye.
    9 - Luisa (1629-1692), dochter van Vittorio Amedeo, hertog van Savoye, en Christine de France; het huwelijk vond plaats in 1642.
    10 - Kardinaal Maurizio van Savoye (1593-1657).
    11 - Margherita (1635-1663) of Adelaide (1636-1676), dochters van Vittorio Amedeo, hertog van Savoye, en Christine de France.
    12 - Tommaso Francesco van Savoye, prins van Carignano; hij had drie zoons die hier bedoeld kunnen zijn: Emanuele Filiberto (1628-1709), Giuseppe Emanuele (1631-1656) en Eugenio Maurizio (1635-1673).
    13 - Optati Galli de cavendo schismate. Ad Illvstrissimos ac Reuerendissimos Ecclesiae Gallicanae Primates, Archiepiscopos, Episcopos. Liber paraeneticvs. M.DC.XL. Zie ook no. 4560, n. 34.
    14 - Anoniem verschenen werk van Pierre Dupuy: Traictez des Droits et Libertez de l'Eglise Gallicane. M.DC.XXXIX.
    15 - Johann Georg I, keurvorst van Saksen.
    16 - Georg Wilhelm, keurvorst van Brandenburg.
    17 - Het verdrag van Ebersdorf (18 september 1639), ondertekend door Ferdinand III, aartshertogin Claudia en, namens Spanje, Fadrique Enriquez, Spaans gezant te Innsbruck.
    18 - Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.
    19 - De vrede van Praag, gesloten op 30 mei 1635 tussen keizer Ferdinand II en Johann Georg I, keurvorst van Saksen.
    20 - Karel IV van Lotharingen.
    21 - Heinrich Philipp von Krossig.
    22 - Wilhelm, Albrecht en Ernst, hertogen van Saksen-Weimar.
    23 - Bernhard, hertog van Saksen-Weimar († 18 juli 1639).
    24 - Attalus III Philometor, laatste koning van Pergamum (138-133 v.Chr.), en Nicomedes IV Epiphanes Philopator, koning van Bithynië (± 95-75 v.Chr.), vermaakten beiden bij testament hun koninkrijk aan de Romeinen.
    25 - Jan II Kazimierz.
    26 - Diego Mexía Felipez de Guzmán, markies van Leganés, goeverneur van Milaan.
    27 - Henri de Lorraine, graaf van Harcourt-Armagnac.