Illustrissime domine,
In Culemburgum2 exspatiatio spero bene successerit Excellentiae vestrae.
Nos hic nihil habemus magni. Rex3 et cardinalis4 Peronae sunt. Exercitus praecipuus adhuc ad Hesdinum, alter Castilionaei5 apud Guisam utrumque observante Piccolominaeo6, cujus copiis pergit uti Hispanus7 et pro eo usu dat imperatori8 centum millia dalerorum imperialium. Unde is novum militem scribat. Qui secundus a praefecto fuerat9 in urbe Hesdini mortis supplicio ab Hispanis affectus est, ideo quod et non satis defendisse, quae extra oppidum erant, muni-
459
menta et pulvere bellico prodige usus diceretur. Ipsi praefecto10 parcitum est, quod per morbum res administrare non potuerit.Est adhuc in aula Betzius11. Quid agat dux Vinariensis12, nescimus, nisi quod bonis operibus ac praesidiis firmare Iouxium et S. Hippolyti oppidum dicitur; caeteris autem in comitatu locis detrahere munimenta, ne oneri sint.
In Salzae obsidione jam superata fossa ad murum veteris firmique operis perventum est. Eo subruto speratur urbs ad deditionem ventura. Hispani quidam, qui Bidissoam amnem Galliae Hispaniaeque terminum, transierant, repressi sunt. Princeps Condaeus13 ad duodecim, quae habet, millia, nobilitatem et ex Languedociae praesidiis alios advocat eo justius, quod in Catalania validum exercitum habeat Hispanus et ex Arragonia et vicinis Fontarabiae locis novas copias exspectet. Praefectus Nicaeae14 Sabaudos quidem milites trecentos augendo praesidio a domina vidua15 accepit et ad eam literas misit, quas ad ipsum princeps Thomas16 scripserat, sed Gallos admittere pernegat.
Gallica sub Arcurtio17classis, navium longarum XIV, aliarum XVII, ad Villam Francam est. Hispanus XXXV naves longas easque bene instructas habet.
Videntur in Italia id agere Galli, ut viam sibi ad Casale patefaciant, quod nisi captis oppidis quibusdam obtinere non potest. Melo18 Hispanus ad Alsatiae fines habiturus dicitur XVIII millia ex Hispanis et Neapolitanis, III millia ex Helvetiis, quinque ex Tiroli finitimisque ei regionibus.
Ad conventum electoralem Francofurtensem imperator mittit Martinitzium comitem19, ut disturbet eorum consilia, qui aut pacem ipsi extorquere aut mediam quandam partem cudere parant. Sunt enim qui Danum20 talia agitare arbitrantur nec alienos Magontiacensem21 et Bavaros22, quorum elector Coloniensis in Ehbrestenum pro caesariano Bavaricum induxisse praesidium dicitur. Sed ego per illas nebulas nihil adhuc prospicio.
Reinaccus23 Ratisbonae jam in praefectura est. Imperator filio orbatus est minore24, cui Philippo fuit nomen. A25 Treviris ad tutandam Theodonisvillam multa submissa sunt.
460
Ad Badensem Helvetiorum conventum misit dux Vinariensis26. Est ibi magnus legatorum confluxus ab imperatore27, Gallo28, Hispano29, archiducissa30, comitatensibus Burgundis31: agitur autem non multum. Protestantes Helvetii acta non ex fide scribi querentes proprium habere in conventu scribam volunt. Rhaeti adhuc fluctuant relatumque ad populos est de modo foederis, de castellis Sondrii et Clavennae, quae dejecta Hispani volunt, de imperio in Vallentelinam, quod Hispani illis tale concedere volunt, quale Helvetii in praefecturis Italicis habent, aut jus Rhaetorum pecunia redimere; neque protestantibus moram in Valle Telina indulgent nisi per tres in anno menses, quod satis durum videtur, sed ad talia praeiverant Galli.
Marchio Villaregius32, qui se duci Vinariensis conjungere debebat, adhuc Schlestadi33 haeret. Is autem, qui Lindaviae praeest34, protestantium Helvetiorum merces quasdam detinuit, quod hostilitatis videtur initium.
Vidimus hic capita pacis Scoticae35 gaudemusque et honori regis36 consultum et evitatam gravis inter Britannicas gentes belli tempestatem. Siquid favillae ex incendio remansit, id speramus per conventum praevium parlamento et per secuturum conventum parlamentarium aut exstinctum iri aut ita sopitum, nequid in publicum mali dare possit. Quoties prima coitio discussa est, solet plerunque dies esse pro regibus.
Sultanus Turcicus37 Constantinopolim redit securus sublato Mustafa aemulo38 et ditatus praeda Anguriae praefecti39, cui magnae divitiae causa mortis fuerunt. Veneti, inter spem metumque suspensi, plus tamen timent quam sperant.
Deo Excellentiae vestrae valetudinem resque ejus serio commendo.
Excellentiae vestrae perpetua devinctus observantia.
H. Grotius.
Lutetiae, 1640 Iulij 1639.
Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.
Boven aan de brief in de copie te Uppsala: R. Alfenae 16/26 Iulij A.o 1639.