eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    2347. 1635 november 12. Van N. van Reigersberch1.

    Mijn Heere,

    Ick heb in acht of thien dagen tijts verscheyde van uEd. brieven ontfangen,

    332

    gedateert den sesten2, twaelffden3, negenthienden4 ende sessentwintychsten Octobris5, van dewelcke ick uEd. ten hoochsten bedancke, ende voornemelijck van die van den sessentwintychsten, die mij wat wijtlopyger als veele voorgaende heeft geïnstrueert ende het geluck heeft gehadt van over Amsterdam spoedych over te commen, ende op een tijt, dat ick niet en weet, dat yemant hier brieven hadde ontfangen. Bidde uEd. hem de moyte niet gelieve te laten verveelen van dickwels ende punctuelijck te schrijven, bijsonder soo wanneer ons Neeff6 bij mij sal sijn, die ick soo veel daervan sal mededeelen, gelijck ook Numerianus7 ende andere, als uEd. goet sal vinden, meerder niet, alsoo mijn oogemerck is Felix8, ist mogelijck, daermede dienst te doen, mogelijck waertoe het te passe comt.

    Dat mijne brieven traech overcommen verwonder ick mij niet, alsoo den wint, voor die van hier naer Vranckerijck varen, ordinaris contrari is. Maer dat wij, daer den wint deurgaens van Calis goet is, in drie weecken over zee niet en hebben gecregen, soude vremt wesen, soo wij niet en wisten, datter niet altijt occasie en is van oorloochscepen. Desen naermiddach arriveert monsieur Graeff9, die twintych dagen op commoditeyt van een oorlochschip tot Calis heeft gewacht. Ick volge noch mijn ouden train ende bestelle mijne brieven door mons.r Billant10, doch wil wel tenteren, off den wech van Amsterdam corter ende seeckerder is.

    Wat ick bij Caesar11 hebbe wtgerecht, heb ick over vier dagen geschreven12. Tsedert heb ick een ander van sijn voochden gesproocken, die mij deselffde toeseggynge heeft gedaen van, soo haest mogelijck is, het werck bij de hant te nemen. Sal voorts daerop aenhouden, omdat ick meene, den tijt dient waergenomen; want hoe het tusschen den Aertbesie13 ende Latou14 mettertijt sal gaen, is qualijk te weten.

    De croon Sweden ende den hartoch van Saxen15 sijn gecommen tot hostiliteyt. Dat eenyge troupes wt Pruyssen tot Wismar waren aengecomen, is hier geschreven. Den lantgrave van Hessen16 is wel in stilstant van wapenen met den keyser17, maer noch niet volcomentlijck verdragen.

    333

    Den palsgrave18 is naer Engelant, daer hij wel eenyge inclinatie tot hulp sal vinden, maer weynych effecten.

    Den prins-cardinael19 heeft gelaten ses duysent man binnen Cleeff tot secours van die binnen Schenckenschans sijn, doende de stat van Cleeff fortificeren. Met de reste van sijn leger was hij gegaen naer Peen, ende Picolimini20 met sijn Croaten lach ontrent Reurmonde. Sijn Ex.tie21 was selffs binnen Aernhem, het leger bij heele regimenten, om subitelijck het weder bij den anderen te connen rucken, in de naeste steden daerontrent geleyt. Vindex'22 volck was noch meest in het velt, dispuyt vallende op het servitie23, dat men Cimon24 sustineert te moeten betalen. Wederom nieuwe materie van miscontentement25, hetwelck dagelijcx is geschapen niet te minderen, bijsonder nu men continueert met Alcaeus26 te spreecken.

    Catilina27 is naer Tuurnnout28, sal daer29 Virginius' broeders30 secretaris vinden.

    Zosimus31 hout hem niet gecontenteert met de communicatie, die men hem doet, alsoo men die kan appropriëren naer men goet vint; meent Verus32 een van de sijne over ende bij alles behoort te hebben. Veele sijn curieux te sien, wat garen daervan gesponnen sal werden, want het is een seer verwarde staet.

    Dese weecke sal men het proces maecken aen de gevangen zeecappitainen33, die nu alle hier sijn.

    In Vrieslant werden de magistraten van de steden bij de gemeente, met goetvinden van de gedeputeerde, buyten tijts verseth.

    Eenyge conynkxscepen sijn wederom in zee, ende den admirael34 met statenscepen die gaen soucken.

    334

    Dat de Spaense vlote naer Brasil is, heeft men hier seeckere advisen, ende beginnen de Westindische actiën daerop te vallen.

    Doet mijn gewonelijcke gebiedenisse.

    Desen 12 Nov. 1635.

    Dat de stat van Limburch met stormenderhant ende het casteel bij compositie, faute van stercker garnisoen, is verloren, sal uEd. hebben verstaen.

    Voor het dubbelt van de brieven van Feramusca35 bedancke ick uEd.

    Als wat raers hebt, sal mij van de communicatie vinden verobligeert.

    Adres: Mevrouw Mevrouw De Groot tot Paris.

    In dorso schreef Grotius: 12 Nov. 1635 N. Reig.

    Boven aan de brief: rec. 17 Dec.

    Notes



    1 - Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., M 6 e. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Antw. op nos. 2301 en 2310; tesamen met nos. 2338, 2340, 2350, 2355, 2361 en 2364 beantw. d. no. 2403. Gedrukt Rogge, Br. Nic. v. Reigersb., p. 221.
    2 - No. 2301 dd. 5 oktober.
    3 - No. 2310.
    4 - No. 2320, reeds beantwoord door no. 2340.
    5 - Deze brief is verloren gegaan.
    6 - Voor deze schuilnaam voor Frederik Hendrik zie J. Fox, Hugo de Groot en de Gravin van Hohenlohe-Langenburg in Nederl. Archievenbl. 1962 1o afl., p. 40.
    7 - Codenaam voor Amsterdam.
    8 - Pseudoniem van Grotius.
    9 - Wellicht Mr. Andries Jacobsz. de Graeff (1611-1678), die op 3 april 1634 het licentiaat in het canonieke en civiele recht te Poitiers had behaald.
    10 - Jason Bijlandt; zie over hem III, p. 11 n. 3.
    11 - Codenaam voor Rotterdam; het betreft de pogingen door Grotius en voor hem ondernomen om zijn achterstallige salaris als pensionaris van Rotterdam alsnog uitbetaald te krijgen.
    12 - Bedoeld zal zijn no. 2340 dd. 6 november.
    13 - Codenaam voor Zweden; Grotius heeft erboven geschreven: Sweden.
    14 - Codenaam voor Frankrijk; Grotius heeft erboven geschreven: Vr.
    15 - Johann Georg, keurvorst van Saksen; over de door hem met keizer Ferdinand II gesloten vrede zie V, p. 292 n. 1.
    16 - Wilhelm V, landgraaf van Hessen-Kassel.
    17 - Ferdinand II.
    18 - Karl Ludwig, oudste zoon van Frederik V van de Palts; zie no. 2317, p. 285 n. 3.
    19 - Don Fernando; zie IV, p. 412 n. 11.
    20 - Ottavio d'Arragona, prins van Piccolomini, hertog van Amalfi.
    21 - Frederik Hendrik.
    22 - Codenaam voor Frankrijk.
    23 - De woorden ‘op het servitie’ staan in de tekst in code: 73.64. 57.33.77. 76.75.66.93.71.26.110. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    24 - Codenaam voor Staten-Generaal.
    25 - De woorden ‘van miscontentement’ staan in de tekst in code: 213. 30.79.32.12.91.78.3.33.6.28.72.61.52.62.77. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    26 - Codewoord voor bestand.
    27 - Schuilnaam voor Cornelis Musch, griffier van de Staten-Generaal; hij leidde de geheime onderhandelingen over vrede met Spanje te Arnhem, Kranenburg en Turnhout. Grotius heeft er ‘Mus’ boven geschreven.
    28 - De woorden ‘naer Tuurnnout’ staan in de tekst in code: 46.49.75.66. 3.69.81.71.41.41.700.77. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    29 - Dit woord staat in de tekst in code: 10.99.26. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    30 - Virginius is een codenaam voor (koning van) Spanje; Grotius heeft erboven geschreven: coning van Sp. Met Virginius' broeder is bedoeld de kardinaal-infant don Fernando, met diens secretaris: don Martino d'Axpe; de woorden ‘secretaris vinden’ staan in de tekst in code: 67.74.87.85.77.70.66.37.40. 93.79.62.323. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.
    31 - Schuilnaam voor de Franse gezant in Den Haag Hercule de Charnacé; Grotius heeft erboven geschreven: Charnassé.
    32 - Codenaam voor Frankrijk.
    33 - Vgl. no. 2340, p. 320 n. 14.
    34 - Admiraal Filips van Dorp.
    35 - Vgl. no. 2310, p. 277 en n. 3 aldaar.