eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    3512. 1638 april 2. Aan L. Camerarius1.

    Illustrissime Domine,

    De pecunia electori Palatino2 suppeditanda plusculum quam antehac sperare nos jubent Anglorum legati3. Rex4 sexcenta millia florenorum, quae a Februario deberi duci Vinariensi5 coeperant, per Heufdium6 persolvi curat. Auxilia etiam sic satis promoventur, profecto jam hinc ad suos colligendos atque inde porro ad Guebrianum7 Smidsbergio8. Et sane properato opus est, cum jam Fulingensi via, qua Waertius9 venerat, veniat cum VIII cohortibus sive regimentis Gotzius10, adversus quem profectus est dux cum equitatu suo et peditis parte cum parte alia relicto ad peragendum Rijnfeldii obsidium Forbuschio11, qui a Benfeldio

    180

    machinas oppido verberando quatuor exspectat, ubi eae venerint, decem numero habiturus. Benfeldium jam perductus est Waertius caesis aut disjectis octingentis, qui ad eum in itinere liberandum venerant Brisaco.

    Rex praeter eum exercitum, qui Pirenaeis montibus subdita petit, mittit tres alios sub Castilionaeo12, sene Lafortio13, Bressaeo14, qui aut junctim aut seorsim, ut tulerint occasiones, rem administrabunt in Belgicis maxime, ut creditur, finibus. Castilionaeo plurimum profuit principis Arausionensis15 ei se fidem habere maximam testantis commendatio.

    Venit huc dux Valetta16, qui an patrem Espernonium17 in gratiam hujus aulae sit restituturus, dubitari video.

    Regina18 jam in utero motum sentire coepit. Concurrunt undique gratulatores, alii serio, alii composito ad simulationem vultu.

    Lento rotae supplicio punitus hic est Gallus senex19, qui cardinali20 aut necem destinaverat aut certe ea pollicitatione pecuniam se sperarat auferre posse ab Lotharingi uxore21, quae non modo indices ejus consilii schedas ostendit cardinali, sed et ad comprehendendum eum hominem scribendo adiutrix fuit. Ratio occidendi cardinalis, quam aut meditatus erat aut finxerat, fuit, quod crepitacula, quae petardos aut bombos vocant, diceret se velle immittere in cardinalis praetervehentis carrucam.

    Fuit et metus aliquis in hac urbe ob reditus, quos civitas privatis debet retentos. Ei rei nunc in parlamento remedia quaeruntur.

    Pro iis, quae 12/22 Martii ad nos scripsisti22, gratias ago debeoque. D. Schmalzium23 exspectabimus et certiores nuntios de Suedicis consultationibus rebusque in Pomerania et vicinis regionibus.

    Gaudeo pacis nunc nisi communis nullam esse exspectationem. Ea res Anglos quoque movere deberet, ut in causam descendant apertius.

    De Hassiacis induciis24 quid sit deinceps futurum, Majus mensis docebit.

    Ramsaeum25 quin amet dux Bernhardus, dubium non est neque ignorat suis hortatibus illum maxime impulsum ad conditiones omnes obsurduisse. Sed de Gustavi Hornii26 per hanc occasionem libertate obtinenda tum in hac aula tum

    181

    in castris Vinariensibus multus sermo est. Ego et scripsi ea de re et locutus sum res ducis procurantibus neque dubito, quin ex Suedia brevi venturae sint ea de re literae.

    Batavi illud de vectigali negotium nimis lente tractant, nisi sub specie teporis fortiora consilia occultant.

    Illud de Cosaccis si verum est et ut oportet alitur27, non parum ad res nostras conferet.

    Knopium28 nondum vidi. Si appareat, efficiam, ut norit plurimum tibi apud me esse auctoritatis.

    Recentiores nuncii nos docent reversum ad Rijnfeldii obsidionem ducem Vinariensem falso comperto nuntio de Gotzii adventu neque vero tantum esse, quantum dicebatur, de egressis Brisaco. Cellam munit Constantiensis praefectus29. In urbem Augustam quae vitae quaeque bello necessaria misit Bavarus30.

    Nomen rota hic fracti est Franciscus Sorbessius.

    Opto, Illustrissime Domine, cuncta prosperrima tibi ac tuis.

    Lutetiae, postridie Calendas Aprilis novi Calendarii anni MDCXXXVIII.

    Excellentiae Tuae cultu perpetuo et observantia addictus
    H. Grotius.

    Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

    In de copie te Uppsala boven aan de brief in margine: R. 10 April. st.n. Ao. 1638.

    Notes



    1 - Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 122. Gedrukt Epist., p. 415. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.
    2 - Karl Ludwig van de Palts.
    3 - John Scudamore en Robert Sidney, graaf van Leicester, resp. ordinarius en extra-ordinarius Engels gezant te Parijs.
    4 - Lodewijk XIII van Frankrijk.
    5 - Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.
    6 - Johan Hoeufft, bankier te Parijs.
    7 - Jean Baptiste de Budes, maarschalk van Guébriant.
    8 - Ludwig von Schmidberg.
    9 - Johan van Werth.
    10 - Johann, graaf van Götz.
    11 - Arvid Forbus (Forbes), Zweeds kolonel in het leger van Bernhard van Saksen-Weimar.
    12 - Gaspard de Coligny, maarschalk van Châtillon.
    13 - Jacques Nompar de Caumont, maarschalk van La Force.
    14 - Urbain de Maillé, markies van Brezé.
    15 - Frederik Hendrik.
    16 - Bernard de Nogaret d'Epernon de La Valette.
    17 - Jean Louis de Nogaret de La Valette, hertog van Epernon.
    18 - Anna van Oostenrijk, koningin van Frankrijk.
    19 - François Sorbesse. Hij was op 26 maart terechtgesteld.
    20 - De Richelieu.
    21 - Nicole, hertogin van Lotharingen, echtgenote van Karel IV, hertog van Lotharingen.
    22 - De brief ontbreekt.
    23 - Peter Abel Schmalz, secretaris van de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.
    24 - Amelia Elisabeth van Hanau-Münzenberg, landgravin van Hessen-Kassel, was in onderhandeling met keizer Ferdinand III over aansluiting bij de vrede van Praag; vgl. deel V, p. 292 n. 1.
    25 - James (Jacob) Ramsay.
    26 - Gustaf Karlsson Horn.
    27 - De copie te Uppsala heeft abusievelijk ‘aliter’.
    28 - Niet geïdentificeerd.
    29 - Adam Heinrich Keller von Schlaitheim.
    30 - Maximiliaan I van Beieren.