Search
Add panel
[tiler debug info]
Choose a letter
Mijnheer,
Den resident van Polen, die myne gemaect hebbende van te vertrecken hier is wedergecomen,2 heeft Woensdagh laestleden eene lange audiëntie gehadt bij mijnheer den cardinael.3 De querelle tusschen den hertogh van Elboeuf ende den marescal Gassion is geaccommodeert.4 Den marescal de Turenne nae de laetste advysen was te Bingen,5 verwachtende eenigh renfort uit Italië. Weinsheim becomen bij Mercy ende alle Fransoisen die daerbinnen waeren gelijck als tevoren te Bensheim omgebracht. De Bergstras heel blootgemaect bij de Beierschen ende al dat daer gevonden was, gebracht nae Heidelberg.6 De Gleensche ende Lotharingsche tevergeefs gepoocht hebbende te veroveren ee[r]st Castelaun ende daernae Baccherach,7 waeren weder vertrocken nae de Mozel ende hadden haere brugge gebracht bij Cobelentz.
In Italië valt te neder het credyt van de Barbarins, zoodat den cardinael Francisco
267
gequiteert heeft zijne legatie te Urbin, ende Antonio de legatie t'Avignon.8 De Spaignaerden hadden haere winterquartieren bij Novara, Lomelino, Vigevano, ende de ruiterie bij Alexandria,9 de Fransoisen bij Casal.10 Te Napels werdt een halve croon geheven op alle personen die haer naedesen geestelijck maecken met consent van den paus. In Catelagne verwinteren de Fransoisen bij Cervieras,11 de Spaenschen bij Lerida, Balagueres, Aigremont, ende hebben een pas van importantie becomen nae Barcelone.12De questie tuschen Zurich ende Turgauw, deze gesupporteerdt door andere roomschgezinde cantons ende onder de hant door den hertogh van Beieren, duirt ende ontsteeckt niet zonder vrese van datelijckheit.13 Doch nu datelijck crijgen wij advysen dat de twistende partijen overeen zijn gecomen van arbiters, waeronder zal zijn den ambassadeur van Vrancrijck ende eenige naebuirige steden.14
Aengaende de articulen bij 't parlement van Engellant voorgestelt aen den coning om geteickent te werden ende bij zijne Majesteit niet zonder reden, zo wij hier hooren, gerefuseert,15 daervan werden dezen hier gedivulgeert:16 dat alle die in Engellant, Schotlant, Ierlant zijn, zullen teickenen het convenant ende dat daervan gemaect zal werden een parlamentaire wet; dat den coning zal approberen het parlement gehouden in Schotlant tegens zijne wille; dat de coustume van guarde-nobles af zal zijn, oock alle bisschoppen, deeckene, capittelen; dat een generale abolitie van alle het gepasseerde zal werden gegeven, maer daerbuiten gesloten prins Robert, prins Maurits ende vierentwintich an-
268
deren;17 dat de Ieren, die zij rebellen noemen, ende de roomschgezinden die den coning hebben gedient, zullen gestelt werden onder de macht van de justitie, de anderen die mede den coning gedient hebben naedezen niet admissibel tot officiën ofte diensten in de kerck, ende het derde paert van haer goed geappliceert tot betaeling van des parlements schulden; dat nae 't scheiden van een parlement totdat een ander werde gehouden commissarissen zullen blijven om de parlementaire resolutiën te doen observeren; dat de groote officiën van de croon zullen begeven werden bij nominatie van het parlement ende des conincx kinderen opgebracht volgens d'ordre van 'tzelve parlement. Het beste artyckel is dat men zal arbeiden tot restitutie van den Pals.18 Hierop verstaen wij dat den coning gezegt heeft te willen zenden eenige heeren van qualiteit nae Londen,19 maer alsoo sijne Majesteit de bijeencomste die daer is te Londen niet en wilde qualificeren als een parlement van Engelant, zoo hebben de gedeputeerde van het parlement gezegt dat die van des conincx wege derrewaert zouden willen gaen, niet en zoude werden ontfangen. Den coninck sterckt Abington.20Nae de doot van de coninginne van Spaignie heeft Louis de Haro het meeste credyt becomen bij den coning aldaer.21 Den hertogh van Tremouille werdt vanhier opgeweckt om zijne pretensie op Napels te deduceren22 ende te Munster bekent te maecken, 'twelck niet en is om de vrede te vorderen. Ick hoor dat hier een is gecomen vanwegen den hertogh van Beieren.23 De vergadering tot Francfort blijft continueren door groote instantie van de Oostenrijcksche ende Beierschen tegen het advys van veelen.24 Men gelooft aldaer dat
269
Galas bij Magdenburg peryckel loopt van zijn heel leger te zien verloopen door gebreck van vivres ende voeragiën, die hem bij de Sweden aen alle canten werden afgesneden ende dat daernae Magdenburg groot peryckel zal loopen van in de Swedische handen te vallen.25 Den churfurst van Mentz was te Francfort gecomen26 ende hoopte dat hij altijd in tijd van peryckel een leger van zijn vrunden zoo nae zal hebben dat hij zich daer zal connen salveren. Die van Noremberg waeren geresolveert haere gedeputeerden te zenden tot Munster ende Osnabrug.27Wij verstaen noch dat in 't parlement te Londen oneenicheden zijn tuschen de heeren ende de gemeenschap om veele oorzaecken,28 oock de heeren niet willende approberen de condemnatie van den eertsbischop.29 Tusschen de hoofden van den crijgh zijn oock onlusten ende te Londen veele het oorlogh moe door de slappicheit van de commerciën. De Schotten die in 't noorde van Engelant de stadt Carlile hadden belegert, hebben vandaer moeten vertrecken nae Schotlant, alwaer den marquis de Monterose 't oorlogh voert voor den coning.30 In 't lant van Gales hebben 's conincx volck becomen de stadt Monmuth,31 de parlamentarissen 't casteel Langern.32 Den coning van Portugal heeft uit de gevancke-
270
nisse doen ontslaen Mascarenhas, Montalvan ende twee Souzas als onschuldigh aen de conspiratie waerover zij waeren gesuspecteert geweest.33Den 24 December 1644.
In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 24 Decemb. 1644 uyt Paris.
