788
Mijnheer,
De diensten, die ick can doen aen uE. verwanten ofte anderen bij uE. gerecommandeert sijn clein in comparatie van 'tgunt ick uE. schuldich ben ende altijd nae mijn vermogen sal erkennen. Ick danck Godt, dat in die hoogen ouderdom de gesontheit noch soo goedt is ende 't gezicht niet onbequaem, gelijck de letter uitwijst. Ick bidde Godt ernstelijck al hetselve uE. ten gemeene beste lang te continueren.
UE. gedruckte predicatiën2 ende de Naerder opening3 heb ick met lust gelesen, gelijck ick over lang aen mijn broeder de Groot4 advys heb gegeven.
Den brief van Mijnheer den eertsbisschop van Cantelberg5 is geschreeven tot antwoord van de luthersche predicanten, die aen sijne Hoochwaerdicheit de saecken van Schotlant hadden gerecommandeert, gelijck uE. uit de copie6 sal mercken.
Arnisaeus7, een seer geleert man in medicine, philosophie, theologie ende historie is onlancx, soo ick meen, gestorven sijnde gebrieft als raed van den coninck van Denemarcken8 ge ... ict. Veele van sijne boecken sijn waerd gelesen.
Wat mijne wercken aengaet, daervan heb ick aen mijn broeder geschreven9. Maer ick soeck een drucker, die simpelijck mijne intentiën volgt in het drucken soo aengaende de ordre van het eene voor ofte nae(r) te doen drucken als in den tijdt, binnen dewelcke yder stuck moet sijn ged(ruc)kt, ende dat sonder exceptie. Goede correcteurs soude ick oock wel van noode hebben. Van 'tcorte geschrift bij mij op 'tversoeck van eenige voornementlijcke heeren van 'tparlement voor desen ingestelt over de coninclijcke macht ten aensien van kerckelijkce personen ende saecken10, meene ick, dat den raedsheer van Reigersberg11 copie sal hebben. Mijn boeck De veritate religionis Christianae12 werdt hier herdruckt met alle de noodige getuichenissen achter het boeck; werden oock herdruct mijne Apologie in
789
t'latijn13 en de Disquisitio de Pelagianis dogmatibus14. Onlancx is in Engellant in t'Engelsch overgeset ende gedruckt mijne Christus Patiens15 ende gedediceert aen den coning16 bij een voorneme edelman17 met elogie van een milord18. Dit alles sal Voetius19, Schoock20 ende Cloppenburg21 niet behaegen.D. Heinsii Annotaties op het Nieuwe Testament22 heb ik gesien, oock hetgunt D. Salmatius23 in sijn boeck De modo usurarum24 daerop heeft gezeit. Ick sal daerop seggen, dat Pecherel25 seide gesien hebbende de Annotatiën van Beza26, dat hij daer werck van maecte, maer niet verschrict en wierd om oock het zijne de werelt mede te deelen.
'Tgunt uE. schrijft van de wereltsch gewapende leugen ende vande geestelijck
790
gewapende waerheit vinde ick seer goed ende approbere hetselve volcomentlijck hoopende oock, dat mijne schriften 'tselve sullen betuigen.UE. brieven - sooveel sonder uE. ongemack can geschieden - ende uE. vrunden - sooveel het haer gelieft bij mij te comen - sullen mij altijd aengenaem sijn.
UE. seer geobligeerde dienaer
H. de Groot.
Den 3 Decembris 1639, tot Parijs.
De boucken Arnisaei, insonderheit De iure Maiestatis27 waerin een caput is de maiestate circa Ecclesiastes28, meen ick mijn broeder de Groot wel bekent sijn.
Adres: Mijn Heer Mijn Heer Utenbogard.
In dorso schreef Utenbogaert: d'Heer Grotius. R.a 21 December 1639.
In margine met andere hand: judicium de Heinsii Annot. in N.T.