5029. 1641 januari 26. Aan W. de Groot.1

Mi frater,

Gaudeo non longe a fine esse Annotata nostra.2 Rogo nulla mora adferatur et mittantur ad me ubi primum poterunt paginae post Qq. In meis operibus ego reformatorum dolos magis metuo quam invidiam, si bonorum, qui inter romanenses non desunt, opera utar. Et si id fecissem antehac, forte res cessisset melius. Qui omnibus servire desiderat, merito omnium auxiliis utitur.

D. Utenbogardum3 timidum esse non miror. Fert hoc aetas et status fluctuans tum ipsius, tum remonstrantium. Ego, Deo sit laus, in tuto sum loco et honorum prope satur, ita ut, si pax fiat quam opto, quietem in loco quieto facile possim pati. Si exspectassent Erasmus et Cassander, donec nullae fuissent populorum seditiones, indixissent sibi ipsis aeternum silentium. Illae viperae semper sibilant praesertim afflantibus ventis a Lemauno. Ego ista ferens humanitus nolim differre quae officii mei, qui christianus sum, esse existimo. Vita in nostra non est manu. Profuturi sumus aut huic aetati aut aliis. Cardinalis, quin ἑνώσεως negotium in Gallia successurum sit, dubitare se negat. Poterit et archiepiscopi Cantuariensis4 causam sublevare, si appareat etiam alibi esse qui de restituenda ecclesiarum conglutinatione cogitent, praesertim tali per quam mansurum sit quicquid est verae reformationis. Id ex libello etiam meo,5 quem eruditissimi probant, apparebit.

Doleo nondum venisse ad vos Vergoesium6 et sollicitum me ea res habet. Interim absolutis

56

Petrus8 ad me non scripsit nec ego ad eum scribam. Uxor a me non dissentit. Bono filio satis est nosse parentum non iussa tantum, sed et desideria. Senator Reigersbergius suas rationes habet. Sed eae cum nostris non semper conveniunt.

Omnes, qui in Anglia capti sunt aut vi Anglia excessere ob aestus parlamentariorum, regi Britanniae percari sunt. Et legatus hic Anglicus et Windebanckius9 amice inter se vivunt. Sunt ferme talia ibi tempora, qualia in Gallia, cum Henrici III patientiam Blesensis conventus ad abrupta impulit.10 Deus sedat hos motus et semina talium ex animis tollat. Quam ad rem connitor, quantum possum, eventum summo rerum arbitro committens.

Salmasius adhuc in consiliis fluctuat.11 Est in religionis rebus suae parti addictior quam putabatur.

Spero etiam editiones nostras alias tibi cordi fore. Reliquiae poematum12 et Notae ad Lucanum13 pauci sunt laboris. De Anthologia14 et nostris ad Vetus Testamentum15 quid fieri posse aut faciendum sentias, scribas rogo. Appendix nostra de Antichristo oblocutores habebit. Ego tamen, quin cum tempore multis iniectura sit cogitationem de reconciliatione ecclesiarum ut de re plane non desperanda, plane non dubito. Puto autem id me officium Deo et ecclesiae universae debere, alioqui mihi ipsi non facturus satis.

Rex hic ad Catalanos mittit X peditum, III equitum millia. Sed festinato opus; res enim in periculo est. Nec minus in Portugallia, cuius rex novus legationes parare dicitur Romam, ad Gallos, Britannos, Batavos16 concitum auxilia aut favorem.

Praeses Memmius et praeses alter Baliolus17 relegati sunt in villas longinquas. Dux Vendocinensis18 infamatur veneficii in cardinalem cogitati.

Vale, mi frater, cum matre, uxore, liberis, amicis.

Tibi obligatissimus frater
H. Grotius.

Lutetiae, 26 Ianuarii 1641.

57

Velim habere exemplum editionis Iansonianae de Veritate christianae religionis19 atque interim scire, an nihil mutatum sit. Ubi prodierit Appendix nostra, si quid ad conscientiam pertinens animadverterint hi aut alii, deleam libenter. Caetera, quae ad humanas res valde mutabiles attinent, non minus ego hac specula video quam alii. Sed nihili ista facio senescens et mortem semper cogitans.

Urbs Barcino non est extra periculum.