Mijnheer,
De Hessische, zoo wij hier verstaen, zijn gezien bij Halberstad,2 de Haezfeldsche bij Coburg,3 de Beierschen bij de Necker ende Frankenlant ende hebben door Jan de Waert de Fransoisen, die over [den] Rijn getrocken waeren, belet Germesheim te nemen.4 Magalotti was door ordre van de marescal de Turenne gecomen tot bij Sarbruck, maer bij naerder ord[r]e weder teruggegetrocken. Men gaet voort met de bloquering van La Motte.5 Den keiser was noch te Lintz ende men meent den churfurst van Mentz door Frankenlant daernaetoe gaet,6 hebbende van den keiser eenig geld ontfangen ende vertroosting van de betaeling van het Spaensche pensioen.7 Den hertogh van Beieren had noch niet bij hem gecregen de lichtinge van Gil de Haes uit Italië.8 De Frankenlansche creitz9 zend haere
221
gedeputeerde nae Munster, ende door haer exempel oock andere. Den hertogh van Beieren geeft uit in 's keisers hoff10 dat hij verzocht is bij Vrancrijck tot particuliere handeling. Die van Vrancrijck zeggen ter contrarie dat zij bij hem verzocht zijn11 ende hebben een gedeputeerde van den hertogh van Beieren, die door Switzerlant nae Vrancrijck meende te comen, terugge doen gaen. Beck was weder van de Moselcant getrocken nae Lutsenburg.12 Eenige van de Lorrainsche waeren bij hem, eenige gegaen om winterquartieren te nemen in 't lant van Gulick.'t Fort van Watten13 is ten naeste bij voltrocken met vijf bastions, grachten, palissade, contrescarpe, drie halve maenen, een kerck daerontrent gefortificeert, een redubte op 't canael. Galas schrijft zoo de Haezfeldschen14 haer haesten, dat hij de Sweden haest zal doen vertrecken ende de patrimon[i]ale landen van het huis van Oostenrijck buiten peryckel houden. Den keiser heeft aen de zijnen die tot Francfort zijn geschreven dat zij immers die vergadering bijeen zouden houden ende de absenten doen wedercomen. Men spreect oock alsnoch van een volle Rijcxdagh tot Regenspurg.15
Tot Rome den haet tegen de Barbarins heeft veel volcx doen loopen om.16 De Fransche trouppes in Italië waeren ten deele bij Casal, op welcke plaetse den Spaignaerd17 een
222
aenslagh is gemist, ten deele bij Nizza,18 de Spaenschen ontrent Alexandrië. Te Napels wierd geld gezocht, maer quaelijck gevonden. Oock was te Milaen hoope van gelt uit Spaignie ende vijfduizent man te voet, achthondert te paerd. Op den prince Thomas schijnt de Fransoisen eenigh bedencken hebben,19 omdat hij hier te hove verwacht zijnde niet en comt ende eenige van zijne confidenten gezonden heeft nae Milan, Genua ende Alexandrië. Den cardinael Antonio20 end[e] den marquis de Saint-Chaumont21 beschuldigen malcander met schriften, daer den paus om lacht.Den grave van Harcourt is noch niet vertrocken nae Catelagne.22 Den marescal de La Motte-Odencourt doet de Catelans brieven schrijven in zijn faveur23 tegen de clachten die hier gedaen zijn bij de gedeputeerden van Catelagne. Den gouverneur van Balaguer werdt hier gevangen gebracht.24 Wij hooren dat don Philippe de Silve bij ordre van den coninck van Spaignie is gearresteert geweest ende gezonden nae Valledolid.25 Eenige hebben advysen dat de Spaignaerden Tanges in Roussillon26 hebben genomen ende de Fran-
223
soisen van Aigremont afgeslagen,27 oock dat eenige geruchten gaen alsoff de coninginne van Spaignie door vergift zoude zijn gestorven.28Een baron van Limoges is hier in de Bastille29 gestelt, omdat men meent dat hij eenige remuementen in Languedoc heeft verweckt. Sestien raedsheeren van Bourdeaux zijn om gelijcke oorzaecken verboden haere ampten te bedienen.30 Die van Zurich hebben hevige disputen tegen de Cleine Cantons om een zeeckere kerck,31 ende hebben driehondert ruiters op haere frontiere.
Den coning van Engelant meent zich te stercken van volck tegen de voorzomer.32 Hier werdt gesproocken van eenige lichting die door oogluicking voor hem zoude geschieden in Normandië.33 Daer zijn gedeputeerden van het parlement nae den coning toe34 met conditiën tot de vrede die niet aennemelijck en zijn,35 alzoo zij den coning alle autoriteit benemen ende prins Robert met prince Maurits uitsluiten van alle deel in den Pals.36 't Volck van denzelve coning had het secours belet dat de parlamentarissen wilden
224
doen aen Basyn;37 stercken Marlebury in Wiltshire,38 belegeren Plimuth, maer van verre,39 vermeerderen het garnisoen tot Windsor,40 hebben de trouppes van de parlementarissen die naest waeren bij 's conincx leger, doen teruggetrecken nae Reading.41 Daerentegen hebben de parlamentarisse in 't lant van Jorck becomen Hermeslei ende belegert Scarbroug ende Knasbourg.42 Vijfhondert Ieren waeren in Schotlant geslagen.43 De declaratie die den churfurst te Londen heeft uitgegeven, smaect hier te hove niet.4410 Decembris 1644.
Ick twijffele off het waer is dat men hier uitgeeft, dat de prins Rakoczy45 becomen heeft eenige trouppes van den Grooten Heer.46 Voorts dat veele protestante Ieren in Ier-
225
lant de partij van den coning zijn afgegaen,47 maer dat vijftienduizent catholycque Ieren48 in Schotlant zijn. Voorts dat de Fransoisen die in Italië zijn, meenen haer principael winterquartier te nemen in de Langues.49Adres: Mijnheer/mijnheer van Reigersberg, eerste raed in den Hoogen Raide in Hollant, in Den Hage. Port 8 st.
In dorso schreef Reigersberch: (Br)oeder de Groot, den X Decemb. 1644 uyt Paris.