Excellentissime atque Illustrissime Domine,
Spargitur hic rumor ex auctoritate D. Davausii2 dixisse D. Salvium3 ipsi Suediam etiam ante tempus Wismariensi et Hamburgensi foedere4 praefinitum
606
exire e bello posse, si ita res regni ferant, cum contra utilitates publicas nulla valeant verborum vincula.Ego, quanquam idem reipsa a Gallis non dictum tantum, sed et rebus ipsis effectum adversus Anglos Batavosque memini pace Verbiniana5 et non multo post idem assertnm ab Anglis in disputatione cum legatis Batavis6, tamen D. Salvio, cujus mihi nota prudentia est, hoc tam crude excidisse non arbitror, sed Gallos hoc arripere, ut fidem Suedicam aliis, Anglis maxime, quibuscum ne quid clam ipsos Suedi paciscantur, metuunt, suspectam faciant.
Est hic Cnutius7 missus a Batavis, ut cardinalis8 tentet animum, malitne reginam matrem9 in Galliam redire an manere in Batavis rege10 filio praebente matri, unde honeste vivat. Utrorsum res casura sit, videbimus. Nam ut in Angliam sinatur abire, multis de causis dissuadet princeps Arausionensis11.
Regis Angliae12 jussu mittitur ad reginam Bohemiae13 pastor Anglus14; qui domi ipsius more Anglico sacra administret.
Scoticus tumultus quo sit evasurus, metuo. Gens est pertinax et religionis nomen efficax societatis coagulum, praesertim ubi et regiminis popularioris spes et exempla accedunt; tum vero incertum, unde majus periculum, si vim opponas an si concedendo doceas multitudinem majora exigere aut extorquere. Habet autem haec res eo me magis sollicitum, quod ad impediendum cum Suedia foedus aut causam potest praebere aut obtentum.
Deus et haec et alia ad bonum christiani orbis gubernet Tuaeque Sublimitati, Excellentissime et Illustrissime Domine, det, quicquid optari potest.
Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.
Lutetiae, 2 Octobris novi Calendarii anni 1638.
Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.