Search
Add panel
[tiler debug info]
Choose a letter
Illustrissime domine,
Cum scirem regem2 a S. Germani vico discedere velle Chantiliacum, deinde porro Compendium, quo vicinior sit exercitibus ad Belgicum finem bellum gesturis3, mori morem gerendum censui, ut ipsi valedicerem, quod feci heri, simulque ei redditam valetudinem, quam valde prosperam esse et dicebat ipse et vultus
334
sermoque solito expeditior testabantur, gratulatus sum et praelii ad Chemnitium historiam4 ipsi particulatim exposui, cujus cognitione multum laetabatur dicens omnia reginae nostrae5 bona abs se ut sua sentiri amicitiae constantis ac foederis jure.Quaerebat item de Praga, ecquid haberem certi. Ego qui sollicite semper caveo, nequid temere affirmem, ut fides mihi6 apud regem constet, dixi nihil de ea compertum mihi, sed, cum urbs sit vasta magis quam munita, credibilia mihi, quae de ea prosperis rumoribus vulgabantur. Ostendi, quantae spes hanc victoriam sequerentur, ita tamen ut metum quoque non demerem, si Gallassius7, Hatzfeldius8, forte et Piccolominaeus9 recollectis animis viribusque Bannerium10 assultarent aut includerent, nisi alia11 quoque ex parte negotium daretur caesarianis, quam ob rem orare me non modo curaret praestari ea, quae duci Vinariensi12 promissa essent, sed etiam eum excitaret ad arma trans Rhenum ferenda magna successus13 spe ob infensos Austriacis multarum civitatum animos.
Rex de civitatibus ostendebat se credere ac pridem res per Germaniam non fuisse nobis luculentiores. Piccolominaeum non iturum quidem dicebat contra Bannerium, sed missurum eo copiarum suarum partem. De duce Vinariensi facturum se quicquid posset14.
Nuntii a pontifice15 extra ordinem huc veniunt duo16, alter ad pacem commendandam, alter ad tollendas illas, quae Galliae cum Roma intercedunt, controversias.
Exercitus rex in his partibus tres17 habet sane speciosos. Millereius18 ad Ayram est non longe a Teruana, habet sexdecim peditum, quatuor equitum millia. Accepit tamen damni aliquid improspero excursu Gassionum19, id duobus notis fortitudine ducibus nomen est. Ad Luxemburgicum finem duodecim ferme peditum, tria equitum millia habet Feuquerius20. Castilionaeus21 autem pares his copias habens iit versus S. Quintini oppidum, ubi hostile agmen apparuit. Cum et rex
335
ipse et cardinalis22 sed ad illum limitem promoveant, dubitari non debet, quin magni aliquid agitetur23. Quod si cum Batava classe classis se regia sub archiepiscopo Burdegalensi24 conjunxerit, dabitur in Flandriae maritima aliquid moliendi occasio, dum Angli, id alioqui impedituri, domesticis malis distinentur, bellum tamen parantes adhuc magis quam gerentes. Iidem Angli si praesidio esse volent venientibus ab Hispania Dunquercanis, cogentur Batavi vim illis opponere; quod haud dubie velit Hispanus25.In Italia jam nihil Gallis restat praeter Casale, cui famem facere hostis conatur, Taurinorum urbem et Pignerolum26, ubi jam Gallorum sex millia transiere Alpes, sequentibus et aliis. Duce Longavillano27 progredi jusso28, cum dubitaret, an pergendum sibi esset post exemtam periculo29 urbem Taurinorum, rex dixit30 se in has partes intra menses quinque non rediturum.
Comes Licestrius31 huc rediturus est. Conduxit32 enim aedes mihi pervicinas. Ei priusquam decederet, rex placere33 sibi dixerat principem Casimirum34 cum principe Roberto35 commutari, si idem Ferdinando36 placeret. Sed qui res hic gubernant, quod cum ipsis ea de re actum sit nihil, verbis talibus regis, ut non praemeditatis, pondus ac vim detrahunt. Verum ejus rei quis futurus sit successus, tum apparebit, ubi venerit huc Licestrius.
Labardius37, Chavigniaci38 propinquus ac minister praecipuus legati honore ad Batavos it. Per hujus Chavigniacique absentiam, quis externorum negotiorum curam sit accepturus, intenta exspectat39 aula. Propositum regi fuit, si pecuniam ad eam rem dare velit, posse colligi exercitum ad sexdecim millia, sub cujus tutela Clivia et Juliacum eisque vicina hinc Leodici, inde Westfaliae loca liberentur ab insessione caesarianorum aliorumque. Sed cum talis exercitus futurus sit neutrarum in bello partium, non placet id regi, qui sibi scribi militem mavult40.
Vidua Mantuana41 dicitur Montisferratense territorium clam alienasse in Hispanum accepta ab ipso vicissim Cremonensi ditione, quae Mantuanae est vicinior. Quin ejus feminae animus ad Hispanum vergat, dubium non habetur.
336
Imperator42 contra testamenti tabulas pupilli ducis Sabaudi43 tutelam cardinali Sabaudo44 ac principe Thomae45 permisit, et quae urbes Pedemontanae ditionis se illis dediderunt, in eam jurarunt formam.Bavaricae copiae circa Donavertam coeunt sub Glenio46 et Mercio47 ad XIII millia. Vinarienses post S. Hippolyti oppidum, Francimontium quoque et Novum Castellum ceperunt et Lotharingicos quosdam milites in comitatum Burgundiae irrumpere parantes damno affectos repulere48. Guebrianus49 modicas arces apud Salinas cepit, Lilerium autem Flandriae oppidum Millereius. Thanum adhuc a Gallis obsidetur.
Deus Excellentiam vestram domumque ejus ab omnibus malis intactam50 servet.
Excellentiae vestrae perpetuo cultu advinctissimus
H. Grotius.
Lutetiae, 11/21 Maii 1639.
Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.
Boven aan de brief in de copie te Uppsala: Redd. Alphena 20/30 Maij st.o 1639.
