5208. 1641 juni 1. Aan N. van Reigersberch.1

Mijnheer,

Mijnheer den hertogh van Longueville2 is mij comen adieu seggen als gaende nae Duitschlant, doch voegde daerbij noch eenigen tijd te landewaert zich te zullen vermaecken om zijne gezondtheit, 'twelck misschien zal zijn om naerder ordre te ontfangen, nae dat de besoigne vallen zal in Swede.

De geruchte van de dispositie van de heer Bannier3 zijn hier verscheide geweest. Ick wensche haest verzeeckering te hebben van zijne reconvalescentie ende van de vrijheit van den maerschalck Horn,4 die door deze uitstel vrij wat ongeduldigh werdt, zoo ick uit zijne brieven kan mercken.

Wat cours de Lunenburgsche zaecken zullen nemen, is zeer onzeecker. Maer zooveel ick noch kan verstaen, is daervan alles goeds te hoopen ende van Hessen niet te twijffelen. Haetzvelt ende Enckefort5 zijn te Regensporg. Gleen6 zeit men hier dat gaet nae de Rijncant, Gil de Haes7 nae Crusenac. Erlach8 is met eenige van zijn volck gegaen uit Brisac op eenigh desseing.

In Italië is een slagh geschiet, waervan ons de particulariteiten werden onthouden. Dat wij verstaen is, dat den prince Thomas zoowel van het belegh van Chivas is vertrocken als de Fransoisen van Ivrée ende dat in haest drieduizent man tot secours zijn gezonden aen den grave van Harcourt.9 Oock werden drie galeyen gezonden aen den eertsbisschop van Bour-

318

Den hertogh van Lorraine heeft bij zich - 't volck van Du Halier11 daerbij gereeckent - drieduizent te paerd, vijfduizent te voet. Den marescal de Chastillon12 zoude zich daerbij konnen vougen, zoo de zaecke van Bruissel Vrancrijck gerust liet. Maer wij verstaen dat den hertogh van Guise is te Sedan, den hertogh van Bouillon te Namen ende dat zij hebben ontrent drieduizent vijfhondert man te paerd ende zooveel te voet, hoopende uit Vrancrijck ende andere plaetzen meer te bekomen mettertijd, door den haet tegen mijnheer den cardinael, op dewelcke zij zeggen dat zij 't geladen hebben.

Denzelve heer cardinael zoect zichzelve zooveel haets te ontrecken als hij kan met zijn eigene verzeeckerheit. Van zijne inventie in de zaecke van den hertogh van Vendosme heb ick voor dezen geschreven.13 Aen de coninginne-moeder14 werdt voorslagh gedaen om in Vrancrijck te komen veranderende van domestycques ofte onderhout te hebben haer retirerende op eenige plaetze, daer minder ombragie op haer zoude vallen. Om den hertogh van Lorraine te meer te obligeren werdt de princesse Margarite15 hier ontboden om getracteert te werden als hertoginne van Orleans ende den hertogh van Elboeuf16 - mede zijnde van het huis van Lorraine - zijne goederen weder gegeven met vrijheit van in Vrancrijck te komen.

Voor Aire gaet alles wel. De vivres zijn in 't leger overvloedigh, het leger werdt besloten ende de approches beginnen ende alzoo Liliers is genomen, oock den vijant alle hoope van de stadt te secoureren afgesneden, ontrent zeshondert die daerbinnen meenden te comen, geslagen ofte verjaecht, geen buitenwercken, 't garnisoen een regiment Italianen, negen compaegnie van andere natiën, zoo hoopt men deze plaetze haest te bekomen ende dan te trecken in Nederlant, mids dat de Hollanders van haere zijde oock resoluit gaen. 'tWelck indien van beide zijde met getrouwicheit geschiet, de toevoeren werden afgesneden, de steden verseeckert van vrijheit ende religie, den vijant niet ontzien, is apparent dat in dezen tijdt, welcke den coninck van Spaignië t'huis veel wercx geeft, de zaecken van Nederlant in korten tijd een groote verandering zoude konnen ontfangen. Dit zijn de discoursen die hier op dese materie vallen, waervan ick het oordeel wil laeten aan deghene, die naerder daerbij zijn.

Men zeit in Italië de Spaignaerden een jaer zijn geweest zonder soldije ende dat haere ruiterie niet en deuchd, dat de ruiters van Casal een groot convoi geslagen hebben comende van Milaen. In 't Roussillon zijn ontrent zesduisent Spaegnaerden ende lijden grooten honger. Die van Aire hebben eenige trencheën van de Fransoisen onder water gestelt. Den marescal de Chastillon is gepasseert door Mouzon om te beletten de tzamenvouging van Beck ende Lamboy.17

Soo ick dit schrijve, loopen geruchten dat Constantin in Catelagne in der Fransoisen handen is gecomen; dat den hertogh van Lorraine ende Chastillon gaen voor Thionville. Den hertogh van Longueville schijnt te gaen nae Brisac.

1 Iunii 1641.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, uyt Paris, den I Iunii 1641.