3865. 1638 november 27. Aan A. Oxenstierna1.

Excellentissime atque Illustrissime Domine,

Dux Vinariensis2 captis idoneis ad infestandum Brissacum locis supra urbem mola infra colle Molsbergo his addere parabat montem Eckersbergum, qui arcis in modum ex proximo urbem despicit. Munitiones castrorum cis Rhenum mille ac ducentorum militum labore bene procedebant scalaeque e Colmaria ducentae in castra venerant, cum postremae inde literae scriberentur. Dicebant perfugae ex urbe non esse in ea ultra centum3 et quingentos milites bene valentes. A Geneva literae etiam missos ex urbe dicebant in castra, qui de pactis loquerentur, unde sparsa latius fama jam deditam urbem vulgaverat.

Dux Longavillanus4 jam capta per suos Lunaevilla multis praeterea hostium ad Blamontium caesis tuto jam poterit se cum Vinariensi conjungere et oppugnantium, si opus est, augere numerum.

716

Constat dissidere inter se graviter Goetsium5 et Lamboium6. Goetsius repulsus ab arce Gutemberga Landshuto non procul, quam oppugnare coeperat, peditem suum in valle ad Kinsingam tenebat equite misso ad vicina Constantiensi lacui. Dicitur in eas partes se transferre Piccolominius7.

At trans Alpes nova exorta est procella. Cardinalis Sabaudus8 accepta Hispani9 munere Nicaea Palea oppido inde se in terras Pedemontanas cum armis intulit. Diffisa popularium animis vidua Sabaudica10 ac persuasa conjuratum a multis, ut ipsa, filius infans11 et cardinalis Valetta12 in cardinalis Sabaudi manus traderentur, in arcem Augustae Taurinorum et in alia ejus regioni loca praesidiarios Gallos magno numero recepit; et in arcem quidem trecentos. Quod ipsius consilium sicut necessitate excusari potest, ita dubium non est, quin inflammatos populi animos magis etiam sit iritaturum. Accedit aliud periculum ex morbo ducis infantis, qui, si aut suo fato aut Itala arte intereat, jus imperii Sabaudici extra controversiam ad cardinalem Sabaudum, Hispanicae factionis hominem, devolvitur, quippe cum feminae antiquitus incapaces sint ejus ducatus tenendi. Galli majores copias illuc mittunt certi contra quemvis possessioni insistere.

Orator sive bajulus Venetus13, qui Galatae habitabat, inde migrare Constantinopolim jussus praefecti ejus urbis14 imperio custodiis circumseptus est15.

Contra Espernonium16 vetera ac nova conquiruntur crimina.

Est hic missus Geneva ad regem17 senator, Saracenus nomine18, qui civitatis istius animum rebus Suedicis ac Vinariensibus optime volentem large mihi praedicavit.

Gratulationis officio apud regem reginamque19 et bonis votis apud infantem20 perfunctus jam eram laetitiaeque publicae participem me et lucidis ignibus et vino liberaliter vicinis praebito ostenderam antehac). Non omittam tamen ex speciali jussu renovare gaudium literasque reginae21, dominae clementissimae, regi tradere, deinde quae responderit significare.

717

Deus, Excellentissime et Illustrissime Domine, omnia salutaria det reginae, regno Tuaeque Sublimitati.

Lutetiae, 17/27 Novembris 1638.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg.Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.