Search
Add panel
[tiler debug info]
Choose a letter
239
Mijnheer,
De lichtinge van den marescal de La Turaine gaen slap voort omdat de Switsers, die nu beider gezintheits tot Bade zijn vergadert, wel coren laeten uitgaen voor alle die des begeeren, maer verbieden haer volck tegen Oostenrijck te dienen,2 'twelck de Republique van Venetië wel te passe comt, die boven haer voorgaende volck lichten veertich compagniën te voet, zes te paerd,3 niettegenstaende de goede hoope die men heeft tot de paix,4 om in alle voorvallen wel op haer hoede te zijn. Prince Thomas5 zal vanhier jaerlijcks ontfangen twee millioenen, waervoren hij den Spaignaerd in Italië het oorlogh zal aendoen. Den hertogh van Orleans gaet nae 't badt6 ende comt daernae wederom om over het principale leger te commanderen met advys van vier maerschalcken van Vrancrijck.7 Den marescal de L'Hospital om zijne indispositie zoect zich met proffijt quijt te maecken het gouvernement van Champagne, 'twelck den hertogh van Anguien gaeren zoude becomen.8 Den coning is coortzigh geweest, is nu beter.9 Den prins van Condé verzoect dat de erffenisse van den gewezene cardinael,10 dien hij estimeert op drieënde-
240
dertich millioenen,11 gestelt werde in sequestre, alzoo zijne Hoocheit daerop pretendeert. Den hertogh van Breszé comt hier, zoo men meent, om dat proces te accorderen.12 Arnoux, doctor van de Sorbonne, tot driemael last becomen hebbende van de coninginne om nae Rome te gaen vanwegen een boeck dat hij heeft geschreven13 'twelck de jesuyten niet en behaegt,14 excuseert zich op zijne cranckheit. Twee anderen zullen gaen nae Rome om zijne zaeck te defenderen. De bisschoppen zoo om die questie als om andere redene zagen gaeren een synode nationael.15 Alle derzelve bisschoppen die in de stadt zijn hebben last nae haere kercken te vertrecken. Den cardinael Grimaldi is vanhier nae Rome gegaen.16 Den ambassadeur van Genua is mede vertrocken.17 Eenige coopluiden zijn gearresteert die haer gestelt hadde tegen de sol par livre op de zijde.18 Het douarie van de coninginne zal haer jaerlijck[s] geven zeshondertvijftichduizent guldens.Men twijffelt hier off Ragosky's voornemen voortganck hebben zal, omdat den Grooten Vizyr, die hem favoriseerde ende vijant was van het huis van Oostenrijck, door
241
't beleit van de sultane is omgebracht19 ende veeltijds verandering van personen in dat hoff nieuwe beradeslaging medebrengt. Uit Polen hooren wij dat eenigh volck gaet tot hulp van den coning van Denemarcken,20 maer men zegt hier21 dat denzelve coning liever heeft de hulpe van den keizer te missen dan zich tegen Vrancrijck in verbont te geven.22 De bijeencomste tot Passau is gescheiden.23 Den hertogh van Beieren versterct zijn leger tot zesduizent te paerd, vijf[tien]duizent te voet; tast Uberlingen aen met canon ende belet den uitganck aen die van Hohentwiel.24 Hertogh Carel scheit uit de handelinge met Vrancrijck,25 sterckt zeer het garnisoen van Longuy ende schijnt desseing te hebben op de trouppes van den marescal de Turaine. Wij verstaen dat de Hessensche Fulde genomen hebben,26 dat een Beyerschen aenslagh op Rijnfeld27 is gefailleert, dat die van Hagenau het casteel van Falkestein hebben ingenomen,28 dat de regimenten van Lamboi ende Haezfeld gaen nae den Eifel.29242
Den hertogh van Vendosme is te Genève.30 Den hertogh van Nemours, omdat hij groot vrund is van denzelve hertogh van Vendosme,31 is belast te gaen nae Nizza.
Uit Engelant hooren wij dat de stadt Nieucastel zeer benauwt werdt bij de Schotten,32 dat de heeren te Oxfort den coning van Engelant raiden het parlement dat tot Londen is te erkennen, alzoo de zaecke doch eintelijck daertoe zal moeten comen.33 Dat overal daer 't parlement macht heeft predicanten werden ingestelt nae het humeur van Schotlant,34 met uitsluiting van deghenen die men daer noemt independenten omdat zij onder geen synode staen en willen.35
19 Martii 1644.
Die voor den coning van Engelant zijn geven hier uit dat den generael Lesle door een uitval uit de stadt van Neucastel heeft verloren tweeduizenttweehondert dooden, duizenttweehondert gevangenen. Van den coninck van Portugal zegt men hier36 dat hij zend drie caraquen nae Oost-Indië ende in de Spaensche zee dertich galeoenen. Door de groote aerdbeving die onlancx is gebeurt bij Marseille ende verder, is een berg bij Todon in 't graefschap van Nizze tenedergevallen. Bij de eilanden van Jeres is een groote visch gevangen, een tiger zeer gelijck, briesschende als een stier.37
In dorso staat in een onbekende hand: Den 18 [sic] Maert 1644.
